De regisseur van de film, Rian Johnson, spreekt over ‘de architectuur van de film’ en over het ensemble van topacteurs, die tezamen één lichaam vormen, geheel betrokken op elkaar, alles gevend, en dan pas zal een film boven zichzelf gaan uitstijgen. Hij is héél christelijk opgevoed in een evangelische gemeente en is dat ook gebleven tot in zijn twintigste. Toen heeft hij zijn geloof verloren en is er iets van ‘mysticisme’ voor in de plaats gekomen. Zijn uiterlijk heeft ook wel wat van een theoloog, vind ik. Tenminste zo zagen ze er uit in mijn studententijd.
Ook wil hij graag iets van maatschappijkritiek kwijt, een protest tegen het huidige Trumpiaanse.
Laten zien hoe gevaarlijk het geloof kan zijn, als het als wortel een vijandsdenken heeft: Wij tegen de rest van de wereld, die ons kwaad gezind is. Mensen zijn tot alles in staat als ze denken de wereld te kunnen redden, met God aan hun zijde.
Je zou bijna denken dat het dan over een zware, zwaarwichtige, serieus en doorwrochte film gaat, maar nee, het gaat over de derde film uit de succesvolle franchise Knives Out, met de laatste James Bond, Daniel Craig, in de hoofdrol van de detective Benoit Blanc; Wake Up Death Man. Een lekkere whodunit dus, Agatha Christie-achtig en ditmaal in een gothic jasje. Locatie: een kerk in een klein dorp, ergens in de staat New York. Steractrice Glenn Close is ook van de partij en dat maakt nieuwsgierig, gezien haar rollen in Fatal Attraction en Dangerous Liasons.
Alle hoofdrolspelers vertegenwoordigen een soort van ‘gelovige’: zo is er is er een celliste die onverklaarbare pijnen heeft en die hoopt op genezing, een machtswellustige priester, een oude vrouw als meisje opgegroeid in deze vrome parochie en die dogmatisch trouw blijft. De detective Benoit Blanc begint als nuchtere atheïst, de post-moderne relativeerder, maar dat verandert in de loop van de film, hij raakt werkelijk van zijn stuk. En dan is er de jonge priester die ‘orde op zaken’ zou moeten stellen, maar dus verwikkeld raakt. Hij wordt de hoofdverdachte van de moord en de geloofsgemeenschap spuugt hem uit.
In hem heeft Rian Johnson alles gestopt van wat voor hem de ‘ideale gelovige’ is: dat het geloof ook een heel sterk verhaal kan zijn dat orde, genade en rechtvaardigheid schept.
Echt heel onderhoudend en het geeft mezelf ook een staalkaart, om tóch te blijven herinneren dat er in die christelijke wereld óók pareltjes van mensen zijn, die hun oorspronkelijke roeping, die er ongetwijfeld bij velen aanwezig is, trouw zijn gebleven. Helaas heb ik zóveel afvalligen meegemaakt, zij die uiteindelijk bezweken zijn in dat institutionele christendom, op zoek naar eigen belang en religieuze zelfbevestiging…
De aftiteling van de film is onder begeleiding van dit lied.
Hier de woorden van de laatste coupletten:
Vooral die ene regel is er één die ‘doorgewinterde’ gelovigen héél moeilijk vinden om waar te maken:
You know you should surrender, but you cant’t let it go.
En ach, waarschijnlijk is dat zo voor iedereen. Het is een moeilijk te leven besef: The world is not my home, I’m just a passing through; het is moeilijk om eigen controle en egocentrisme los te laten.
