zondag 4 april 2021

Hope Gap, op zoek naar essentie

Gisterenavond laat nog op het nippertje een mooie film gezien. ‘Op het nippertje’ houdt in dat ik net nog niet moe genoeg ben om te gaan slapen, een film opzet en als het niet genoeg boeit dan ga ik dommelen, zet het af en ga slapen. Of ik vergeet de tijd en blijf alert. (O, die vrijheid zélf te kunnen bepalen wanneer je gaat slapen! Als kind snakte ik daar al naar. Ik voelde me letterlijk in bed gestopt en verzon daarom een hele leefwereld onder de dekens met al mijn knuffels.) Het is een Engelse film, op Netflix te zien: Hope Gap.

Je ziet maar drie mensen, een echtpaar en hun zoon, ze wonen prachtig aan zee, de zoon al in een flat in de stad. Hope Gap is een plek waar er holtes op het strand zijn en waar allemaal klein leven in aanwezig is, de zoon ging hier vaak met zijn ouders heen, door hen beide aan een arm opgetild, voor hem een soort symbool van de onbezorgde en onschuldige kindertijd. Nu vraagt zijn vader hem om op bezoek te komen in zijn ouderlijk huis, waar de eerste woorden van zijn moeder zullen zijn: ‘Hello stranger’ en hij dan terug zal antwoorden met: 'Hello mom'.

Je ziet een huis volgepakt met 29 jaar huwelijksleven en het echtpaar dat geen werkelijk contact met elkaar kan maken. Hij heeft als hobby het veranderen en corrigeren van foute info op Wikipedia, zij verzamelt gedichten voor een anthologie. Taal speelt dus een grote rol in de film, waarnaar je kijkt als naar een toneelstuk. Het blijkt dat zijn vader van plan is om te vertrekken en daarom graag zijn zoon in de buurt heeft, om zijn moeder op te kunnen vangen.

Er wordt geweldig goed in geacteerd: de zoon kwam me wel bekend voor en halverwege zag ik dat het dezelfde is die de jonge prins Charles speelt in The Crown en Annette Bening speelt de moeder, die overtuigt mij ook altijd in haar spel. Je voelt de onontkoombaarheid van het verlaten worden: wil de ander niet meer, dan is er plotseling niks meer. Zij wil er niet aan, zij heeft een soort van gekte in zich: ze denkt dat met wil en goed je best doen, het tij gekeerd kan worden. Maar hij is verliefd geworden op een ander en ziet alleen dat hij 29 jaar zijn best heeft gedaan en geprobeerd heeft om iemand te zijn, die hij gewoonweg niet is. 

De zoon treurt vooral en is ook bang zijn moeder te verliezen, het lukt hem zelf niet om een relatie op te bouwen, hij kan zich niet volledig geven en houdt afstand. Met het voorbeeld van de omgang van zijn ouders is dat heel makkelijk voorstelbaar. Op het einde wordt alles reeël, er zijn geen woorden en omtrekkenden bewegingen meer waarin je je kunt verschuilen, rationalisaties, ontkenningen: zijn moeder gaat onverwacht op bezoek bij haar man in zijn nieuwe huis, die van zijn nieuwe geliefde: een kaal huis, zonder enige opsmuk. Zij vraagt: waarom heb je mijn man afgepakt? En zij antwoordt simpel: eerst waren er drie mensen ongelukkig en nu maar één. 

Het verborgen leven op het land en tegelijk in het zeewater... een mooi beeld. En vanochtend werd ik wakker en keek naar de live-stream van de vulkaan die in IJsland is uitgebarsten. Indrukwekkend, die rode  gloeiende lava die ononderbroken uit de aarde stulpt. In een filmpje What it is to be there, een jonge vrouw die verslag doet van haar reis naar de vulkaan, drie uur wandelen in de woestenij, de eerste aanblik, wat het haar doet: de sissende geluiden als sneeuw de lava raakt, het geluid van de stromende lava. Zij is dankbaar  dat ze er getuige van is, zó dichtbij. Het brengt haar terug  naar het hier-en-nu; alle gedachten die haar hoofd kunnen bevolken verdwijnen. 

Terug naar de essentie, weg uit muizenissen en omtrekkende bewegingen die als een grauwsluier je weerhouden om werkelijk te leven en aanwezig te zijn: misschien is dat de kern van ‘Verrijzenis’ ofwel ‘Wederopstanding’; het paasfeest dat vandaag gevierd wordt... Enfin. ik zit ondertussen aan een paasontbijtje: een glaasje tropisch sap, een gele tompoes, een beschuitje met aardbeien en slagroom, een croissantje met kaas. Er hobbelt een peutertje voorbij op een driewielertje, haar moeder vlak achter haar: beschermend.