zaterdag 8 april 2023

Pasen 2023: XR en de stekelige cactus van Samah Shihadi

Ik krijg nu ook mail van XR Global en ik ben opnieuw aangenaam verrast. XR wil meer zijn dan een activistische beweging. Ze probeert daaronder, achter de schermen, een andere cultuur te scheppen, die dat activisme voedt. In theologische, christelijke kringen zou men zeggen: het is allebei van belang: Actie en Contemplatie. En daar wordt dan het verhaal van Maria en Martha verteld: Martha was altijd druk en aan het zorgen en redderen, Maria zat liever stil te luisteren. En Jezus verkiest dan zelf Maria. Zij heeft het beste deel gekozen, zegt hij. (Lucas 10; 38-42). 
Bij XR is het misschien omgekeerd: Eerst is er het besef van de noodzaak tot actie, en daarnaast het besef dat deze actie ingebed is in ‘regeneratieve cultuur’. Ik word altijd blij als ik een nieuw term leer kennen, die meteen voor mij veelzeggend is. Nú snap ik beter waarom er een kring werd gemaakt en iedereen daar even stil was en blij met het eten dat er op tafel stond. En dat er een workshop van een hele dag is over ‘sociocratie’ en dat er in Global XR van gedachten wordt gewisseld en waar je zelf ook aan kan deelnemen, wat dat zou kunnen zijn voor jou: ‘Regeneratieve Cultuur’

Ik denk nu aan deze tekening van Samah Shihadi (1987). Zij heeft haar eerste grote solotentoonstelling Roots in Museum More in Gorsel. Een terugkerend thema in haar monumentale tekeningen, is een stekelige inheemse cactus. Die groeit nu in verlaten rotsachtige woestijngebieden, waar ooit Palestijnen leefden. Ze zijn van hun grond gejaagd door de zionisten die voor deden doen komen dat die gebieden al leeg en verlaten waren, zodat daar wel een Israëlitische nederzetting gebouwd kon worden. Maar zo was het niet. Deze cactus is het symbool geworden van geduld en verzet.

Zij tekent haar Palestijnse familie aan tafel, heeft oog voor de gewassen die het land geeft, zoals het vijgenblad, maar heeft ook oog voor ‘het surrealistische’. Ze woont nu in Haifa in Israël en  ze tekent een werkelijkheid die er nu niet meer is, of soms toch wel, en waarvan ze verlangt dat deze letterlijk vaste grond onder haar voeten wordt. De jonge vrouw die in veel tekeningen is afgebeeld, lijkt op haarzelf. 
Ja, het is Pasen nu. De hoop dat de steen wordt weg gerold en je weer in het volle licht kunt staan, is universeel. Het verlangen naar opstanding en nieuw leven is overal aanwezig.