Zonder titel; allegaartje

 Heel smakelijk; Caribisch eten. Het is kruidig, met af en toe een vleug van … kokos?… het gele is van mais gemaakt, er is ook tarwe en het smeuïgste was iets dat er hachee-achtig uitziet; er zitten allerlei groenten in, zoals aubergine en okra. 

Ik heb mijn leesvoer voor de komende weken klaar. Alle vijf zijn het koopjes, uitgebreid buiten alles bekeken bij STRAND; 18 Miles of Books. New York City * EST. 1927 staat er met witte letters op hun rode tas.

Regen in de ruime straten van Manhattan, kleuren intensiveren en de Empire State Building staat letterlijk in de wolken. 

Dat was niet zo toen ik de metro uitkwam vlak voor The Church of the Village. Opwekkend toch, hoe deze tegen haar muur o.a. James Baldwin citeert. 

De dag begon al ‘boekig’ met deze man in de metro.

Het grootste gedeelte van de dag heb ik doorgebracht op een tentoonstelling van William Kentridge. Wat is die toch goed! Ik ben een groot fan. 

Langs de Hudson

Ik heb de wandeling al eerder gemaakt en deze blíj́ft mij veel voldoening geven. Door Greenwich Village met overal sporen van de alternatieve en lhbtq cultuur. Eerst de grote straat over, waar je aan de ene kant de grote toren ziet van het WTC en aan de andere kant The Empire State Building, en daarna duik je de kronkelende straten in vol cafés en winkeltjes tot Christopher Street tot aan de Hudson.

Dit is de opgeknapte pier die in het verlengde ervan ligt. Weten dat vroeger tussen de gribus, pakhuizen enzovoort al die kunstenaars, artiesten, en ‘randfiguren ‘ hier over de rivier keken. Zoals ze aan de andere kant in Washington Square Park door het groen wandelen. 

Watching the river flow, van Bob Dylan, dat doe je hier. Die brede Hudsonrivier die eindigt in de zee.

Voor mij is New York geen concrete jungle. 

Dat wil het ook uitdrukkelijk niét zijn. Bij het eerste stadsstrandje op een pier, is ernaast een kunstwerk dat exact de afmetingen aangeeft van de oude pakhuizen die er vroeger stonden. Toen overheerste de rauwheid van industrialisatie.

Aan de ene kant het Whitney Museum, de groene strook van het kunstwerk dat haar tienjarig bestaan viert en de stoeltjes waar ik bijna een week geleden op zat, goed zichtbaar vanaf de kade. En daar naast, maar dan op de rivier, is Little Island, een geschenk van een biljonair. Een gedenkteken ervoor herinnert eraan dat hier alle overlevenden van de Titanic binnen kwamen. Hier, op The Glade, een hellend gras waar optredens zijn, wist ik twee jaar geleden: Ja, ik ben verliefd geworden op New York.

Ook nu een goed optreden (de kwaliteit van wat ik hoor en zie is altijd hoog, ook bij optredens op straat of in een park.)

Ditmaal een soort van musical, het verhaal van een ongelukkige liefde tussen twee muzikanten. De blonde vrouw speelde de moeder. Het geheel was meer een kapstok om aanstekelijke bluegrass liedjes te spelen.

Met op het einde de boodschap, dat al zijn ze op oude leeftijd en hebben ze hun liefde slechts twee maal geconsumeerd, ze altijd vrienden zullen blijven en ze hun gezamenlijke thuis hebben in die muziek.

Dansen in stromende regen

 Ik ging naar Washington Square Park voor Salsa Social; elke woensdag van 6.00-9.00 gratis les en dansen. De sfeer zat er goed in, een jongen verkocht ijskoude flesjes water.

En toen vielen er eerst een paar dikke druppels water en dat leek méér te worden. De salsa stopte met lesgeven. ‘Dat is toch helemaal niet nodig’ zei de vrouw op het bankje naast mij, ‘kijk maar, daar is de zon alweer’. Ik beaamde het, maar we hadden geen gelijk; het begon steeds harder te regen. ‘Enjoy!’, zei de vrouw lachend en stapte op. 

Ik drapeerde mijn badhanddoek over mij heen, als een tent en ging daaronder een appeltje eten. Het laatste  wat ik zag, waren wegrennende mensen. De regen hield aan, mijn handdoek was bijna verzadigd en ik keek door de kier naar buiten. Ik verwachtte dat het wel leeg zou zijn. Tot mijn verbazing zag ik de hele dansvloer vol; iedereen was aan het dansen in de stromende regen!

