woensdag 15 september 2010

Poce de deo

Gisteravond weer de eerste Franciscaanse leesgroep van het seizoen, ditmaal over Fioretti 21, de bloempjes van Franciscus, het verhaal van de wolf van Gubbio. Het is een van de bekendste en meest stuk gelezen verhaaltjes. Een wolf bedreigt een dorp door de inwoners te verslinden en Franciscus gaat erop af en o, wonder!, hij weet deze te temmen. Aan mij de uitdaging om toch weer eens iets anders uit het verhaaltje te halen.

Ik vroeg of men wilde kijken naar de werkwoorden en andere woorden, die enerzijds verwijzen naar een communicatiepatroon van insluiting, en aan de andere kant: die van uitsluiting. Dan blijkt het verhaaltje er stikvol van te staan. Aan de ene kant: verslinden, aanrennen met open muil, beklagen, tegen je gekant zijn, roepen, schreeuwen etc. en aan de andere kant: vol vertrouwen, zachtjes, mak, rustig, vriendelijk, knikken, voorzichtig een voorpoot geven, te doen hebben met, bek sluiten, vrede sluiten, etc.

De twee communcatiepatronen zijn een aardige spiegel voor jezelf. Welke bezig je, als je naar jezelf durft te kijken? Hoezeer is er een wolf in je, die daardoor een patroon van uitsluiting heeft ontwikkelt, waardoor je zelf een wolf wordt of van een andere een kwade wolf maakt? Maar Franciscus zegt daarover: De wolf heeft HONGER en daarom doet hij zo. Kunst dus, om naar je eigen honger te kijken, je eigen behoefte die ervoor zorgt dat je soms een patroon van uitsluiting bezigt, terwijl je eigenlijk het omgekeerde wilt.

Er kwamen weer mooie verhalen op tafel. Ik had er een stukje uit de Kleine Prins van Antoine de Saint Expury bijgelegd. Daar is geen wolf in het spel, maar een vos. Een stukje daaruit:

- Kom met me spelen, stelde het prinsje voor, ik ben zo verdrietig...
- Ik kan niet met je spelen, zei de vos. Ik ben niet tam.
- O, pardon, zei de kleine prins.
Maar bij nader inzien vroeg hij:
- Wat is dat "tam"?
- Jij komt niet uit deze buurt, zei de vos, wat zoek je hier?
- Ik zoek de mensen, zei 't prinsje. Wat betekent "tam"?
-De mensen zei de vos, hebben geweren en ze jagen. Dat is erg lastig!
Ze houden ook kippen. Dat is hun enige nut. Zoek je kippen?
- Nee, zei 't prinsje. Ik zoek vrienden. Wat betekent "tam"?
- Dat is maar al te zeer een vergeten woord, zei de vos. 't Betekent "Verbonden".

Iemand in de leesgroep zei, dat de vos kon praten, dus eigenlijk een mens was. Dat is een mooie invalshoek. Want dat betekent dat de vos ergens in zijn diepste wel weet, dat hij tam kan worden, dus zich verbinden kan met mensen: vrienden kan worden.

Ik dacht aan de kleurige grafzerk van Vader, die deze maand is opgeleverd. Het is mooi geworden. Blauwe, zeegroene golven aan de ene kant, zand en sawah kleuren aan de andere kant. Er zwemt een vis van glas. Onderaan staat zijn levensspreuk: Laat ons een poce de deo zijn. Een stukje van God; dan voel je je als een vis in het water, dan verbindt je je met anderen. De wolf in jezelf temmen, de stem van de vos kunnen horen en naar andere mensen gaan: dan word je 'een beetje van God'.