woensdag 24 juli 2013

Detective-leeservaring

Het is een gewoonte van heel, heel vroeger om bij de zon en het water detectives te lezen. Ik herinner me namen als: Ellery Queen, Patricia Highsmith en Wentworth, Ruth Rendell, Maigret, Agatha Christie, Ngaio Marsh, Dorothy Sayers. Welbeschouwd , overheersen de vrouwen dus, valt me nu op. Dus ik nam een detective mee, voor tussen het zwemmen door. Van Donna Leon, die in de bieb stonden, die kende ik allemaal al, dus het werd er een van Liza Marklund: Het testament van Nobel.

Marklund heeft een reeks gecreƫerd rondom Annicka Bengtzon, een Zweedse onderzoeks-en misdaadjournaliste. Een soort van Peter R. de Vries dus, maar oneindig veel sympathieker. Eerder las ik een deel waar ze haar eerste aarzelende stappen in het vak maakt, jong en single, maar in dit deel heeft ze twee kinderen en haar huwelijk beleeft een crisis, want haar man is vreemdgegaan. Ze wordt wakker van nachtmerries, vol wraakzuchtige gevoelens en daarin speelt ook de eerste vermoorde van de zaak waarmee ze bezig is: een professor in de medische technologie, die de Nobelprijs zou gaan winnen.

Leuk aan het boek is het volkomen vanzelfsprekende vrouwelijke perspectief. (Dus wat is het geslacht van die vermoorde professor?) De huurmoordenares in wier hoofd je ook af en toe zit, is The Kitten, een jonge vrouw. In die medische wereld, zijn de vrouwen de baas. Er loopt nog een verwarde man rond die creationist is, die dus vindt dat je niet mag rommelen aan Gods schepping. Dus experimenteren met niet gebruikte menselijke embryo's uit IVF, of zoeken naar een middel om het verouderingsproces van mensen te vertragen, dat mag allemaal niet.

De strijd rondom de zorg van de kinderen speelt een rol want Thomas haar man heeft ook een drukke baan. Daarin laten beide steken vallen. Maar bij Annicka is het de behoefte om weer vrij te kunnen zijn in haar geest, dus ze zet haar mobiel 4 uur lang uit, iets wat voor Thomas onbegrijpelijk is. Op de een of andere wijze weet Marklund, zonder dat nu zo expliciet te laten gebeuren, zo duidelijk het verschil in de gevoels-  en belevingswereld van mannen en vrouwen aan te tippen. Ik vond het heel herkenbaar, zonder dat het karikaturen werden.

Hoe Annicka strijdt met haar gekwetstheid en zich liefst wel wil kunnen geven aan Thomas, maar niet kan, hoe bij Thomas dat slippertje nauwelijks een rol speelt in zijn gezoek om haar te bereiken. Hoe The Kitten geniet van haar precisie, haar macht om de wereld om haar heen te controleren, de intense voldoening die het geeft om exact volgens plan en berekening te kunnen handelen. Dat ze wreed en bruut en kil mensen omlegt, je vergeet het bijna.

Nou, ja, het was gewoon een lekker boek voor bij het water. De regenbui midden op de dag die ik op mijn blote rug liet klateren en het gedonder van het onweer in de lucht, de donkere dreigende wolken, het paste allemaal wel bij deze detective-leeservaring.