zaterdag 26 augustus 2023

Extinction Rebellion: Als je maar iéts doet (2)

 Ik was een kleuter en mijn opa nam mij heel vroeg in de ochtend mee.  Achterop de fiets, door een leeg Den Haag, van Voorburg naar naar het strand van Scheveningen. Wij gingen daar zeesterren kijken. Er lagen er tallozen op het strand en van mijn opa mocht ik er eentje uitzoeken. Die namen we mee terug, in een potje met water.
Ik zat op de lagere school en we gingen met alle kinderen uit de buurt met vlindernetjes naar die paarse, zoetgeurende vlinderstruik, helemaal achterin in de achtertuin van een hoekhuis in het lange achterom-pad, waar we ook grenswachtertje speelden. Die vlinderstruik  was zó vol met allerlei soorten vlinders, dat het paars van de struik zelf soms nauwelijks te zien was. We waren er een hele middag zoet.
Ik ging voor het eerst, na mijn studententijd in 2010 weer naar Venetië. Ik viel zo voor de stad dat ik er daarna jaarlijks naar terugkeerde. Toen was er al sprake van het project Moses, een grote dam in de lagune tussen het eiland het Lido en Venetië zelf. Die kon omhoog wanneer het hoog water was, zodat Venetië daartegen beschermd zou worden. De prognose was toen dat deze twee keer per jaar nodig zou zijn. Vorig jaar was de dam dan eindelijk klaar. Het bleek al 50(!) keer nodig om deze in werking te stellen. Dit heeft gevolg voor het waterleven in de lagune. De zoet-zout waterbalans is verstoord.Vissen sterven uit, het water gaat stinken en  leeft niet meer. 

Ik was in India aan de zuidkust. Daar bleek de visvangst sinds de tsunami in de Indische Oceaan van 2004, drastisch te zijn afgenomen. Ook is het gevaarlijker geworden voor de vissers om met hun kleine bootjes de zee op te gaan.’De zee is onrustig geworden’, zei men.

Dit zijn voorbeelden uit mijn eigen leven, hoezeer de natuur in meer dan een halve eeuw al geheel veranderd is. Kinderen van nu hebben nog nooit een zeester op het strand gezien, ze weten niet wat een vlindernetje is. Enzovoort. Hoe zal dat straks zijn voor hún kinderen?… Niet alleen zal de aarde nog leger zijn wat betreft dieren en biodiversiteit, ze zullen moeten leven met zeer extreme weersomstandigheden. Alsof dat deze zomer ook niet al uitgebreid gebleken is. Al die bosbranden, die verschroeide aarde, de ontheemding, wereldwijd. De overstromingen en het ijs dat smelt. Je kent de riedel en toch wordt de noodklok niet geluid in het nieuws. De behandeling ervan zou moeten zijn als tijdens de Coronatijd: élke dag op de voorpagina en elke dag de maatregelen die nodig zijn om dit scenario te keren…Maar de urgentie wordt niet op deze manier ervaren. Omdat de wereld  om je heen, nog best wel oké lijkt. Tenzij je die toerist was op de camping die in Europa weggespoeld werd, of in de bossen van Canada, of op Hawaï of…Alleen dan komt het dichtbij. Zélf dacht ik nog even om dit jaar toch weer naar Venetië te gaan kamperen, maar zag toen in de live-cam, dat de storm er het zicht ontnam en de grijze golven de brug en de zijkanten van een klein kanaal in Venetië overspoelden. Ik weet ook, dat ik de eerste jaren er zorgeloos kampeerde, maar de laatste jaren het enkele keren al spannend vond of de heftige regenval, de sterke wind en de donder en bliksem aan mijn tent zouden voorbij gaan. Die Nederlanders wier auto en kampeermateriaal vernietigd was, waren blij om in ieder geval zélf ongehavend, weer terug te zijn in het veilige Nederland.Voor zolang als dat duurt. Want de rijzende zeespiegel zal in de toekomst ook half Nederland onder water kunnen zetten. Kun je dan je kleinkinderen of zelfs je eigen kinderen nog aankijken? Als deze aan je vragen: Maar jullie wisten dat toch? De wetenschap was toen toch ook al glashelder? Jullie konden in die 25 jaar heel veel redden en betekenen, maar jullie leefden gewoon door, voortdrijvend op eigen comfort, niet verder dan je eigen neus lang was.

Ja, maar… ik wist het wel maar voelde mij machteloos, zeg je dan misschien. Ik kon in mijn eentje toch niks veranderen? … Ja, het klopt. In je eentje maakt het helemaal niet uit of je minder gaat vliegen of minder vlees eet, of je afval scheidt, of geen auto rijdt. Maar de wetenschap heeft óók uitgewezen, dat wanneer 3% van de wereldbevolking zich wél roert in de openbare ruimte, de politiek en bedrijven dan hun koers zullen veranderen. Via enkele sufragettes is het feminisme geboren en het vrouwenkiesrecht er gekomen. Door de massa aan mensen bij de mars naar de vrijheid in Washington, zestig jaar geleden, waar ook Martin Luther King zijn droom uitsprak, via Black Lives Matter, gaan politici nu schoorvoetend over de drempel om excuses voor het slavernij verleden te maken. Alleen hebben we rondom het klimaat niet zoveel tijd. De klok tikt.

Dus? …. Kijk in je eigen leven wat je zelf al hebt waargenomen hoezeer de biodiversiteit in de natuur al aan het sterven was. En doe iéts! Ga op 9 September naar Den Haag. Of breng het gesprek op gang in je eigen omgeving. Of?… Maakt niet uit wát. Extinction Rebellion klinkt voor velen té hard en té opruiend. Maar de naam verwijst allleen maar naar jezelf. Dat je niet alleen wil toekijken, hoe al het leven op aarde verdwijnt. Misschien was Pro Life wel een betere naam geweest voor deze beweging van mensen. Maar tja, die naam was al vergeven…Kun je jouw latere zelf nog in de ogen kijken? Als je dan moet zeggen: Maar ik hóópte wel op een goede afloop. Maar hoop heeft handen en voeten nodig, jouw stem; dan wordt deze pas werkelijkheid.