Anderhalve week ondergedompeld zijn in de Millenniumtrilogie van Stieg Larsson, noopt tot een evaluatie. Wat maakt het nu zo meeslepend voor mij? Ik geloof dat het de persoon van Lisbet Salander is. Larsson heeft met haar een, nieuw, hypermodern archetype gecreëerd: de sterke, alwetende, strijdlustige, uiteindelijk onoverwinnelijke vrouw. Niet alleen in haar gebeurd dit, want alle vrouwen in het boek zijn onafhankelijk, zij zijn hun eigen standard. Ze (be)leven hun eigen intellectualiteit en seksualiteit.Larsson creëert dit archetype welbewust: in deel 3 begint elk hoofdstuk met een heel korte verhandeling over strijdbare krijgsters: In de Amerikaanse Burgeroorlog streden 600 vrouwen, verkleed als man, de Amazones uit de klassieke oudheid, Semirares van Nineve die het Assyrische Rijk stichte, vrouwelijke soldaten bij de Arabieren, Berbers, Maori, Chinezen, Amerikaanse Indianen, Micronesiërs, enzovoort, hij noemt het allemaal.
Het leger van vrouwen van koningin Myrina wezen het huwelijk af en kozen zelf hun mannen, voor het nageslacht en mochten pas hun maagdelijkheid opgeven wanneer ze een man in de strijd hadden gedood en in Benin had je in Dahomey het vrouwenleger van de Fon. Ik heb afbeeldingen daarvan gezien, toen ik er was.
Dit archetype gaat in je zitten en mengt zich met andere heldinnen uit de kindertijd: Alice in Wonderland, Dorothy uit de Wizzard of Oz en natuurlijk Pippi Langkous, het koosnaampje dat de journalist Mikael Blomkvist in deel 1, zelf aan Salander geeft. Pippi dus: een nieuw gecreëerd archetype waarvan je scherven in jezelf en andere vrouwen herkent.
Als toetje las ik Het zwijgen van Maria Zachea van Judith Koelemeijer: een waar gebeurde familiegeschiedenis van de laatste helft van twintigste eeuw. Elk hoofdstuk vanuit het perspectief van 1 van haar 13 kinderen, die haar 7 jaar lang verzorgen. Zachea is het vrouwenleven waarvan ook mijn generatie de scherven nog van meedraagt: Moeder van 13 kinderen, niks zelf ooit hebben kunnen besluiten. Vrouwen waren er om te baren, te voeden en te verzorgen. Zachea en Salander: ze zouden de polen van een soort nieuwe feministische meetlat voor vrouwen kunnen zijn.
En nu ga ik stemmen op N.M. de dochter van Mevr. S. die ook 25 jaar geleden al, actief was voor de SP en nu met een petje op en lachend, op een foto van de wervingfolder prijkt. Ze gaat steeds meer op haar moeder lijken. Met, bijna alweer, het leven raast maar voort, de leeftijd waarop ik deze leerde kennen. Zij krijgt op de ZS-meetlat een 8, minstens, voor haar volhardende strijdlust op de kleine, locale, vierkante meter.