Voor mij heel erg New York. Die vitaliteit. En toen de armen de lucht in, toen de zon echt weer doorbrak. Een half uur later was het hele plein om de fontein ook weer droog, de straatartiesten vertoonden alweer hun kunsten.

New York Vibes

 

Ochtend (Brighton Beach)

Middag ( Washington Square Park)

Avond (Little Island)

Alma & others

Dit is Alma, ze is 62 jaar en het was de verjaardag van haar moeder, die in November 2024 gestorven is. Ze is vandaag alleen naar haar graf gegaan, met twee bussen. Ze heeft er ballonnen de lucht in laten gaan. Ze is op achtjarige leeftijd uit Puerto Rico naar New York gekomen en ze woont op 15 minuten wandelen van Brooklyn Bridge Park. Als ze wilt kan ze elke dag naar de zonsondergang gaan kijken over de rivier. Ze heeft een zoon, die op 23 jarige leeftijd vermoord is. Ze heeft thuis een meditatiekamer. Ze betaald 312 dollar per maand aan huur,  ze is vervroegd met pensioen en heeft een inkomen van 1200 dollar. En een man thuis, van wie ze houdt en die houdt weer van New York en wil niet weg. Het liefst zou zij in Pennsylvania gaan wonen waar haar dochter woont. Meer ruimte en natuur daar, en het is er veel goedkoper dan in NY. Nee, ze heeft het niet zomaar gemakkelijk gehad in het leven. Ze houdt van haar moeder, maar dat komt omdat ze haar ook vergeven heeft. Want eigenlijk was het niet de  bedoeling dat zij op de wereld was gekomen. Haar moeder heeft een abortus geprobeerd, maar ze kwam er niet uit. Zij was zwanger geworden door te slapen met de man van haar zuster… so you understand, she was not always friendly to me…but she had a good soul.

Mediteren helpt haar door het leven. En God, al komt zij nooit in een kerk. Misschien stamt ze wel af van de Indianen. Van jongs af aan gaat haar belangstelling naar hen uit, zij luistert ook veel naar de oorspronkelijke muziek, zij kunnen daarmee in trance raken.

Alma betekent in het Spaans ‘ziel’, ze is blij met deze naam.

It is so nice talking to you, you have a good energy.

Ik was naast haar gaan zitten op een bankje en ze zei meteen dat ze zó zou vertrekken, want ze wilde me er niet mee lastig vallen: ze was bezig een joint te draaien die ze op het strand zou gaan oproken. 

Ze ging en ik stalde mijn eten uit, dat ik net gehaald had uit het Russische buffet.

Naast mij begon een andere vrouw met een work-out en daarna rookte ze een sigaretje, al telefonerend.

Gedurende de hele dag, zat er een jongen naast mij met blonde haren waarvan ik niet wist of het een pruik was of niet. In het begin liep hij regelmatig weg, over het strand en hij liet zijn rugzak en schoenen dan achter. Later op de dag ging hij even het water in, maar hij maakte zijn haar niet nat. Een andere vrouw ging met haar stoeltje regelmatig bij het water lezen, en keerde dan weer terug om te gaan liggen op haar badhanddoek. 

Strandwachters met een fluitje lopen op en neer, met een reddingsboei in de hand, dat had ik nog niet eerder gezien. Gisteren redden zij iemand uit het water. Velen op het strand volgden het op afstand en toen de drenkeling op het droge was gedragen en opstond, klonk er applaus.

 

Pulp Fiction in Bryant Park

 Eigenlijk voelt het aan, alsof ik helemaal niet weg ben geweest, dacht ik in de metro, al wachtend op de train. Een andere opstapplaats, ik rij nu met 2 en vorig jaar met F, en het jaar daarvoor met Q, maar de mensen, de sfeer, alles is hetzelfde. Nieuw was, dat het nu écht een sauna was, zó warm. Nu viel het mij op, dat er in Bryant Park helemaal geen bagagecheck was bij binnenkomst. Maar daar is ook geen beginnen aan, gezien de massa mensen die beladen met kleden en eten, elke centimeter van het gras bezetten, en alle stoeltjes en banken eromheen. 

