Somewhere… Om licht dat verwarmt

Het is Zondag en vanavond is het Kerstavond. In de kloosters vond men dat de minst leuke Adventtijd. Want deze duurt het kortst, nét maar vier weken, dus minder tijd voor het verwachtingsvolle uitzien naar…de geboorte van Jezus, natuurlijk. Vanochtend wordt de laatste kaars in de advenstkrans aangestoken en vanavond moet men alweer aan de bak met de kerstnachtviering. Ja, zo wordt dat óók beleeft; als veel werk, omdat de eucharistie-viering altijd openbaar is met daarna voor iedereen koffiedrinken. En vanavond is er na de viering wéér koffiedrinken voor allen. Ik was op zo’n dag veel in de keuken, helpen met de afwas.

Mijn adventstijd was geheel gevuld met seculiere, niet religieuze, symboliek. De eerst kaars was de ‘zon’ van dennenappelzaadjes, de tweede de Venetiaanse nar, de derde was een steentje van Labadoriet. Al lang mijn lievelingsteen. Afhankelijk van het licht dat erin valt ziet deze er gewoontjes en donker uit, maar dan verschijnen er ook het mooiste hemelblauw, turqouis-groen, goudachtige generfd. Zo is dat voor mij dus met het leven zelve: het kan donker zijn, maar de schoonheid ervan is afhankelijk van het licht dat je er zelf in laat schijnen. De laatste ‘kaars’ van mijn seculiere advent is inderdaad een kaars, maar deze is samengesteld uit de laatste resten van twee andere kaarsen: met een beetje geklooi blijven de restjes nog lang branden en vormden, tot mijn verassing, een bloem.

Op de BBC was er Westside Story. Die wilde ik al de hele tijd weer zien, omdat ik nu exact weet waar het zich in New York afspeelt. Ik was helemaal vergeten dat het slecht afloopt met de liefde van Tony en Maria. Hij denkt dat Maria dood is en daagt de bendeleden van haar zijde, de Puertoricanen, uit om hem ook te komen doden. Maria blijkt nog te leven, maar hij krijgt een dodelijk schot. Het is geweldig hoe er in de liedjes met de teksten van Stephen Sondheim werkelijk alles aan bod komt: zowel het sociale drama van mensen die gevangen zitten in hun eigen arme sociale klasse en de grootsheid van het gevoel dat daar dwars doorheen breekt. Deze still toont het in één beeld: Maria zingt over de liefde en dat ze Tony niet kan opgeven, ze kijkt uit het raam naar een andere horizon, haar vriendin is vol wantrouwen en doordrenkt van de rauwe werkelijkheid en spoort haar aan ermee te stoppen.

Het mooiste lied, en dat vond Leonard Bernstein ook, vind ik Somewhere. Daarin zit al die menselijke hoop, die er altijd is, en daar is géén christelijke verlosser voor nodig. Die verkondiging is nu ook wel een beetje wrang: de geboorte van ‘die ons heil en vrede bracht’…dit onderwerp haalde zelfs het achtuurjournaal. Nog eenmaal Somewhere…

Tja, je kunt niet anders dan hopen, tegen beter weten in… alleen daaruit kan de kracht ontstaan om een beetje boven jezelf uit te stijgen, om pijn en verlies als lidtekens te dragen op dat verwonde menselijk lichaam… Hoe dan?… Op mijn  digitale kerstgroet zie je ijs, dat op zichzelf er heel aantrekkelijk uit kan zien, het kan die mooie wereld om ons heen ook weerkaatsen, het kan je in de verleiding brengen om daarbij te blijven, dat is toch oké? … Maar ijs kan je niet drinken en iedereen heeft dat nodig om te kunnen overleven: stromend levenswater.