Het gebeurde mij dat ik van een heel goede bekende een kerstkaart kreeg over de mail. Daarop een foto van haarzelf en haar vriendin verkleed als twee van de Driekoningen, ze stonden buiten met een peuter op een kruiwagen vol hout, een Jozef in rode overal, een Maria met een blauw kleed om en voor hen een grote kettingzaag. Oei, wat heftig !, zo voelde dat en ik begon als vanzelf naar een betekenis te zoeken. 'Brengen de Koningen als geschenk die zaag en staat die zaag dan voor het wegzagen en wegsnoeien van dingen die niet goed zijn in je leven?', zo mailde ik terug.
Het bleek dat de kerstkaart spontaan, zonder enige gedachte 'in elkaar geflanst' was, dat er dus geen enkele betekenis bij hoorde en H. dacht aanvankelijk ook dat mijn vraag wellicht een grapje was. Maar ja, ik heb zelf thuis een permanente Kerststal, in het klooster stonden wel 3 Kerststallen, het tafereel van een kerststal is niet neutraal voor mij. Ik mediteer erbij en het gaat altijd over samenkomst van mensen, in de natuur, en de geboorte van licht.
Zij bedoelde er niks mee en ik vond het heftig. Zo ben je moslim en in jouw cultuur is het wereldwijd zó, dat je geen afbeeldingen maakt. Niet van Allah of het Heilige, niet van de profeet. Omdat wat je ervaart nooit in een beeld te vatten is. Daarnaast is er de christelijke cultuur, wereldwijd: barstensvol afbeeldingen en taferelen. Sterker nog: de halve kunstgeschiedenis bestaat uit Bijbelse taferelen, Jezus wordt in honderden gedaanten en in honderden acties die hij ondernomen heeft, afgebeeld. Wat zou het christendom zijn, wanneer er geen beelden waren?
Moeten alle moslims de vloed van beelden omtrent henzelf en wat hen dierbaar is, en behoort bij een wezenlijke ervaring, dus zomaar gewoon vinden? Een gevoel van 'elke keer weer sportief moeten zijn', eigenlijk wegslikken dat je heftig geraakt wordt in iets wat je dierbaar is en waardenvol voor je is, is dat wel mogelijk? Dat kan rationeel een opdracht zijn, maar gevoelens zijn er gewoon. Zoals mijn gevoel van heftigheid bij het zien van die kerstkaart.
In Vrij Nederland van vorige week zegt rapper Appa: 'Het is: dit is een Nederlandse samenleving, en jullie moeten je aanpassen. Maar sinds wij hier zijn geboren en getogen, als Nederlanders, is het een mix ván. En toch passen we ons niet aan elkáár aan. (...) Ik heb het over de vraag of we niet allemaal voor één keertje onze woorden kunnen inslikken en een stapje terug kunnen doen. Puur en alleen om de rust te bewaren. Nee, de mensen blijven op tafel slaan: ik heb mijn vrijheid om dit te zeggen. Ja, tuurlijk, heb je. Maar is het ook het meest wijze om te zeggen?'
