zondag 5 oktober 2025

Dóór grenzen heen (Patti Smith & Robert Mapplethorp)


Ik was dus op een fototentoonstelling van Robert Mapplethorpe. De eerste die dan in beeld komt is Patti Smith, de eerste persoon die hij ook op de foto heeft genomen. Zij hadden een unieke relatie, waren alles voor elkaar: zielsverwant, vriend, geliefde, muze enzovoort. Zó jong nog en in Just Kids zie je het allemaal voor je. Wonend in het Chelsea Hotel in New York, dag en nacht in voortdurend gesprek en interactie met elkaar. In een New York dat barstte van creatieve en explosieve energie.


Zij schreef Just Kids; het was een inlossing van een belofte aan Robert op zijn sterfbed die in 1989 aan aids is overleden. Het moést geschreven worden van hem; het was dus geen rouwverwerking of bedoeld voor eigen katharsis.
Zijn foto’s kenmerken zich door een volkomen commitment aan schoonheid en perfectie, elk detail klopt, niks is er voor niks.


In Just Kids dat in 2010 verscheen, lees je, dat bij deze foto zij beide de ervaring hadden, als het ware uit hun eigen lichaam te breken, zij samenvloeiden en dat de afgebeelde dus zowel zijzelf, als Robert is. Die intensiteit, de wil om door een eigen grens heen te gaan en degene of hetgeen hij fotografeerde geheel ‘op te slokken’, aanwezig te maken in volmaaktheid en harmonie, dat zal zijn werkwijze worden.


Ook in een geheel andersoortige foto als deze, zij geklemd tegen een radiator in het Chelsea Hotel, zie je dat alles klopt. Het lijnenspel tot en met haar ribbenkast.


En in dit zelfportret, vlak voor zijn dood gemaakt, lijkt het alsof hijzelf al over de dood heen, naar zichzelf kijkt. Alsof hij ergens de grens tussen leven en dood al doorbroken heeft.
Patti Smith is doorgegaan met leven na zijn dood met een eigen zeer invloedrijke carrière. Maar in interviews klinkt Robert nog heel nabij, net als haar jonggestorven broer. Al deze mensen en alles met wie zij zich ooit verbonden heeft: dat blijft, is nog levend aanwezig.


Mij raakt het dat zij nu bij optredens regelmatig het houten Tau-teken draagt, de handtekening van Franciscus van Assisi. Ik heb het zelf ook meer dan tien jaar onafgebroken om gehad.
Altijd weer dóór, altijd op zoek en geloven in nieuwe perspectieven en horizonnen; zij heeft haar eigen geloof daarin, dat ze op zo’n jonge leeftijd al uitsprak, meer dan waar gemaakt. 


Nu er op dit moment weer een Rode Lijn demonstratie is, ik ben er in gedachten dus wel bij, 
kun je alleen maar hopen dat Palestijnen zich gesteund weten nu wereldwijd zoveel mensen de straat opgaan. En dat dit lied waarheid wordt.