zaterdag 3 december 2016

Hier ben ik

Heerlijk, dit dagje. Daar kom ik nou helemaal van bij. Een stralend blauwe lucht, een zonnetje en alternerend in de tuin werken en lezen, uiteindelijk ook met een campingstoeltje buiten, met de warmte van de zonnestraaltjes in je gezicht, en een goed boek. Het boek is de nieuwste van Jonathan Safran Foer: Hier ben ik. 

Ik had een recensie gelezen, die het boek niet zo geweldig vond, maar ik was vanaf de eerste pagina alweer verkocht. De stijl: dat is alles. Er zijn veel boeken die ik wel aardig vind, en soms dan ook helemaal uitlees, maar vaak ook halverwege weer wegleg. behalve die voor de boekenclub, die moet je dan wel uitlezen.

Maar als ik voor de stijl val, en de zinnen zuigen je meteen een andere werkelijkheid in, en ik ze kan lezen met een mengeling van bewondering en verassing, ja dan weet ik dat ik het boek geheel zal uitlezen, daar urenlang in kan vertoeven en ook elk moment vrije tijd daaraan zal besteden. Lekker, morgen weer zo'n dag en dan is na dit weekend het boek uit.

Niet alleen de stijl bepaalt mee: wanneer een boek meteen verschillende werkelijkheidslagen tegelijk weet aan te raken, dan ben ik ook helemaal om. Dit boek doet dat. Een New Yorks Joods modern gezin, een huwelijk van Jacob en Julia dat onder spanning staat, het Jood-zijn dat overgedragen moet worden naar de volgende generatie bij Sam, een van de drie zoontjes, die als intelligenter dan zijn eigen ouders wordt beschreven.

Hier ben ik: dat zegt  Abraham tegen God, als deze hem roept, tot drie keer toe zegt hij het, terwijl het erop lijkt in dat verhaal dat God wil, dat hij zijn zoon Isaak moet offeren. Abraham zegt niet: wat wilt U, maar: Hier ben ik. Die drie woorden geven de bestaanslaag aan van al wat beschreven wordt in deze roman.

Hier ben ik, in alle dagelijkse geestdodende gewoonten, hier ben ik in mijn fantasie en wat ik daar dan doe. Hoofdpersoon Jacob blijkt geile sms-jes met een collega uit te wisselen, is verder een keurige man die zijn vrouw Julia nooit pijn zou willen doen. Maar wat is echter? Dat wat je bent, ter plekke, dat wat je doet, dat wat je je voorstelt om te gaan doen? Wat is 'Hier', wat is 'ïk'-zeggen?

Dat allemaal is het onderliggende thema en vormt  de dynamiek van dit boek, dat in deel 2, waar ik straks aan begin, nog een heel andere wending zal krijgen: Israël zal zo'n beetje vernietigd worden door een aardbeving. Hoe zullen dat hoofdpersonen zich houden, in deze veranderde werkelijkheid? Ik ben heel benieuwd.