Het wonderlijke is dat ze dezelfde beeldtaal spreken: er is hetzelfde kleurgebruik, dezelfde gezichtsuitdrukkingen, een eenvoud en helderheid en ik zie soms manga-achtige grote ogen: het gaat over objecten die de beeldenstorm die er in Europa woedde, hebben overleefd. Een film bij de ingang brengt je bij kleine kerkjes diep verscholen in het achterland met in de verte de zee en fjorden in Noorwegen en glooiende groene bergvalleien met de hoge toppen op de achtergrond in Catalonië. Deze kerkjes waren geheel beschilderd met frisse kleuren vol beelden, het meeste ervan staat nu in musea. Ik was ooit in Zweden en toen ook aangenaam verrast door de lichte, bijna vrolijke sfeer in de kerkjes.
Het troostrijke zit in verschillende aspecten: dat iets wat klein en onaanzienlijk is, verscholen in de natuur sowieso met zoveel aandacht en zorg daar gemaakt is én dat juist omdat het niet te zien was in de grote cultuurstromen van Europa, zij de beeldenstorm hebben overleefd. Dan is er de eenheid in vormgeving: in dat grote Europa, toen maar moeizaam te bereizen, er via handelaren en pelgrims toch wederzijdse beïnvloeding en connecties zijn geweest. Alsof je terecht komt in een heel langzame tijd, een traag stromende rivier waardoor elk takje dat voorbij komt zichtbaar wordt.
En daarna bereisde ik een ander klein Noord en Zuid: na vooral grijze hoofden in het museum en een stad tjokvol kleine Pietjes op de schouders van hun ouders, al dan niet zwart beschilderd en Sinterklaas die weer blij was in het land te zijn, ging ik nog urenlang swingen tussen kleurrijke dames in de catacomben van de stad.
