woensdag 9 april 2014

Ruud van Empel

Het vorige blogje 'Overal en Nergens' lijkt me wel een goed blog om te stoppen met het blogschrijven, zo dacht ik. Het is een aardig openingsblog, om als eerste te lezen als je Passie Bloempjes opent. Wordt het geen tijd om eens te stoppen? Al die woorden, al die belevingen, die hele stroom die maar doorgaat en waarvan ik een gedeelte in dit blog rapporteer, moet een mens daar wel mee doorgaan?

Maar ja, het leven gaat door, en kennelijk behoort blog-schrijven toch ook wel bij mijn leventje, want anders was ik nu niet aan het typen... Blog-schrijven is tenminste een deel van mijn leven waar ik zelf controle op heb, ik kan ermee stoppen of niet, ik kan ermee doorgaan, ik kan er in melden wat ik wil en wat niet. Was alles maar in het leven zo, kun je weleens denken. Maar sommige dingen in mijn leven die mij ten zeerste aangaan: die laten zich juist niet controleren.

Wat je ten zeerste aangaat, heeft vaak ook met andere mensen te maken. Hen die je dierbaar zijn en die je toch kunnen ontvallen. Door de dood of anderzins. Je zou dan wel onsterfelijk willen zijn, of bij machte om het lot te keren, of een werklijkheid te scheppen die anders is, dan zoals die is... maar dat kan niet. Elke soort van relatie bestaat uit minstens twee mensen. Nooit is die andere te dwingen, te vangen...

'Wirklichkeit ist nicht, Wirlichkeit soll gesucht und gewonnen sein' is een citaat van de dichter Paul Celan dat alweer meer dan 30 jaar met me meegaat. Nooit heb ik veel begrepen van mensen die met verve en zeer stellig iets poneren omtrent henzelf of iets anders alsof dat dé waarheid is: voor altijd vastgelegd en niet veranderbaar. Er is geen één werkelijkheid, roep ik dan: het gaat er om in welke werkelijkheid je wilt leven en hoeveel energie en aandacht je daaraan wilt geven om die ook daadwerkijk te bewerkstelligen, zodat die meer wordt dan een droom of een verlangen.

Vanuit dit besef bleef ik waarschijnlijk onlangs heel lang kijken naar een hele grote foto van Ruud van Empel, in het Noord Brabants museum in Den Bosch. Het leek een hele grote klassefoto met 35 negerkindertjes, allemaal met hun eigen gezichtjes en karaktertjes. Maar de foto was volkomen gefotoshopt en samengesteld uit twaalf echte kinderen. Een nieuwe 'werklijkheid' gemaakt uit zeer veel deelwerkelijkheden.

Zó kan het ook zijn: iets niet-bestaands scheppen uit het bestaande. Dat is de kracht van mensen, daarin zit hun inventiviteit. We hebben het gebracht van holbewoner naar wonend in vele, deels ook virtuele, werkelijkheden. Iets in ons kan scheppen, stoppen, doorgaan, zoeken, vinden, tot het oneindige toe, tot je laatste snik.