maandag 16 mei 2011

Pleidooi voor treuzelen

Mijn oog viel er op in de boekhandel omdat ik er al op geattendeerd was, maar wellicht ook door de titel: Pleidooi voor het treuzelen van Peter Delpeut. Een leuk uitgevoerd boek met kleine stukken tekst en bij elk essaytje een kleurige foto of reproductie van een kunstwerk. Het boek lijkt in de lijn te liggen van de bestseller Stil de Tijd van Joke Hermsen. De hektiek van de Nederlandse samenleving vraagt om boeken die daarover reflecteren, wat ironisch eigenlijk, men kan het ook gewoon doén.

Wat? De tijd stil zetten, aandachtig zijn, zonder oordeel waarnemen, daar gaat dit boek van Delpeut over. ´Treuzelen´, dat is net zo´n , woord als ´vervelen´, waaromheen Hermsen haar betoog bouwde. Woorden die ons willen betrappen op onze onbewuste intentie van al ons snelle handelen: doelgericht zijn, aktie, veel doen en dus veel mee maken. Maar je maakt eigenlijk alleen maar wat uitzonderlijks mee, als je daar werkelijk veel tijd aan besteedt, zo lijkt Delpeut te zeggen:

De fotograaf Hans van der Meer gebruikt een keukentrapje bij al zijn foto´s waardoor je letterlijk een beetje toeschouwer wordt van het geprojekteerde leven. Gerco de Ruyter heeft het landschap gefotografeerd door een cameraatje op een vlieger te monteren en Alfred Stevens heeft het wezen van de actrice Sarah Bernardt als geen andere weten te treffen door haar te schilderen terwijl er tranen in haar ogen opwellen.

Er zit iets van melancholie in de observaties van Delpeut. In het Kroller-Moller hangen heel grote, levensgrote, schilderijen van Gilbert en George, naive schilderingen waar ze genieten van een onvergetelijke zomer op het Engelse platteland. G & G are delighted to have you here with them in their new romantic sad beautiful sculpture, zo nodigen ze je uit. Waren ze zelf wel zo gelukkig die zomer, terwijl ze als een gek bezig waren met die schilderijen, er staat sad bij, zo vraagt Delpeut zich af.

Alsof dat wat je na streeft, je ook altijd weer ontglipt... Wellicht komt dat, omdat 'treuzelen' of 'je vervelen', alleen, niet genoeg is om te kunnen ervaren dat er een lichtheid en vreugde en betekenis aan en in het leven is, die ervoor zorgt dat je niet blijft handelen en doen, maar er gewoonweg bent. Vanochtend bij de meditatie waren we stil bij een tekst van de dichteres Elizabeth Browning, uit de 19e eeuw en die komt dichtbij het geheim van Leven:

De aarde zit boordevol hemel en elke struik, hoe gewoon ook, staat in lichte laaie van God. Maar enkel zij die het ziet, doet haar schoenen uit. De rest zit erom heen en plukt bramen.