Het is altijd aardig als een abstract concept ineens voor je gaat leven en je ineens begrijpt en voelt wat ermee bedoeld is. Dat gebeurde me dit weekend met het woord Expressionisme. Ja, ik wist wel dat het iets met expressie, met je gevoel uiten, te maken had en dat in de schilderkunst dit een aparte beweging was geworden. Na het impressionisme, die voor het eerst een impressie van de wereld om je heen gaf, in plaats van iets realistisch.
Ik liep over de tentoonstelling in het Groninger Museum DUITS EXPRESSIONISME 1905-1913, met 150 werken uit het Berlijne Brucke-museum, vernoemd naar de kunstenaarsgroep de Brucke, die in 1905 in Dresden is opgericht. Thema's: weg van de gevestigde oude machten, levensvrijheid, niet de natuurgetrouwe weergave van de werkelijkheid telt, maar het gevoel. En dat gevoel spetterde in intense en talrijke kleurschakeringen van de doeken naar mij toe.
Alsof de kleuren zelf een eigen taal spraken en het de gelaagdheid van je eigen diffuse gevoelens even een plaats, een Heimat gaven. Hitler's nationaal-socialisme deed de expressionisten in de ban en ik snap wel waarom: daar was geen plaats voor eigenheid, men moest deel van een machinerie worden, dus alles wat naar eigenzinnigheid zweemt, dat is een gevaar voor de massa en de menigte die men moest zijn.
Topwerk en ook eyecatcher op de posters van deze tentoonstelling is Marcella, een schilderij van Ernst Ludwig Kirchner. In 1995 voor 5 miljoen aangekocht uit een particuliere verzameling en men vond dat toen veel te veel. Nog nooit was er zoveel voor een Duits expressionistisch schilderij neergeteld. Maar nu is men blij dat juist dit schilderij zich in Berlijn bevindt. Waarom?
Dit meisje: ze straalt alles uit wat een mens heden ten dage niet mag zijn. Gewoon maar zitten, niet eens in diepzinnig gepeins verzonken, eerder wat verveeld, in zichzelf besloten, genesteld op een stoel, een witte poes die er eveneens alleen maar is. Er-alleen-maar-zijn en je niks aan trekken van je omgeving. De felrode sloffen, het gestreepte jurkje, die hoekige knietjes, dat grappige oortje: ze doen iets in jezelf tintelen.
Ik liep over de tentoonstelling in het Groninger Museum DUITS EXPRESSIONISME 1905-1913, met 150 werken uit het Berlijne Brucke-museum, vernoemd naar de kunstenaarsgroep de Brucke, die in 1905 in Dresden is opgericht. Thema's: weg van de gevestigde oude machten, levensvrijheid, niet de natuurgetrouwe weergave van de werkelijkheid telt, maar het gevoel. En dat gevoel spetterde in intense en talrijke kleurschakeringen van de doeken naar mij toe.
Alsof de kleuren zelf een eigen taal spraken en het de gelaagdheid van je eigen diffuse gevoelens even een plaats, een Heimat gaven. Hitler's nationaal-socialisme deed de expressionisten in de ban en ik snap wel waarom: daar was geen plaats voor eigenheid, men moest deel van een machinerie worden, dus alles wat naar eigenzinnigheid zweemt, dat is een gevaar voor de massa en de menigte die men moest zijn.
Topwerk en ook eyecatcher op de posters van deze tentoonstelling is Marcella, een schilderij van Ernst Ludwig Kirchner. In 1995 voor 5 miljoen aangekocht uit een particuliere verzameling en men vond dat toen veel te veel. Nog nooit was er zoveel voor een Duits expressionistisch schilderij neergeteld. Maar nu is men blij dat juist dit schilderij zich in Berlijn bevindt. Waarom?
Dit meisje: ze straalt alles uit wat een mens heden ten dage niet mag zijn. Gewoon maar zitten, niet eens in diepzinnig gepeins verzonken, eerder wat verveeld, in zichzelf besloten, genesteld op een stoel, een witte poes die er eveneens alleen maar is. Er-alleen-maar-zijn en je niks aan trekken van je omgeving. De felrode sloffen, het gestreepte jurkje, die hoekige knietjes, dat grappige oortje: ze doen iets in jezelf tintelen.
