Deze foto raakte me, bij lezing in de digitale NRC. Het artikel gaat over de kunst en al het cultureel erfgoed in de musea in Oekraïne. Veel is tijdig opgeslagen, ook in de kelders van musea. Maar men is bang voor stroomuitval, dan valt de klimaatbeheersing weg. Deze bioloog heeft haar leven gewijd aan het onderzoek van een soort vliegen en zegt dat ze nog liever zelf dood gaat, dan dat haar kostbare verzameling teloor gaat. Ondertussen woont zij met haar ouders in de kelder. De dagelijksheid van de dingen op de foto. En ze aait een kat. Ik geloof dat het Nelson Mandela was, die ooit zei, dat een kat hem in zijn tijd van gevangen ballingschap, menselijk heeft gehouden.
Als vanzelf hoor ik de trage vioolklanken van Mahler bij Visconti’s film Tod in Venedig. In dit filmpje met oude foto’s van Venetië, zie ik nog hetzelfde als hoe Venetië nu is. De stad laat zich door het water, drijvend op een bos van eikenhout, niet veranderen. Alle proporties, de bruggen, de gondels, de uitzichten, ooit met alleen maar oog voor esthetiek door de eeuwen heen zo vorm gegeven, blijven gelijk. Dit is enorm troostend, balsem voor de ziel. Dit jaar was het thema van de film dichtbij. Je gaat op zoek naar schoonheid en heelheid, maar ziekte en verwoesting, een wereldwijde pandemie die blijft sluimeren, stroomde ook door mijn bloed. Op alle vaporetto’s waren mondmaskers verplicht.
Zomaar een gondelier. De gratie en de beheersing van zijn lichaam, hoe hij zo’n fragiel bootje langs de grote logge vaporetto manoeuvreert, om tussen de lange palen in het water zijn gondel stil te leggen. Die rechterhand bij het hout. Hij streelt de roeiriem en het is tegelijkertijd de verlenging van zijn eigen lichaam.
Vandaag ga ik weer naar mijn boshuisje. Daar heb ik enorm veel zin in, na een afwezigheid van meer dan vijf weken. Al was ik er tussendoor, één dag, met heen en terug een fietstocht vol regen en koude wind. Maar ik zal Joep de kat, die de hele tijd zo innig tevreden leek, ook missen.
