dinsdag 18 januari 2022

Kruispunt. De Morgenster. DIVA

Ik moest de afgelopen week en nu ook nog, een beetje dóórlezen. Dat komt omdat ik boeken bij de bieb had besteld van recente datum en dan zijn het 'sprinters'. Ze komen tegelijk aan, dat heb je niet in de hand, en ze moeten na twee weken terug. 

Ik lees nu Kruispunt / Crossroads  van Jonathan Franzen, een dikke pil van 572 bladzijden, al lang in de Boeken Top10 en een wereldwijd bestseller. Terecht, vind ik tot nu toe: je leest de levens van de familie Hildebrandt in 1971 en de belofte is dat je daarin al weerspiegeld ziet, hoe het in onze huidige tijd is. Ieder staat op een kruispunt: vader, pastoraal werker die niet meer precies weet of hij gelooft wat hij verkondigt, lonkt ernaar om vreemd te gaan met een jonge weduwe in de kerk, zijn vrouw heeft zich altijd aangepast aan hem, maar heeft een traumatisch verleden dat zij verborgen heeft gehouden; gaat ze zichzelf nog ontwikkelen?, puberzoon Perry heeft de marihuana ontdekt en dealt daar ook in, zakt hij nog verder weg in het criminele circuit? Zus Becky is een populaire geliefde cheerleader op school maar ontdekt de hippiecultuur, aanvankelijk overgoten in een christelijk sausje en oudste zoon Clem denkt erover om in Vietnam te gaan vechten. Het leest vlot weg en je voelt er de thema’s in die nu spelen.

Eerder moest ik  De Morgenster lezen, 666 pagina’s, van ook al zo’n schrijver die bij mij bedwelmend werkt omdat hij zo fysiek en in detail, met veel natuur observaties, schrijft: Karl Ove Knausgård. Ook hier volgde ik een aantal personages die allemaal in een klein dorp bij een bos leven. Het is zomer, maar veel te warm, het water in het meer is lauw, nog nooit gebeurd, grote zwermen vogels foerageren en er verschijnt een extreem helder ster aan de hemel, zo vreemd, de ene ziet het als een teken van een naderende ondergang, de andere juist van hoop en krijgt er nieuwe energie en inzichten van. Ook hier, net als in Kruispunt, een predikante Katherine, die worstelt met de gewoontegetrouwe rituelen die structuur bieden en troostend zijn, terwijl ze tegelijkertijd  zich afvraagt of al die  mooie woorden nog ergens naar verwijzen, en er is een man in het bos die er in een klein huisje leeft en voornamelijk leest, natuurlijk een beetje herkenbaar voor mij…

's Avonds zocht ik die oude film op, waarvan ik toevallig zag dat deze op Netflix te zien is: DIVA. Deze blijkt al uit 1981 en maakte in het Filmhuis destijds een gigantische indruk op mij. Nu viel mij meteen op, dat er toen nog geen computers bestonden en dat er eigenlijk vanaf het begin thriller- en misdaad-elementen in zitten, terwijl voor mij de focus lag op die operazangeres, de diva, die zo prachtig een aria zingt, die clandestien wordt opgenomen door een jonge postbode die hartstochtelijk fan is en haar witte jurk steelt uit haar kleedkamer. En er is een jong Chinees meisje, die platen steelt en rolschaatst in een hal-achtige ruimte met hangmatten, waar haar vriend woont die zen-achtig mediteert bij een bewegende zee in glas en puzzelt. 

Misschien dat ik op zoek ging naar deze film omdat daar mijn eigen oorsprongen in zitten, zoals die beide dikke boekenpillen ook het heden mengt met vroegere tijden. Want waar ik eigenlijk op zoek naar was in de film, als afwisseling van dat vele intense lezen, was de wandeling die de postbode maakt, op muziek van Satie, met deze operazangeres in de nacht en de heel vroege ochtendschemering in Parijs…Parijs, de stad waarin ik voor het eerst een hotelkamer betrok met mijn eerste geliefde, die qua voorkomen eigenlijk wel een beetje lijkt op deze postbode, zag ik nu… Die wandeling heeft ook iets van het ontwaken, op de drempel van een nieuwe wereld: naar volwassenheid, het gevoel dat er nog zoveel te ontdekken is, de verwachting en het verlangen dat de droom naar poëzie en harmonie,  werkelijkheid kan worden…

Ik vond het gisteren dus terug in de film en vond het even mooi als vroeger en nu pas kijk ik op YouTube, raar dat ik er nooit aan gedacht heb dat het daar wellicht aanwezig zou kunnen zijn. Maar het is er en heet: Diva - Sentimental Walk. Die stoeltjes in Jardin de Luxembourg… ze brengen mij terug hoe graag ik daar jaar na jaar naar terugkeerde… Parijs de stad van de tedere liefde.