Door New York ben ik het me bewust geworden: dat het toch ook een soort van migranten-ervaring is, die mijn identiteit mede heeft vormgegeven. Ik kon altijd wel al een beetje jaloers zijn, als vrienden vertelden dat ze precies wisten waar hun voorouders op dat kleine stukje Nederland vandaan kwamen. Ik wist dat we thuis anderen gewoonten hadden. Een slordig huis tegenover Nederlandse netheid, een oma die heerlijke Indonesisch gerechten maakte in haar volle rommelige keuken, een moeder die bij de bloemen kweker elk jaar een grote plant met kleine pepertjes Tjabi Rawit kocht, niet voor de kleurige decoratie, maar om deze op te eten. Om maar wat te noemen. En ook altijd heimwee naar behaaglijke warmte om je heen. Thuis geleerd om dit te verbergen, pas in NY ervaarde ik dat je dit soort verschillen ook kunt vieren. Alleen maar mogelijk met andere immigranten om je heen; verschillende culturen. In Nederland was en is er toch een dominante witte westerse cultuur.
Ook NY is aanwezig op de Biënnale; een onderzoek hoe de grond was voordat er gebouwd was, een reminder, in het begin voordat er mensen van over de hele wereld toestroomden, was er alleen maar natuur en groen. En ik zag een filmpje, zittend op de grond, het tv-scherm helemaal onder, het was ook maar een kleine installatie, net zoals die over NY.
Het gaat over immigranten uit Bangladesh in Venetië, beide waterrijke gebieden. Deze immigranten hebben zaden van thuis meegenomen en die aanvankelijk gekweekt voor eigen gebruik, op hun balkonnetjes en kleine tuintjes. Exotische kruiden, zoals koriander, en groenten zijn verspreid geraakt via Centraal Europa omdat hun hobby is uitgegroeid tot kassen en handel, ze zijn boeren geworden. Nog steeds een beetje stiekem, de filmmaker werd naar geheime locaties gebracht. Zij heeft in Bangladesh gewoond en op meerdere plekken in de wereld en dus ook Venetië.
Eén still trof mij, omdat het precies mijn eigen ervaring uitdrukt:
…the view that filled me
with the love of the homecomer and the nostalgia of the migrant
everytime I arrive at Venice
Dát Venetië onstaan is doordat het een knooppunt werd van internationale zeeroutes, dat de oude sfeer dus kosmopolitisch is, ( en nu nog steeds door alle toeristen ), dat verbindt deze bijna oudste stad van de wereld met New York.
Het is een mooie film, met een heel eigen ritme en tijdservaring. Hierbij de begeleidende tekst die met ingewikkelde woorden, tóch aangeeft wat er allemaal in de beelden is verstopt.