Ja, ik was er weer, in Bryant Park bij de movie filmnight, aangeboden door Paramount, wier hoofdgebouw een block verder zit, op Times Square. Haarscherp beeld en geluid, zodat je ook helemaal achteraan of aan de uiterste zijkant het goed kunt volgen. In die zin kwalitatief de beste filmavond, die gratis overal in New York te zien zijn; op andere locaties is er een groot opblaasbaar scherm. In je eentje kun je vrij laat aankomen en bij een héél klein stukje groen neerzijgen, mensen die er al al zitten krullen welwillend hun kleed een beetje op en verschuiven hun schoenen en spullen. Ditmaal zat ik naast een boek van Eckhart Tolle, die over de stilte schrijft. Dit is voor mij helemaal New York; weer zo’n identificatemoment. Ik zou ook kunnen besluiten om heel vroeg te komen en al picknickend op het gras met een boekje erbij te gaan lezen.

Eindelijk deze film tot mij genomen; Pulp Fiction, een klassieker geworden sinds de negentiger jaren, want bij elke eerdere poging op de tv en ik heb deze ook op DVD, haakte ik na een kwartiertje ofzo af. Maar nu, met de aandacht en concentratie van zo velen om mij heen, hun gegrinnik meteen al, en zo’n geweldige entourage, zat ik er meteen in, al bij de eerste beelden. Ik voelde de gelaagdheid; de absurde humor, de gekke dialogen, de spot op het bloed-en-actiegenre, de meerdere verhaallijnen die niet chronologisch verteld worden en op het eind allengs samen komen.  

Het vernieuwende ervan werd mij nu duidelijk. Dat de film niet voor één gat te vangen is en dat het door deze stijl mogelijk is dat de film goed eindigt, terwijl in een eerdere verhaallijn je al weet dat eentje ervan dood is. Dat is John Travolta, die bekend was van de dansfilm SaterdayNight Fever en Grease en die nu een boef speelt, maar grappig genoeg zit er óók een geweldige dans scène in deze film. Nu ga ik deze film waarschijnlijk nog weleens kijken, op een koude winterdag ofzo in mijn boshuisje.

Flea enzo

,

Een echt verschil met vorig jaar; het is christelijke Zondag in Little Carribean, alle winkeltjes gesloten. Ik hoorde reggae-achtige gospel, keek een huiskamerkerkje in en daar waren hoogstens vijftien mensen, fraai uitgedost, met een priester aan het zingen. In Little India ging het leven gewoon door, dag en nacht was alles open. 

Het weekend is de tijd van de fleamarket in New York. Ik ging naar Brookyn Flea, onder de boog van de Manhattan bridge, ook terrein voor andere festival-achtige evenementen. DUMBO is dit nieuwe gebied sinds de zeventiger jaren genoemd, waar de oude pakhuizen en fabrieken nieuwe bestemmingen hebben gekregen. Het is nu de vier na rijkste en welvarendste wijk van NYC, en Dumbo is een acroniem van: Down Under the Manhattan Bridge Overpass. Van de vlooienmarkt wordt gezegd dat deze zowel locals en toeristen trekt, er klinkt steeds swingende muziek en er is een bar open waar je drankjes kunt bestellen. Een Spritz Aperol kostte er 12 dollar (In Venetië, waar het drankje is uitgevonden,  €3,50).

Het leuke eraan vind ik, dat dingen je terug in ook je eigen tijd brengen. Een écht oude Illustrated Classic en was die eigenaar van het sprekende paard mister Ed, destijds een favoriete TVserie van mij, het kwam op Zaterdagmiddag na Stuif-eens-in en voor de familie Monster, zo’n brave man? Oude RollingStones met Bette Midler en The Rose, een soort van lijfliedje van me waarop ik vaker gedanst heb. Oude comics, waar zo goed te zien is dat zowel Batman als Superman zich in New York afspelen.

Ik snuffel nu rond met de intentie dat ik echt niks mag kopen, maar net doe of ik dat wel doe, anders blijf je vrijblijvend kijken. Grappig, kaarten met vrouwelijk naakt erop. Er zijn ook kaartjes die ronduit pornografisch zijn of de vrouw passief en verleidelijk, maar wat als ik er drie koop waar ik wél zelfbewustheid zie en die tezamen ophang? … Welke broches uit de gigantische hoop, zou ik in een andere tijd van mijn leven wellicht gekocht hebben? … Leuk verzonnen, magneten met een afbeelding op oude fiches uit een casino, ze kosten maar €5 voor vier stuks. Maar nee, nee, nee,  ik koop ze niet. En dan zo’n leuke cover van een oude New Yorker met de geur van het oude leer van de honkballen en handschoenen eromheen. Veel New Yorkers zijn lid van een honkbalclub; ofwel van de Yankees ofwel van Mets.

