donderdag 2 juni 2016

Shirley: Edward Hopper

Ik heb een heel bijzondere film gezien: Shirley: Visions of Reality. De Oostenrijkse regisseur Gustav Deutsch brengt dertien schilderijen van Edward Hopper tot leven. Struck by the light: dat was de schock die ik kreeg toen ik voor het eerst werk van Hopper zag. Ik was nog student en op de ene of andere onnavolgbare wijze zie ik mezelf nu ineens naast mijn eerste vriendje staan en dat we beide keken naar zijn schilderijen, zwijgend.We leken ergens wel op de stellen die Edward Hopper afbeeldt.

Het aparte, bij het kijken van de film, die trage bewegende mensen in die ene ruimte van het schilderij, is dat je niet meer precies weet hoe het echte schilderij is. AL die beelden zouden evenzo vele andere schilderijen van Hopper kunnen zijn. Na afloop rende ik meteen naar mijn boekenkast om te onderzoeken wat het oorspronkelijke schilderij is. Dan de aparte ervaring, dat zo'n reproductie in een boek, dof en levenloos is, na al die bewegende beelden in de film.

De film brengt je in een soort van vreemde trance, een soort twilight-zone door de tijden heen. Elk schilderij gaat over dezelfde dag, in een andere stad met een vrouw in de jaren 30, 40, 50 en 60: Shirley. Soms is ze alleen, zoals op het schilderij, soms met een man. Je hoort haar innerlijke monoloog, haar gewik en geweeg, wat te doen, wat ze voelt.

Edward Hopper was zelf al geinspireerd door het medium film bij het maken van zijn schilderijen waar zijn vrouw vaak model voor is geweest en hij heeft op zijn beurt weer regisseurs geïnspireerd, zoals David  Lynch, Alfred Hithcock en  Wim Wenders. Het is een sfeer van verwachting, maar ook van melacholie en een vage dreiging die opgeroepen wordt. In Paris Texas van Wim Wenders ;over ook een onmogelijk stel heel sterk aanwezig en in Blue Velvet van David Lynch tot het zeer enge en morbide uitgewerkt. Het is prettiger en zonniger aanwezig in de stadsbeelden van Hitchcock.

Visions of Reality:
dat is de ondertitel van de film. En dat is wat je ziet. Zichten op de werkelijkheid: soms droomachtig, soms onwerkelijk lucide, soms doordrengt van de eenzaamheid die sluimert in elk mens, het moeilijke om een ander echt te raken en te bereiken... En toch: heel mooi.