Dat zo’n zinnetje als het ware dikker kan worden, meer volume kan krijgen, al weet geen mens wat je daarmee eigenlijk uitspreekt, want niemand heeft over de dood mee kunnen kijken. En omdat niemand dat kan, wie kan dan met stelligheid zeggen dat er niks is, dat geest of brein of de essentie, of wie weet toch ook de kern van de persoonlijkheid van iemand, dat wat deze het meest tot heel mens maakte, blijft voortleven?
Ik keek op YouTube naar fragmenten van de funeral of Aretha Franklin. Wat prachtig. Omdat je de mens daar ziet in volle glorie: tegelijk kunnen zingen en verdriet hebben, deinende lichamen op al die muziek en de zang . Stevie Wonder die voluit zegt dat liefde het enige is dat telt en dat God in zijn liefde iemand als Aretha Franklin aan de mensen heeft gegeven.
Zij is zelf de dochter van een dominee en heeft haar stem ontdekt in het gospelkoor in de kerk van haar vader waarvandaan ze ook begraven wordt. ‘Wij weten zo weinig van wat we geloven, gebeuren de dingen, we zien het alleen’... Deze regels schieten me nu binnen, ik schreef ze ooit op veertienjarige leeftijd. En dat is wat ik nu zie: dat geloven ook een kracht is, en levenwekkend is, en misschien het beste alleen in zang en muziek gestalte krijgt...
