De wolf in mijn buurt

Twee weken geleden fietste ik op een verlaten zijweggetje aan de rand van Epe en ik vroeg een vrouw die er met haar hond liep, een Zondagochtendwandeling, de weg. Ze vroeg me uit zichzelf of ik niet bang was voor wolven. Welnu, die gedachte is nog nóóit in mij opgekomen. 

Zij vertelde dat haar broer aan de buitenrand van Vaassen woonde, het ‘gehucht’ of dorpje waar ik naar op weg was, en die had wildcamera’s. Pasgeleden liep daar dus in de nacht een groepje wolven voorbij én ze liepen de bebouwde kom in. Sindsdien is ze zelf wel wat huiverig geworden, ze draagt een wolvenfluitje met zich mee en wandelt ook niet meer in de schemering in het bos. Want daar hadden mensen ook al wolven gezien.

Een paar dagen geleden een genuanceerde reportage over de wolf bij Nieuwsuur, naar aanleiding dat deze in Barneveld aardig ‘huishoudt’. Een schapenhouder liet zijn omvangrijke hekken zien om de wolf weg te houden, maar gaf daarbij aan dat deze waarschijnlijk niet goedgekeurd zouden worden. Want nét niet overal strak 1,5 meter (?)  hoog, was het, geloof ik. Daar was ook geen beginnen aan, want dan zou hij om de paar dagen alles moeten controleren. Het begeleidend commentaar van de journalist was: de wolven hebben de hele nacht de tijd om op zoek te gaan naar een zwakke plek… Ook iemand van natuurbeheer kwam aan het woord. Vanuit Brussel zijn er wél gesubsidieerde goede hekken, maar die bereiken Nederland niet, omdat de regering te laks is om daarachter aan te gaan… 

Als ik naar de afbeeldingen kijk, dan komt het mij voor dat wolven simpel uit een verzetje de schapen doden. Niet voor consumptie. Alsof ze zich vervelen en in Nederland in een speeltuin zijn terecht gekomen. Zoals een poes ook voor de lol achter een vogel aan kan gaan, of een muisje; niet omdat ze honger hebben, maar omdat het in de aard ligt, dat iets van jachtinstinct geactiveerd wordt.

Nu vind ik al langer dat er voor de wolf in Nederland geen plaats is. Ook doordat ze in Park de Hoge Veluwe de moeflons hebben uitgeroeid. Ook hier zijn er stevige hekken en desondanks had de wolf weinig nodig om toch binnen te komen. Laat staan weerloze schapen in een open wei… Volgens Wikipedia is de wolf ook geen bedreigd diersoort. Dus waarom deze niet weren in het propvolle dichtbevolkte Nederland? ‘ De natuur haar gang laten gaan’ lijkt me een drogredenering. Een krijsende peuter die overal aan wil zitten, die geef je ook grenzen.

En nu: Ik hoorde de wolf weleens s’nachts huilen, maar zijn geluid kan 130 km ver reiken. Maar vorige week heeft iemand de wolf gezien in mijn stukje bos!

 En gisteren liep er eentje aan de overkant van de grote weg, in dat gedeelte. Het was er maar eentje en het kan één en dezelfde zijn, en hij verdween meteen, terwijl zijn hondje het wel spannend vond en kwispelend en blaffend naar hem toe rende. 

Tja. We zijn beide natuurliefhebbers, maar vinden tóch hetzelfde: het kán niet in Nederland.

Ik dacht aan Hélène Grimaud, de pianiste die ook met wolven leeft. Haar beleving en holistische kijkwijze is mooi. Maar onder specifieke omstandigheden moet het gezonde verstand het soms winnen van het hart.

Tree Lighting

Hupsakee. Na de Thanksgiving Parade gaat men in New York gewoon door met de vele Tree Lighing Ceremony’s ; van groots en theatraal tot zeer knus. Dát bepaalt de energie van NYC; een voortdurende stroom van opbouw en afbouw, anticipatie en climax in tijdslagen van hypermodern naar het dorpsplein gevoel waarin  de eigen cultuur en waar Traditie gekoesterd wordt.

Een jongen op Insta uit de Bronx die altijd op zoek is naar the Real Newyork betoogt dat Real Newyorkers echt niet de straat opgaan, maar thuis op de bank zitten met de tv aan terwijl ze hun Thanksgiving diner koken. 

Het Brooklyn Magazine geeft alle plekken in Brooklyn aan, waar je terecht kunt met het motto: 

Ik doe nu elke dag mijn eigen Tree Lighting tussen de bomen in het bos.

 

Happy Thanksgiving Day

Op de bank, op twee iPads tegelijk de Thanksgiving Parade in New York gevolgd. Spider-Man is de grootste. Ze konden dit jaar niet al te hoog, wegens de wind.