In de afgelopen drie jaar heb ik de perfectionering gezien van dit Waterfront-gebied. Je kunt nu zonder kade- en straatwerkzaamheden, ononderbroken lopen van de Manhattanbridge richting de zee, waar je op bankjes kunt zitten met de Brooklyn Bridge erboven.

Onder de Brooklyn Bridge

Zo’n beetje onder de Brooklyn Bridge in het gras liggen, met een heel aangenaam briesje. Dat komt omdat het zeegat hier vlakbij is. Zo kwamen ooit al die handelsschepen binnen, hier was het toppunt van de handel en de nijverheid; grote pakhuizen, lange pieren. 

Aan de ene kant, links wanneer ze de haven invoeren, zagen ze dan het Vrijheidsbeeld en aan die oever werd New York; Manhattan gebouwd. Aan deze kant Brooklyn, dat nog even de concurrentie aan is gegaan, om de belangrijkste stad aan de East River te worden.

Toen er ook nog geen Bridge was. Wát een andere tijden…Terwijl ik zomaar kan besluiten om eroverheen te wandelen en dan net aan de overkant af te dalen, om midden in Chinatown uit te komen. Men geloofde in het begin niet, dat de brug het werkelijk zou houden. Pas toen er eenentwintig olifanten overheen denderden, was het volk om.

Op zo’n oude tekening is het gevoel van afstand en grootsheid voelbaar. Er waren nog geen wolkenkrabbers. Waar ik nu in het gras lig, was er nog water, als ik het goed inschat.

Maar ook nu, voor de derde keer, in het derde jaar dat ik hier kom, blíj́ft de brug voor mij het symbool van mijn toegang tot New York City; het heeft mij een nieuwe bril gegeven. 

Geen andere stad ter wereld, die zo’n beetje letterlijk de stad is van de hele mensheid. 

Véél muziek, vandaag

Twee jaar geleden kwam ik in de ochtend altijd orthodoxe joden tegen, in mijn loopje naar de metro. Vorig jaar altijd Indiase vrouwen in kleurige sari. En nu vrouwen uit de Cariben met fraaie kapsels. Ik herinner me het ook vanuit West Afrika: hoeveel aandacht er was voor het haar, overal kappers. Ik hoor Caribische muziek vanuit auto’s en luidsprekers; leuk om zo je dag te beginnen.

Op het strand een kleine opname gemaakt, ook om de muziek. Heel af en toe klinkt er muziek en tot nu toe nooit storend, zodat ik al liggend in het zand met ook het geluid van de branding, vaak een beetje meedein.

Ik ging naar Chinatown. Daar is het zó druk, ook met toeristen, maar eigenlijk klopt de sfeer wel met hoe die in Beijing was. Of het is die typische Chinese geur van het eten die overal jouw neusvleugels weet te vinden.

Ook hier een leuk muziekje op straat.

Ik ging naar mijn favoriete foodcourt voor kleine stukjes gestoomde spareribs in een kruidig, knoflookachtig sausje met zwarte bonen. Mmmm…lekker die authentieke Chinese smaak. De foodcourt floreert weer; vorig jaar waren er heel veel keukentjes leeg.

Deze late lunch was een passende opmaat voor Shanghai Day dat voor het eerst in Lincoln Center werd organiseerd. Er waren véél mensen, veel Chinezen, en er stond een rij zover als ik kon zien, nog voor de opening van een kunstenaarsmarktje met daarna een concert, met muziek die gemaakt is bij een online game, die wereldwijd razend populair schijnt te zijn. Nou daar had ik geen zin in. Dan maar luisteren naar een beroemde trompettist uit Shanghai.

Daarna zittend liggen aan de zijkant, had wel behoefte aan even relatieve rust.

Zó goed ontworpen, is dit gebied, het culturele hart van New York.

