woensdag 10 februari 2016

Gloster Huis

De titel sprong me in het oog omdat deze vorige week  in twee stukken in Trouw genoemd wordt. Willem Jan Otten schreef een stuk over de te gemakkelijk aangeboden gewilde dood tegen het einde van het leven, Bert Keizer, verpleeghuisarts, verwijt Otten dat hij eens van zijn preekstoel moet komen, want alles hieromtrent geschiedt heel zorgvuldig. Beide noemen het boek Winter in Gloster Huis van Vonne van der Meer, de echtgenote van Otten, ieder  met een ietwat andere interpretatie.

Het boek leest als een sprookje. Twee broers erven een zakje met diamanten en hun vader vraagt hen  er 'iets goeds' mee te doen. Onbeperkt geld, onbeperkte mogelijkheden...De ene broer gaat er een hotel van bouwen aan een meer, met een wellness-ruimte, een goede keuken, alles is er mogelijk, wat je hartje begeert. Het is voor mensen die ouder dan 80 jaar zijn. Ze kunnen daar sterven, alles wordt voor hen geregeld, gratis en voor niks. We leven in Nederland over 8 jaar: Prinses Amalia is net 20 geworden. De wetten zijn erdoorheen: Het Recht om te Sterven is te doen gebruikelijk.

De andere broer bouwt een Huis  aan de andere kant van de oever. Voor spijtoptanten. Maar hoe kom je daar achter? Speel je dan niet zelf voor God? Hij haalt Nora, zijn eerste gast, er naar toe  doordat hij voor chauffeur speelt en haar in de auto naar Richard's hotel meent te zien twijfelen.  Ze krijgt een zwaar slaapmiddel, de kist wordt gevuld met zware stenen.
Voorlopig verblijft Nora illegaal in Gloster  Huis. Nora ontwaakt en weet niet waar ze is. Is dit de hemel? Een voorportaal ervan? De mensen die ze tegen komt hebben alle aandacht voor haar, ze hoort haar lievelingsmuziek, ze kan haar favoriete boeken laten voorlezen, die in de bieb al klaar liggen. Ze besluit niks te vragen en het voorlopig zo te laten.

Dat is de vraag waar je voor kunt komen te staan. Wanneer is het genoeg? Is er een moment dat je kunt zeggen: mijn leven is voltooid? Wil je pijn gaan lijden op het einde, niet-meer-bij-bewustzijn, of geheel verdwijnen  in het land van de dementie en de alzheimer? Maar als je helder bent en beide mogelijkheden zijn er in optima forma: de wereld die een goede dood regelt en de wereld die je wil laten leven in een goede wereld?...Wat kies je en wanneer en tot hoelang?

Richard, de man van het-goede-dood-hotel komt met een probleem te zitten. Het blijkt dat zijn gasten helemaal niet van de faciliteiten van het hotel gebruik maken. Ze maken ook geen contact met elkaar. Ze wachten alleen op hun afspraak met de dood.
Dan is het is een paar jaar later. Alles loopt nu gesmeerd. Alle gasten in Richards hotel krijgen aangeboden om een tochtje te maken naar de andere kant van het meer, naar Gloster Huis. Sommigen blijven er voor een weekje. En gaan dan weer terug naar Richards hotel. Anderen besluiten om toch weer naar hun eigen huis terug te keren.

Kun je ooit zelf zeggen dat je leven voltooid is? Een moeilijke, moeilijke vraag. Mij lijkt overmatig pijn lijden of naar adem moeten snakken, wanneer er al pijnstillers aanwezig zijn, een criterium. Dat er dan een moment komt dat je zegt: Laat me maar gaan.