donderdag 6 april 2023

The Passion: Leun op mij

 Ja, ik ben mij wél heel goed bewust, dat het deze week de Goede Week is in christelijke kringen. Al doe ik daar niks meer aan. Terwijl ik jaren en jaren op een rij dit heel intensief heb mee beleefd in een klooster.  Te beginnen met  Witte Donderdag, gisteren, met het ritueel van de ‘voetenwassing’ én waar ook, daarna, de ‘instelling van de eucharistie’ gevierd wordt. De abdis wast de voeten van enkelen, zoals Jezus zijn voeten laat wassen door Maria Magdalena, de laatste keer dat hij met zijn vrienden eet. Zó werd dat gisteren verteld in The Passion. Één van de omslagmomenten voor Judas, die niet snapt dat Jezus een vrouw die ‘slechte dingen’ deed zo toelaat en zich als trouwe leerling niet gezien voelt en daarom het thema van dit jaar ‘Leun op mij’ zal verlaten.

Opmerkelijk dit jaar: het ongelovige perspectief, vertelt door Thomas van Luyn, die de tekst zelf schreef. Sommigen geloven dat Jezus na zijn kruisiging verrezen is, ik zelf niet, kijk naar mijn naam, maar het staat je vrij om dat wél te geloven…is ongeveer wat hij zei. Niks is zwart-wit, was de boodschap ook, maar als je je bewust wordt dat alle mensen gelijk zijn, wellicht wordt het dan mogelijk om, net als Jezus, lief te hebben, iedereen inclusief,  en kun je die uitnodiging waar maken: ‘Leun op mij’. Gezongen als eindlied, gospel-achting door Jezus, het koor en de volledige cast. Ook Buddy Vedder, die heel goed een donkere, bozige, broedende Judas vertolkte, straalde alweer, op dat gigantische podium in de stromende regen in Harlingen. Vlak van te voren zong Marijn Waardenburg als Maria bij het kruis, terwijl hij daar nog aan hangt, dat zag je doordat er afbeeldingen werden geprojecteerd van schilderijen van bloedende voeten met de spijkers erin, Jezus met zijn doornenkroon en hangend hoofd, en tenslotte het perspectief van boven, van Dali. Ze zong ‘grijs’, zelf zeer geraakt, zei ze achteraf. Ook doordat de kruisdragers van dat lichtende kruis hand in hand om haar heen stonden, en die wisten dat ook de kleur grijs hun wereld kleurde. Zoals een man en zijn dochter, wier vrouw en moeder ALS had.

Alles draait voor mij om ‘de verrijzeniservaring’, die in geen ander verhaal zo heftig verteld wordt, als in de bijbel. De kracht van de mensheid: altijd weer opstaan, desondanks. Dát steeds weer gewaar worden, door de eeuwen en eeuwen heen, dat zou genoeg troost kunnen geven, zonder het geloof dat Jezus werkelijk uit de dood verrezen is. Ik zag het deze week ook weer in het prachtige boek, dat ik van W. uit Nieuw Zeeland kreeg. Als boekhandelaar weet ze elke keer weer exact de juiste snaar te raken. Al vroeg ze zich af, of ik het niet te ‘onspiritueel’ zou vinden… Dat hangt dan toch een beetje aan je, zelfs bij beste vrienden, als je jarenlang een kamer in een klooster bewoond hebt. En dat ‘alleen in een boshuisje met veel stilte’ versterkt dat vast ook nog wel. 
Het boek uitgegeven door The School of Life, opgericht door Alain de Botton, geeft ruimte voor het besef dat  het leven óók zwaar is, nooit alleen maar leuk en licht. Zonder religie, tóch religieus zijn, in de betekenis van: voortdurend verbinding blijven leggen tussen jou en elk ander, elke levenservaring. Hoe de warmte van dagelijkse dingen en ontmoetingen, de eenvoud van kleine geneugten, oog hebben voor kwetsbaarheid en schoonheid, je behoeden tegen wanhoop. Ik zag het intens geschilderd door Gwen John. Hoe a Corner of the Artist’s Room in Paris (1907-1909) ook zegt: Leun op mij.