Een klaterende fontein op het hoofdplein bij de Opera en het Danstheater en de Concertzaal, stil water bij de bibliotheek. En er bleek een groep te oefenen voor een voorstelling, zo reconstrueerde ik later, want vroeg in de avond waren ze er wéér. Een oudere vrouw viel op, door haar intense bewegingen. Qua akoestiek klopt het dus ook; want al was het druk op het grote plein, hier werd ook stilte gecreëerd.

En toen bleek de hele rij in het parkje aan de andere kant geheel te zijn opgelost en kon ik zó doorlopen om alsnog wat van dat Arknights Concert mee te maken. Waarschijnlijk met een oorsprong in Sjanghai  dus.

Silent Disco

Ik sloot de avond af met Silent Disco bij het Lincoln Center in het kader van hun programmering SUMMER  For The CITY, van Jun 11- 9 Aug.  Heel erg leuk. En gratis.

Eerste volle dag

Een straat achter mij, Churchstreet, is Little Caribbean. Heel veel kerkjes, muziek op straat, mensen die loom zitten; het klimaat is er vandaag ook naar. Veel vis en geroosterd vlees op het menu.

 

De metro naar het strand is de Q-lijn. Deze soort train, met de oranje en gele bankjes en een jaren zeventig sfeer, uit die tijd stamt het ook, met een live mensenstem die elk station noemt, rijdt dit jaar voor het laatst.

Ik stap uit bij Brighton Beach, daar is van oudsher de Russische enclave, ook wel Little Odessa genoemd. Vorig jaar was al het écht Russische bier in de uitverkoop, men wilde ervan af, om plaats te maken voor alleen maar merken uit Oekraïne. 

Uit de metro gekomen, kijk ik tegen hetzelfde straatbord aan als vorig jaar; over Russsiche pedicure.

Heerlijk drijven op het water en genieten van al die verschillende soorten van mensen om mij heen: dit is New York!

 En dan, plotseling, komt er een zandstorm aan, een kleine tornado. Ik grijp mijn boeltje bij elkaar, zoals iedereen, en zit net voor de regen onder de overkapping, droog en beschermd.

Ik ga Brooklyn voor het eerst weer uit en stap uit bij Union Square op Manhattan, waar de laatste resten van de planten en groentemarkt, met verse producten van boeren uit de omgeving, worden opgeruimd. Ook hier natuurlijk overvallen door de heftige wind en de regen. Leuk: net als het Franciscaanse iniatief in Enschede, worden alle afgeschreven producten verzameld en opgehaald.

Ik wandel naar Greenwich Village en kom langs het Aidsmonument, nog nooit eerder gezien. Hier woonde ooit de alternatieve scène en zijn er veel mensen gestorven aan Aids. De kronkelende rode lijn, die als je er goed voorstaat het woord LOVE vormt, is nieuw, weet ik van iemand op Instagram. Eerst even een boekhandel in en ik heb nu een leesboek op het oog, Jon Fosse, Nobelprijswinnaar in 2023. De tafel bevat alle boeken die de New York Times de beste vindt.

Ik kom aan bij het Whitney museum, dat dit jaar tien jaar bestaat op deze locatie. Al die geweldige uitzichten op de Hudson en de binnenstad, de bruisende sfeer borrelt overal.

Terwijl er binnen, op elke verdieping, mooie grote tentoonstellingen zijn. Het is dus het museum van de moderne beeldende kunst. Ik kom nog wel een keer terug.

Nu ben ik op het einde van de avond, rondom 21.00 wel een beetje verzadigd. Ik ga de dag verwerken, door collages te maken op een van de gekleurde stoelen, deel van een kunstwerk achter mij, dat weerspiegelt wordt in de ramen, gemaakt voor de tienjarige verjaardag. Het was een volle, volle dag. En toch ook heel ontspannen.

American Sublime van Amy Sherald

Een prachtige tentoonstelling in het Whitney museum, die elke vrijdagavond gratis te bezoeken is. Deze heet: In The Garden of Herself (2024)

The Boy with No Past (2014)

Hope is the Thing with Feathers (The Little Bird) 2020

Zijn zij zussen, vriendinnen, geliefden? Ze laat het met opzet in het midden en zo vertellen deze baadsters een gelaagd verhaal.

…En nog veel meer. Ze zijn van Amy Sherald, doorgebroken omdat zij het portret van Michelle Obama maakte voor de portrettengalerij in het Witte Huis. Een presidentsvrouw die tegelijk als ieder ander is, toegankelijk en aanraakbaar.