Vanaf 6.00 uur in de ochtend aldaar, hier 11.00 uur, is men al op de been voor een goede kijkplek. De Parade begint om 8.30 uur. De dag ervoor zijn de grote ballonnen al opgeblazen, ook daar kan je heen en nu moeten de netten verwijderd worden, één ballon is lek en als een razende zijn er reparatie werkzaamheden.

Het eindigt altijd met de Kerstman, zoals hier de intocht van Sinterklaas, en bij Macy, die de Parade faciliteert. 44 miljoen mensen kijken Nationwide live mee, er zijn 3 en een half miljoen van de 8 miljoen New Yorkers op de been. Allemaal livemuziek en musical-casts hebben voor het warenhuis een optreden.

De Parade is 1,3 mile lang, vanaf 77 th Street ten westen van Central Park, langs Columbus Circle en door 6 th Avenue naar Heralds Square, waar het grootste warenhuis van de wereld aan ligt.

Ik was geheel ondergedompeld in de energie van New York!

Op Instagram tot slot deze post

Felgroen mos. Zingende Zuster; Irene O’ Connor

 Plots felgroen mos in het bos.

Alle paddestoelen zijn op. Nog wel aparte verschijnselen.

Kwam in de mensenwereld ook een apart verschijnsel tegen. Een zingende zuster, wier LP uit 1973 opnieuw is uitgebracht. Dat menssoort heeft een zwak bij mij, waardoor ik nieuwsgierig word.

Héél rare muziek, niet in een hokje te plaatsen, met een gek orgeltje dat mee begeleidt.

Soms klinkt het als een kinderliedje.

Beetje als Kate Bush ook, soms. Met deze klanken is de oerboodschap van de christelijke moraal prettig en speels.

En deze is lief, als je blijft geloven dat Light de duisternis overwint.

Nijmegen en sauna

 Weer eens geslenterd in mijn stad.

En de laatste rit van mijn tienbadenkaart van de sauna opgemaakt. De Indiase sferen zijn prettig. Gewichtloos drijven in het zoutwaterbad is mijn favoriet.

Vergeten fruit

Verschillende soorten vruchten in een oude kapel. Het krantenbericht in Trouw van deze ochtend, roept veel herinnering op. Hoe broeder Janus,  de tuinman in het kapucijnenklooster, veel van zijn tijd gaf aan het verzorgen van de oude vruchtenstruiken en fruitbomen en het rapen en sorteren en het bewaren van de verschillende soorten appels uit de boomgaard. ‘Het zijn oude appels’, zei hij en nu pas zie ik de impact. Zoveel soorten zijn verdwenen, die oude kloostertuin was een nog levende biotoop. Appels uit de eeuwenoude boomgaard; daar wilde hij wel zijn toewijding aan geven, niet aan de ontwikkeling van een moestuin in de kloostertuin.

Mooi werk, mooie missie: het opsporen en opnieuw kweken van soorten in Italië; fruitdetective zijn. Dan vindt zij nog één oude boom, ergens op een berg. Kijken op oude schilderijen waar fruit wordt afgebeeld en dan op zoek gaan in de levende werkelijkheid.

Mijn herinnering van de vele smaken en vormen ‘banaan’ die ik, de eerste keer in Indonesië, ik was 15 jaar, proefde, het duizelde en was bedwelmend. 

Er zijn al zoveel werelden verloren gegaan en nu is er nog wat terug te winnen…

Rondom Zutphen

 

Korte pauze op het bankje bij kerkje Hall in waterig zonnetje.

Sinterklaasdobbel

Cafeïne in het museumcafé.

Stille fietstocht met natte sneeuw.

Visuele variëteit: altijd méér dan één zijn

 In New York ging ik in boekhandels altijd naar de afdeling die over New York ging. Vaak is daar een top tien van wat bij het personeel zelf favoriet is. Uiteindelijk heb ik hier in Nederland vier boeken besteld, die vaak voorkwamen en nu lees ik de eerste daarvan.

Wat een heerlijk boek en zó herkenbaar. De hoofdpersoon wandelt door New York en meandert en mijmert door zijn eigen levensgeschiedenis, getriggerd door de variëteit en diversiteit die hij om zich heen ziet.

Hij komt met de term visible vocabulary of the time.

Hij refereert aan het zelfportret van Jan van Eyck uit 1430, wat een bewijs is van het multiculturele Gent in de 15eeuw, waar vreemdelingen niks ongewoons hadden. Turken, Arabieren, Russen, ze waren allemaal onderdeel van the visible vocabulary of the time. Zodanig dus, dat de schilder zelf zich portretteert met een tulband.

Ik herinner me dat ook Rembrandt, twee eeuwen later, zichzelf zo portretteerde en terwijl ik op zoek ging naar de afbeelding, kwam ik er nog meer tegen.

