Vandaag op de laatste dag van 2010, oudjaar, die ene dag in het jaar die naar het jaar wordt genoemd en niet naar de dag, besloot ik me alleen maar te laven aan mooie dingen. Om 5 over 10 in de ochtend liep ik de Nieuwe Kerk binnen, alwaar er een prachtige tentoonstelling is van islamitische kunst, bijeengebracht door een man die gelooft dat kunst hetgeen is wat alle mensen verenigen kan. Heel mooi allemaal, vooral de kleurige miniaturen waarvan je je afvraagt hoe dat toch gedaan is, al die kleurtjes, bloemetjes, geometrische piepkleine figuurtjes,aan de randen, het moet allemaal met een naald aangebracht zijn.Zijn eigen lievelingminiatuur was die van de reus Uj die over de rand van de afbeelding uitstijgt, dus een grens doorbreekt, met om hem heen de 3 die aan het begin staan van de monotheïstische godsdiensten: Mozes, Jezus en Mohammed: toonbeeld van de gezamenlijkheid van mensen en niet de verdeeldheid. Uj! Die reus deed me denken aan de filosofie van Sorenson - zie blogje (n)IK(s) - waar het vergroten van iets niet bestaands juist het belang en betekenis geeft aan het bestaande: Uj!, laten we het elkaar toch niet zo moeilijk maken: relativeer, relateer, leg relatie.
In de middag zette ik deze thematiek voort in het Tropenmuseum; daar is een tentoonstelling omtrent de kleur Rood, rood in alle culturen, rood van ons bloed, dat kan wijzen naar macht, kracht, liefde, groei en leven of juist de dood. En naar geluk natuurlijk, zoals dat in China al heel lang zo is en ik al heel lang, gerekend in de tijd van een mensenleven althans, een rode muur in mijn huiskamer heb. Het Tropenmuseum maakt me altijd erg vrolijk: zo kunnen we kijken naar elkaar en van elkaar genieten. Alle schoolkinderen in Nederland zouden daar minstens een dag in het jaar op excursie moeten gaan. Moeten... moet je niet te veel, maar dat wel: leren om met de blik van Uj! jezelf te overstijgen.
Als ik in het Tropenmuseum ben, dan klim ik ook altijd naar de hoogste verdieping. Daar in een hoekje die gaat over het koloniaal verleden van Nederland in Indie, staan twee stoelen naast elkaar. Zonder geluid zie je beelden van een dag in het leven van een 'Europeesche huisvrouw in den Oost'. De laatste 30 seconden of zo, zijn in kleur en daar verschijnt de hoofdwinkelstraat van Surabaya in 1941. Auto's, fietsers, bedjaks, winkelende mensen. Shots van lichtreclame: Toko Nam. Geen Toko Liberty die daar ook heeft gelegen: de meubelzaak met de meubelwerkplaats daarachter van mijn grootvader. Dichterbij mijn eigen wortels kan ik niet komen.
Liberty verschijnt niet in beeld, maar het verlangen naar vrijheid; de mogelijkheid om als een reus je eigen beperktheden te overstijgen, dat brandt in me. Kijk over je eigen horion heen en de ruimte wordt oneindig. Dan mag iedereen bij je komen zitten op de lege stoel naast je. Uj! Een Gelukkig Nieuwjaar, Uj!
PS: Een jaar later, Oudejaarsdag 2011: Ik scande met mijn ogen het filmpje af: Toko Liberty komt wel in beeld! Een vreugdegolf ging door me heen. Al lukt het in het dagelijkse leven niet om contact met dit wortelstelsel te krijgen. Elke Uj! heeft andere Uj!'s nodig voor oneindige ruimtes...Uj!, Uj!, Uj! wens ik iedereen toe, op de drempel van weer een nieuw jaar: Uj!
