Als troost ( want dat heb je wel een beetje nodig als je weer afscheid moet nemen van een vriendin voor onbepaalde tijd), keek ik naar de film New York, I Love You, als geheel op YouTube aanwezig. Geheel toevallig kwam ik erbij omdat ik erover geblogd blijk te hebben op 19 November 2009. Wat een diepe tevredenheid geeft het me, dat ik nu weet hoe het voelt om daar te zijn, om in een shot een ouder echtpaar te zien wandelen en meteen weet: dat is Brighton Beach. En dan zien dat er toen ook een man op het strand loopt, met zo’n apparaat om geld of anderszins te zoeken. Deze film heeft ongetwijfeld bijgedragen aan mijn wens om NY te gaan bezoeken.
S’middags ging ik naar een nieuwe tentoonstelling in het Kröller Muller Museum over Charley Toorop, die geïnspireerd is door Vincent van Gogh om zelf schilder te worden. Hij zou ook haar schilderkunst beïnvloedt hebben, is de insteek van de curator. In de intensiteit van haar zelfportretten die zij net als van Gogh veel van zichzelf maakte, zie ik dat wel terug.
Ik zie toch ook een getormenteerd type…En die ene die ze tijdens de tweede wereldoorlog maakte, met wintertakken op de achtergrond, kwam wel binnen. Daarin is heel goed de onmacht van de waarnemer te voelen, zoals wij dat nu ook allemaal zijn.
Verder vond ik het opvallend, wat zij nóóit heeft geschilderd, zo lijkt het: de zee waar ze haar hele leven vlakbij was, al vanaf haar jeugd in Domburg bij haar vader Jan Toorop.
Zij schildert wel grote hooibergen, zoals Van Gogh ook gedaan heeft. Daarachter zie je een duinlandschap en de lucht, maar er zit geen belofte in naar een zee van ruimte.
Dat viel mij ook op, bij de seizoenen die zij is gaan schilderen, ook omdat dit onderwerp beter verkoopbaar was. Alles zit zo ingeklemd in de lijst.
Hierin heeft zij zich dus in het geheel niet door Van Gogh laten beïnvloeden; hij die in staat was verschillende gevoelslagen en waarnemingen te vatten in één schilderij, er is altijd een extra laag en diepte…dat maakt hem zo geniaal in mijn ogen. En ook dat er altijd liefde voor de natuur en levenslust aanwezig is.
Na de grote David Hockney tentoonstelling, die ook zegt heel erg door Vincent van Gogh beïnvloed te zijn, zag ik in dít schilderij ineens hoé. De meerdere perspectieven; van gedetailleerde bloemetjes, naar olijfboomgaarden, en een weg en huizen in de verte.
Dát miste ik in het werk van Charley Toorop … een soortement van relativering.