Stel je dat eens voor in de Nederlandse samenleving: een prominent figuur die voor de afwisseling een tulband opzet en gaat poseren voor een schilderij.Wij associëren tulbanden nu met exotische volkeren. We zitten met de erfenis van Wilders met zijn ‘kopvoddentax’, een term die door de voormalige voorzitter van de Tweede Kamer bedacht is. Alleen daarom al een reden dat het fijn is dat hij niet herkozen is, maar dit terzijde.

Ik denk dat we heel erg onze visueel vocabulair moeten uitbreiden. Bubbels kunnen doorbroken worden wanneer je mensen van de ene in de andere ziet gaan, terwijl ze tóch een mens uit één stuk blijven.

 Zohran Mandami, de nieuwe burgemeester in New York, doet dat. Je ziet hem met een petje op van de Honkbalclub Mets, meelopen met een lesbisch vlaggetje in de Pride Parade. Hij staat schouder aan schouder met Joodse en Latino New Yorkers, en is tegelijk vóór de stichting van de staat van Palestina.

En gisteren stond hij naast Trump ook gewoon zijn verhaal te doen over een Affordable New York, voor iedereen. De liefde voor de stad New York is wat hen bindt, zegt hij, en ze schudden elkaar de hand. Trump lijkt een draai gemaakt te hebben. Even lijkt het erop dat de geest van alle diversiteit van New York het wint van de witte rijke geprivilegieerde man.

In Nederland wil het nog zittende micro- kabinet hoofddoekjes en andere ‘religieuze uitingen’ weg hebben uit het openbare leven. Hoe benauwend en klein wil dit kleine landje worden? In New York is het adagio dat je altijd méér dan één bent. Je komt én uit een of ander land op de wereld én je bent New Yorker. Daarom dat ook de agenten, en alle andere openbare ambtsdragers juist wél de kenmerken van wie ze zijn uitgebreid kunnen dragen en etaleren. Politieagenten met tatoeages, rastakapsels, veel bling-bling, metro-personeel met hoofddoeken… ik heb het allemaal gezien; een Open City, de titel van het boek van Teju Cole.

Hopelijk bevat de ‘positieve agenda’ van een nieuw te formeren kabinet als vanzelfsprekend ook een open samenleving.

Klimaattop en sjamanen

Het is dus alweer bijna het einde van de klimaattop in Brazilië. In het begin een foto van indianen uit de inheemse bevolking die kwamen protesteren. En dan eindigt het met al die ‘verstandige’ mensen aan een grote ronde tafel. Eensgezind dát er maatregelen en dergelijke genomen moeten worden, terwijl ondertussen ook alle gestelde doelen uit hun handen glippen.

Het ene ziet er wild uit, het andere verstandig. 

Ik lees al maandenlang stukjes uit bovenstaande boek. Een direct verslag van een sjamaan uit het regenwoud van Brazilië, opgetekend door een antropoloog die bijna vijftig (!) jaar zijn stam, de Yonamami, gevolgd heeft en langzamerhand het vertrouwen heeft gewonnen.   

Je maakt kennis met een wereld waar alles, elk mens, dier en plant een persoonlijke geest om zich heen heeft en dat zij allen ook met elkaar kunnen communiceren. Zo vertelt Davi Kopenawa, sjamaan, waarschijnlijk de allerlaatste, dat hij kan voelen dat het woud onrustig en angstig is en dat dan weken later blijkt dat er veraf van waar hij woont er weer een stuk bos is weggekapt.

Hij vertelt dat vanaf het allereerste contact met buitenstaanders, er al ruis is ontstaan tussen henzelf en alle geesten rondom hen; die trekken zich terug in hun domein. Daardoor verdwijnen ook bij de sjamanen de helende krachten, voor de gemeenschap om hen heen, maar ook in de samenwerking van mensen, geesten en de natuur, om alles in balans te houden.

Dat ‘protest’ aan het begin van de klimaattop is dus eigenlijk een doodskreet, een laatste snik naar verlenging van de levensadem.

 

Tussentijds bericht

Het eerste dunne vliesje ijs van deze winter op de waterbak waar ik elke ochtend mijn gezicht in was.

Alle bomen zijn nu bijna kaal. Het Flatiron-building uit New York komt steneriger over. Het laatste herfstblad voor het eerst op het groene gazonnetje laten zitten, da’s toch goed voor het kleine insectenleven?, bedacht ik ineens. Het vogelhuisje waarop ik uitkijk vanaf de bank wordt druk bezocht, meestal door koolmeesjes, soms een roodborstje.

