zondag 12 juni 2022

40 jaar Refter

Ik word wakker met de klanken en de sfeer van het 40-jarig Refterfeest in Ubbergen, dat buiten gevierd werd met eten en muziek, op het oude tennisveld tussen oude bomen. Zouden de zusters daar ook ooit gesport hebben? De film ET bestaat ook 40 jaar en als ik me terug werp in die tijd, student, kan ik voelen hoe lang geleden dat was, hoe jong ik nog was en H. en ik de bioscoop uitkwamen, elkaar aankeken en zeiden: Dat was goed. We praatten meestal uitgebreid na over films, dat was een genoegen, een uitgebreide analyse, maar hier hadden we onverwacht geen woorden voor.

Dus toen is ook de Refter ontstaan, een woon-werk-project in een oud klooster, een prachtig pand, op de stuwwal vlakbij het centrum van Nijmegen. Eigenlijk ken ik het al van den beginne, ik kwam er weleens al weet ik nu niet meer door wie allemaal en hoe, en heb er zelfs ook ooit kort overwogen om er ook te gaan wonen. Met mijn stappen in de Franciscaanse wereld, kwam ik erachter dat een Kapucijn, die veel ervaring had met ‘alternatieve’ leefvormen veel advies heeft gegeven en meegewerkt heeft om  het geheel van de grond te krijgen.

Gisteren kwam ik erachter dat de oervorm bestond uit 30 mensen, die het klooster klaarmaakten en verbouwden zodat er 90 mensen konden wonen, die 30 leefden intens betrokken met elkaar en toen kwam de rest en veranderde de sfeer. Ik heb het zelf aan de zijlijn zien veranderen van kleine woongroepen, ieder met een eigen keuken en ontmoetingsruimte, eigensoortige huisregels, naar steeds meer geïndividualiseerde eenpersoonshuishoudens en ruimtes voor stellen. De eerste kinderen werden  er geboren, er kwam een speciaal huis waar de alleroudsten wonen. ‘Het is een soort dorp’ zegt men nu, ook met mensen die dus een beetje van het padje af zijn geraakt, ‘paradijsvogels’ zou je in milde termen kunnen zeggen.

Maar vooral dus veel creatievelingen met een flinke dosis aan werklust. Want het pand wordt eigenhandig onderhouden: er zijn heel veel werkgroepen (letterlijk dus), zoals een moestuingroep, een bosgroep, de koffiegroep in de ochtend, ‘voor de dakgoten’ hoorde ik ooit, yoga in de bibliotheek, erbij een winkeltje met zelfgeteelde en gemaakte spullen en er waren ook De Dames, die probeerden om onderlinge conflicten met mildheid op te lossen door met alle partijen te gaan praten. Er is een eigen café met een podium en in de oude kapel worden kunsttentoonstellingen georganiseerd. Elke bewoner wordt geacht om in minstens drie groepen actief te zijn.

Toch een echte prestatie om na veertig jaar nog te bestaan en ik vond het erg leuk om dat mee te vieren. De sfeer was die van een Frans dorpsplein met lichtjes en lampionnen, een grote kroonluchter bij het podium waar gedanst werd op balfolkmuziek van de Belgische groep EmBrun. Ik had wel mee willen doen met de workshop die eerst gegeven werd, maar ja, ik heb mezelf nu eenmaal opgelegd om nog steeds 1,5 meter afstand te houden en mensen niet aan te raken… Dus danste ik waar het kon, los aan de rand van de houten dansvloer, de sfeer was feeëriek.