vrijdag 21 januari 2022

Wolven in schaapskleding

Het is vast geen toeval dat de van oudsher protestantse krant Trouw, op één pagina bericht over het wegmoffelen van het seksuele misbruik in de Katholieke Kerk en de misstanden en het wangedrag in ‘The Voice of Holland’. Priesters konden 30 jaar lang hun gang gaan, in de Voice is er al  10 jaar lang sprake van grensoverschrijdend seksueel gedrag van middelbare mannen richting jonge vrouwen, John de Mol legt de verantwoordelijkheid daarvoor bij de vrouwen, want er zijn genoeg loketten om je te melden, maar ze doen het niet. Gelukkig reageren vrouwen daarop nu massaal: de vrouwen van zijn eigen bedrijf Talpa en ook drie vrouwen uit de politiek: de minister van justitie en veiligheid spoorde vrouwen aan om aangifte te gaan doen, en de staatssecretaris van Media en de minister van Sociale zaken: er moeten gesprekken komen met de omroep en ook met mediamagnaat John de Mol. De gehoopte vernieuwing in de politiek en zo richting het maatschappelijk veld, komt dus nu gelukkig concreet van vrouwen. 

Zie hier het zeer schrille contrast met de Katholieke Kerk. Uit de aard van de zaak, waar alleen mannen werkelijk aan ‘Het Heilige’ mogen komen is dit instituut achterhaald en kan ik alleen maar hopen dat het snel ten onder zal gaan. Ik zag een webinar ‘Op weg naar een synodale kerk’ speciaal voor de KNR, de Konferentie Nederlandse Religieuzen, er keken 250 mensen, sommigen met een groep. In het klooster, zo stel ik me dat voor, in de tv-kamer. Het heeft mij dagenlang bezig gehouden. 

Ik zag mezelf terug in de tijd: toen ik mij verbonden voelde aan kloosters en je willens en wetens dan denkt dat het toch goed is om in te groeien op één religieuze plek, je dus kiest uit de talrijke opties, ook buiten het christendom, want ‘Het Heilige’ laat zich niet vangen. Dat ik dacht: de kloosters hebben altijd aan de periferie van de katholieke kerk gefunctioneerd, een prima plek. Dus ik herkende de hoop dat met dit in gang gezette ‘Synodaal Proces’ dat er misschien werkelijk wat zou veranderen. Het Synodaal Proces is in gang gezet door de Paus, die oproept dat werkelijk iedereen en van onderaf haar stem laat horen en spoort aan om te luisteren naar elkaar. De bisschop kan dus niet meer met een formeel verhaal verslag doen in Rome van zijn bisdom: uit het nieuwe document moet blijken dat hij naar iedereen geluisterd heeft.

O, wat zou ik graag daarin willen geloven, ik kan mijn eigen heimwee voelen en dat ik ook jaren mezelf in slaap heb gesust met: geduld en vertrouwen, en de kerk is niet  het instituut in Rome, maar is er in het hier-en-nu, op jouw eigen plek. Maar het zijn drogredenaties. In het webinar spreekt er een vrouwelijke hoogleraar Canoniek Recht, die in Rome was, en dit synodale proces bewaakt. Ha!, denk je dan wat goed en fijn, een vroúw op deze post. Om vervolgens te weten: er is een mondiale kerk met een eigen bankwezen en een eigen rechtssysteem: in feite al een gedrocht want wat heeft dit met ‘het Heilige’ te maken, waar geen enkele vrouw dus aan mag komen? Vrouwen kunnen zich niet als geheel organiseren en  kunnen niet aandringen op een verandering van koers.

De Katholieke Kerk laat in het groot en als mondiaal instituut  zien, wat er in alle segmenten van de samenleving ook gebeurd is: waar mannen zich kunnen  wentelen in macht, daar kan de man als roofdier lustig zijn gang gaan. En ze zijn des te succesvoller daarin als ze zich kunnen verhullen in de jas van warmte, een verbindend en inspirerend figuur zijn, verzoenend, vrolijk makend, troostend, begeleidend enzovoort. Ali B en Bill Cosby: twee mensen waaraan je je graag optrekt, ook omdat zij uit een minderheid komen. Toevallig was er gisterenavond ook een documentaire van Louis Theroux : ‘Saville Revisited’ over de tv- en radio-persoonlijkheid Jimmy Saville, die lachend naast de premiers Thatcher en Tony Blair en de Queen staat. Louis Theroux fileert daarin ook zichzelf. Hij maakte ooit al een documentaire over hem, maar zag toen niet wat nu toch zo duidelijk is: dat Saville het grote geheim van seksueel misbruiker te zijn, onzichtbaar kon houden door zijn innemende charme.

En precies dát zag ik in het webinar gebeuren: eventuele sceptische geluiden over dat synodale proces binnen de kerk werden nu al de doofpot ingesust met: heb vertrouwen en…geloof. ‘Kom maar, heb geloof in jezelf, heb geloof in jouw eigen talent, ík heb geloof in jou, ik kan jou verder brengen in dat wat het dierbaarst is voor jou, ik breng je naar je bestemming, daar ben ik voor, hier ben je veilig…en mag ik je nu dan aanraken? En ik stuur je een ‘Dick-pic’ en kijk tegelijk gezellig oude series met mijn vrouw op de bank, ik lok je een studio in en omhels de koningin en help medecoach Anouk toen zij in de eerste lockdown niet weg kon uit Marokko, ik wil je bloot zien in de sacristie en daarna voer ik de heilige eucharistie op en hou ik een mooie overweging, het woord Gods.

Dat je geraakt wordt, in dat wat ook het meest intiem en kwetsbaar is. Hoe het mogelijk is, dat John de Mol denkt dat Rietbergen geen macht had, terwijl hij de bandleider was; het muzikale bed opmaakte, waar al die deelneemsters hun talent in hoopten te wiegen…. Zoals in de Katholieke Kerk, het geloof, je overgave aan Het Heilige en daar vorm aan willen geven, in handen is bij degenen die je dit bij voorbaat ontzeggen … Het is van een wreedheid waarvoor het makkelijker is om je ogen te sluiten, het te ontkennen, zoals een dodelijke ziekte in je lichaam, waarvan je heel lang niks merkt en wat je ook zo wil houden. Ik hoor nu het liedje in me van Rod Stewart: ‘Sailing’. Dat verlangen…