De rust is even verstoord doordat er naast het huisje achter mij, een nieuw huisje wordt neergezet. Ditmaal zeer degelijk aangepakt, net als de mijne is deze verzonken in de grond, veel struiken weg en dode grote boomwortels uit de grond gegraven. Er moet nog ruimte komen voor een parkeerplaats en een schuurtje, want vlak vóór het huisje is de grond nu opgehoogd, voor planten. Eerder was hier de parkeerplaats. Ik vermoed dat dit een huisje voor de externe verkoop wordt, zoals de mijne dat ooit was.

Vóór mijn huis lukt het tot nu toe niet om een huisje te plaatsen, wegens ruimtegebrek, gezegend zij de grote eikenboom! Het is één van de drie bomen die mij wenkte om hier te zijn.

Het uitzicht vanaf mijn bank is wat vaag, ik mag weleens het raam gaan lappen.

Epe

Dagje Arnhem

 Een late lunchafspraak met P in Arnhem, in het Indonesische restaurantje vlakbij het station, ondertussen alweer bijna een traditie om elkaar daar halverwege te ontmoeten. Dan kon ik tevoren nog wel naar het museum. Sinds eind September in Venetië, niks ‘kunstigs’ meer gezien; alleen maar natuur en dieren. Er is daar nu een tentoonstelling over ‘Het fantastische landschap; een nieuw perspectief op surrealisme.’Welnu, het leek mij hier vooral een containerbegrip om van alles wat niét letterlijk realistisch is, te tonen.

Leonora Carrington en een Inuit kunstenaar (Shuvinai Ashoona ) wier handschriften ik meteen herkende o.a van Biënnales. Die eskimovrouw maakt grote tekeningen met kleurpotlood en onthult een belevingswereld waar mensen en dieren in een voortdurend proces telkens van vorm veranderen en letterlijk onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. 

Dit beeld van Jean Arp heet Landscape or a Woman. Het geeft mijn eigen ervaring weer; hoe het lichaam van een vrouw als een zacht glooiend landschap kan voelen. Ik dacht aan de woorden die zomaar ooit in mij opkwamen, lang voordat ik in het echt een vrouw had aangeraakt.

Dit is Anna

Anna met de reeënogen

Ze is zo vol van vlees, die Anna

Zacht vlees in golven 

en in plooien

Als je in haar vel drukt

Veert ze terug

Ze houdt van gele toetjes na

Vanillevla

Als in een duinlandschap

Zo trek ik door haar heen.

Deze kunstenaar, die later in haar leven katholieke non werd, zou moeten gerehabiliteerd worden in het surrealisme, volgens de tentoonstelling. Ik zie niet in, waarom. Haar werk deed me aan dat van Hilma Af Klint denken; het uitbeelden met abstracte middelen van een ‘mystieke’ of ‘spirituele’ wereld.

Al met al genoeg sensaties;  even een ‘culturele’ injectie. Als toetje deze tent vol bellen rondom een oude kastanjeboom uit haar buurt. Het gaat ook over rouwen omtrent het snelle verlies van onze biodiversiteit. Haar geborduurde bos had mij al eens eerder geraakt.

Het had wel wat, om daar een poosje in zachte kussens te liggen.

Onvervalst optimisme

 

Dit gedicht geeft mij een stoot energie. Hoe somber makend de wereldproblematiek is, er is altijd ook méér en anders mogelijk.

Een universum in zomaar een opgepakt herfstblad.

En dit liedje zat gisteren als een oorwurm in mij. Zo grappig, ik zag mensen schouder en schouder, lachend en lol trappend, die Muppets tot leven wekken. Zó kunnen mensen dus zijn: levend wekkend.

Vallend herfstblad en de kracht van bomen

Een heel erge zomerfoto uit New York.

Ondertussen kwam automatisch ook deze foto voorbij in de daggalerij en ik snapte even niet waarom ik die gemaakt heb. In 2023 al, de eerste keer dat ik er was. Toen zag ik erachter de contouren van de Freedomtower, die de plaats heeft ingenomen van de Twin Towers: Dit zijn de bomen die het kerkje erachter beschermd hebben tegen het neervallende puin.

Dit jaar maakte ik deze foto. Het kerkje heeft als eerste crisiscentrum en opvangplaats gediend, toen nabestaanden op zoek gingen naar familie en vrienden. Er werd koffie gedronken door de eerste puinruimers en kaarsjes opgestoken.

Een boom, nog volledig in zomervacht, de kracht van een boom.

Eva Cassidy zingt voor mij in dit lied zeer indringend over verlies en afscheid. Gelukkig was het op 11 september nog geen herfst in New York, want dan had de boom haar beschermende bladerdak niet meer gehad.

In mijn studententijd draaide ik heel veel Billie Holiday. Dit was een van mijn lievelingsliedjes. Nu krijgt het liedje een nieuwe dimensie, nu ik New York een beetje ken. Toen ging het over het herfstgevoel.

De vallende bladeren, bij elk zuchtje wind in mijn bostuintje; daarbij dacht ik aan grote vlinders.