dinsdag 25 mei 2021

Pinaree Sanpitak en Sheila Hicks

In het Nederlandse kunsttijdschrift See All This - Art Magazine dat hier ligt is #20-2020/2021 met een gouden ster geheel gewijd aan 379 kunstenaars wier geslacht vrouw is, ter gelegenheid van het vijfjarig jubileum Gepresenteerd in zeven kamers en verzameld rond zeven citaten uit gedichten van Emily Dickinson. Eerst denk ik: mooi concept en elke zin van Emily staat al garant voor een compact balletje beleving ofwel inzicht ofwel pure emotie. Maar vervolgens denk ik toch: ja, maar... zo’n speciale uitgave zou niet bedacht worden voor kunstenaars met een piemel. Het lijkt nu ook net of alle kunstenaars die er nu toe zouden doen, nu allen genoemd zijn.

Dat neemt niet weg dat ik hier toch twee kunstenaars heb leren kennen van wie ik hoop ooit werk in het echt te kunnen meemaken. Alleen al deze uitspraak van haar komt bij het hart van mijn eigen verlangen: I combine the breast and the stupa, the sacred and the sensual zegt Pinaree Sanpitak, een leeftijdgenoot uit Thailand. Ja, de borst hoort bij het lichaam van een vrouw, dus dit zou de vrouwelijke blik van deze kunstenaar kunnen uitmaken. En dan zijn er ook aspecten aanwezig uit het huiselijk leven, van oudsher ook al domein van de vrouw. 

Afgebeeld zijn objecten uit de serie House Calls en dat pakte meteen mijn aandacht en toen had ik haar uitspraak nog niet gelezen. Er hangt een Morandi-achtige sfeer van leegheid en stilte om de objecten en zonder boven in het bewuste te komen ervaar je de sensatie van een volle borst met een harde tepel, dat deze omhoog reikt: De wereld van het vlees en hoe een aanraking je kan verheffen. En dat de ervaring vergelijkbaar is met het wandelen om de immens grote ronde stupa’s  in Azië zoals ik veel gedaan heb en je in die rondgang je greep op het overzichtelijke verliest. De ronding naast je, die alleen steeds afbuigt, zonder begin en einde, haalt je weg uit een egocentrisme. En dan is er  tegelijk het huiselijke van een wok, eierdoppen, ronde schaaltjes. Iets in je gevoel gaat van klein naar groot, het doet denken aan offeren en koken. Die combinatie in één beweging, dat raakt. Ze wordt een van de belangrijkste kunstenaars uit Zuidoost Azië genoemd. 

Het andere dat mij langer doet kijken, zijn kleurige rondjes van stof en daar overheen is er geborduurd en zijn er draadjes gespannen. (Alweer kun je denken: dat gefriemel hoorde bij het vrouwelijk domein...). De titel van de installatie is ook intrigerend: Varmayana (The Place of Shining Light). De kunstenaar heet Sheila Hicks. Ik vind een filmpje van haar op YouTube van het MoMA: Pilar of Inquirity. De onbegrensde  wereld van een kunstenaar: Het wordt tijd dat het weer mogelijk wordt om kunst oog in oog te beleven. Wat krijg ik zin in een Biënnale...