woensdag 5 november 2014

Charlie Chaplin-effect

Ik heb een groot ontzag voor de menselijke geest. Kijk naar de wereld en zie wat daarin bewerkstelligd wordt: zoveel diversiteit, zoveel variatie, zoveel verschillende culturen, wijzen van feestvieren en begraven. Schoonheid die er is in kleding, versierselen, beeldhouwwerken schilderijen, gebouwen, monumenten. Zoveel soorten van kennis: van de grote van het welhaast oneindige heelal, naar de nanotechnologie, die werelden kan scheppen en besturen op en met  'iets' dat met het blote oog helemaal nooit te zien is.

Wat doe je dan zelf, op die aardbol? Wanneer logisch nadenken je toont dat elke vorm van leven werkelijk relatief is? Wanneer alles wat je doet en wie je bent in feite volkomen afhankelijk is van de omgeving waarin je vertoeft? Ik was, ergens, ook  'mezelf' geweest, als ik in de rimboe was geboren, of op een tropisch klein eiland, of in New York, of in Bombay, of...

Steeds meer ervaar ik, dat je ook iemand wordt, door je omgeving. Je bent volkomen afhankelijk van de mensen om je heen en elke keer weer, is dat een overgave aan wat IS. En overgave is: niet je eigen wil willen doen, niet menen dat je kunt controleren of sturen of kunt bepalen ...maar open blijven staan, luisteren, laten stromen en daar waar het niet stroomt, het ook weer laten gaan.

Zo'n beetje meehobbelen, als een rommelige dans, soms,  met grote ogen van verwondering, zoals Charlie Chaplin. Ik zag onlangs City Lights en Modern Times. Een zwerver op de aardbol, niet gevoelig voor prestige en succes. Wat hij wilt en doet komt voort doordat hij zich laat raken door de omgeving, door een ander. Een blinde bloemenverkoopster, een zwerfster:  dingen en mensen  komen tot leven, ter plekke.

Ik dacht de hele tijd: hij had ook door een vrouw gespeeld kunnen worden, hij zou een vrouw kunnen zijn, met een aangeplakt snorretje. Wat is de betekenis van zo'n gedachte? Misschien dat ik een mens zag: geen man of vrouw. Het Charlie Chaplin-effect, noem ik het maar even: Ik zou aan iedereen wel willen vragen: Hé, waar  is de Charlie Chaplin in jou? Kun je hem even spelen, kun je hem even zijn? De wereld zou er een mooiere plek van worden, als iedereen daar 'ja' op zou kunnen zeggen.