Ik heb hem maar weer eens opgedoken: de video The Truman Show, geregisseerd door Peter Weir. Dat is dezelfde van Witness, die thriller-aktie -en liefdesverhaal-film ineen, waar een politieagent gespeeld door Harrison Ford, een klein jongentje van de Amish die kroongetuige is, volgt naar zijn dorpje. Die ontmoeting tussen de Amish met hun ouderwetse gemeenschapleven, gewoonten en gebruiken waar de tijd stil is blijven staan en het harde, moderne cynische en agressieve stadsleven, dat levert mooie momenten op.Harrisson Ford en de moeder van het jongetje worden verliefd, ze danst voor het eerst tussen de hooibalen op een liedje van Sam Cooke, dat per ongeluk uit een auto komt die hij aan de praat probeert te krijgen.
Don't know much about history
don't know much about biology
don't know much about a science book
dan't know much about the French I took
But I do know that I love you
and I know that you love me too
what a wonderful world this would be...
Zo'n lieve, vertederende en hopeloze scène. Want het lukt hen niet om toekomst met elkaar te hebben. De ene kan niet weg uit de Amish wereld, omdat zij dat ook is, en hij zal nooit kunnen wonen bij de Amish, hoezeer hij ook opbloeit bij het gezamenlijk maken van een gigantische boerenschuur. Voor beide is hun eigen leven, het échte.
Wanneer lukt het dan wel om het voor jou vanzelfsprekende te doorbreken? Dat kan alleen als je je bewust wordt dat het leven dat je leidt sporen draagt van onwaarachtigheid. Dat je leven er zo uitziet omdat je bijvoorbeeld bang bent voor het onbekende, terwijl je wel voelt dat het lokt en een voortdurende aantrekkingskracht op je heeft.
Dat gebeurd op radikale wijze in The Truman Show, waar Truman Burbank zonder het te weten zijn leven lang een held is in een tv realityshow. De film is al van 1998 en gaf toen stof tot discussie over de rol van reality-tv en hoe ver je mocht gaan... Nu kijkt niemand er meer van op als een jonge Britse vrouw besluit om voor het oog van de camera te willen sterven in een Big Brother huis. Maar Truman weet niet dat zijn hele wereld decor is en dat hij leeft in de grootste tv studio allertijden, waar alles voor hem geregisseerd is.
De allerlaatste scène van de film, waar hij dit ontdekt en het letterlijk doorbreekt geeft mij een brok in de keel. Hij vaart met zijn zeilboot op zee en plotseling boort de voorkant van zijn bootje een gat in de wolkenloze lucht. Hij stapt uit het bootje en waadt door het, ineens, kniehoge water, tastend langs het decor totdat hij een trap ziet, die leidt naar een deur: de uitgang. Dan spreekt Christoff, de regisseur, als een stem uit de hemel tegen hem:
'Truman, ik ken je al jouw hele leven. Het is veilig, hier. De wereld daarbuiten is niet anders dan die welke ik voor je gecreëerd heb. Blijf. Het is dezelfde wereld, daar... ik beloof je dat ik je gelukkig zal maken...'
Maar Truman draait zich om, zwaait nog een keer en opent de deur naar het grote onbekende.
Het Grote Onbekende: dat is waar we heen gaan, dat is wat trekt en ons uitdaagt om telkens weer onze grenzen te verleggen. Beetje bij beetje kun je het decor van je leven afbreken en een wereld ontdekken waarvan je nooit had kunnen dromen en verwachten dat deze zó zou zijn.
Doorbraak: alle grote religies vertellen ervan, al het menselijke verlangen wordt gelokt door iets groters en mooiers dan dat je kunt bevroeden. De Doden zijn nooit terug gekomen om erover te vertellen. Maar dat het met Liefde te maken heeft, dat is wel zeker, dat wel: Omdat we dat soms ervaren in ons allerdaagse leven.
