Mijn mijmeringen dit jaar rondom het kerstverhaal speelden zich af rondom gedachten over eenvoud en dichtbij de natuur zijn. Maar op Insta plaatste Ellen een geheel ander perspectief en ze vertaalt hiermee een overweging van de Palestijnse christelijke dominee Munther Isaac in tekeningen. Beide zijn op Insta en YouTube te vinden. Hij wijst erop dat de situatie van Maria, Jozef en kind in feite een verhaal van vluchtelingen is, over een gezin dat tegen de verdrukking in, een weg en plek heeft moeten vinden. En dat verhaal van meer dan 2000 jaar geleden speelt zich op dezelfde plekken af als nu.
Het is een soort van oervraag en een oerverlangen: een eigen plek creëren waar het veilig is voor je, waar je zelf een thuis maakt en je op een eigen wijze kunt zijn die je bent. De authenticiteit van elke geboorte: daar ga je weer, daar komt een mens, wat zal er van haar worden? En toen gebeurde het, dat deze geboorte in deze nacht, wereldwijd elk jaar in herinnering wordt gebracht als zéér uitzonderlijk en dan hoef je niet religieus te zijn, om het toch vanuit elke vezel in je te kunnen bezingen, zoals Billie Eilish een paar dagen geleden deed.
Leven in verdrukking, onder druk, dat kan gebeuren door het grote politieke speelveld, de machthebbers die over de levens van tallozen gaan. Maar het kan ook aanwezig zijn, in één brein, in één mens. Niet in staat om met gemak je leven vorm te geven, je maakt in de ogen van anderen er een potje van, een zooitje.
Waar moet je uiteindelijk heen, met al jouw gebreken, wie geeft je de ruimte?
Heel aangrijpend vond ik een moeder die ik ooit een poos heb meegemaakt in een wijkcentrum. Ze had een zoon die verslaafd was aan drugs. Ze vertelde me dat hij al was opgenomen geweest en toen toch weer in huis kwam wonen. Maar hij stal geld van haar, ging zwerven, kwam weer terug. Elke keer weer opende ze de deuren voor hem. En toen kwam ze huilend vertellen dat ze een beslissing had genomen: hij was niet meer welkom.
Daar sta je dan. Je wilt het beste voor je kind, maar je weet dat het jou niet gaat lukken en dat je er zelf anders aan onderdoor gaat. Bovendien verschaf je zelf de middelen voor zijn drugsverslaving, want niks in huis was meer veilig door hem.
Dus je gooit de deur voor hem dicht. Er was geen plaats meer voor hem, in de herberg van wat ooit zijn eigen huis was.
Ouders zullen dit niet snel doen, ze zullen hun deuren weer openen voor kinderen die het nest uit zijn gevlogen, gelukkig.
Maar wat, als je een vogel kent, die je met hangen en wurgen een eigen nest hebt zien bouwen, krakkemikkig, vol gaten en scheuren? En dat jij nou toevallig de tak in bezit hebt, waarop hij dat gedaan heeft. Is het dan aan jou, om deze tak toch om te zagen? Omdat dit misschien wél beter is voor de gehele boom?
Ben je dan niet die machthebber, die van een ander een vluchteling maakt? Deze vraag houdt mij deze kerst bezig.
Ondertussen plante ik op eerste kerstdag vijftig sterren in mijn bostuintje. Het kán zijn dat de wilde zwijnen ze zullen opgraven en ze opeten en dan is er in het voorjaar helemaal niks meer van over, behalve degenen die ik in een ronde plantenbak stopte, die hier verderop als oud vuil rondslingerde.
Dat risico, dat er verder niks gaat bloeien, dat neem ik. Want je blijft hopen en je wilt dat graag faciliteren: groei en lente-ontluiken.
