Ik heb mij aangesloten bij Extinction Rebellion (XR). Je kunt er geen lid van worden, vertelde een vrouw mij. XR is géén organisatie, heeft geen leiders of hiërarchie, het is sociocratisch; het is een maatschappelijke beweging. Iedereen kan een groep oprichten of iets verzinnen om te gaan doen. In Frankrijk is er nu een spel ontwikkeld, met draden zodat inzichtelijk wordt hoe al die ‘spelers’ rondom klimaatopwarming met elkaar te maken hebben. Je richten op het onderwijs zet misschien ook echte zoden aan de dijk. Zij zelf had eerst lokaal wat gedaan, werd toen toch gedreven om naar Den Haag te gaan, ging ‘per ongeluk’ op de snelweg zitten en toen stond ze ineens in lichte paniek voor de rechter. Wat had ze nou gedaan?! Toen keek ze om zich heen naar de andere vijftien ‘mede-rebellen’, die allemaal zó rustig waren. Dat werd zij ook. De rechter stuurde ze weer naar huis en vond het geen zaak voor rechtsvervolging. Het OM ging in hoger beroep. Ook die tweede rechter oordeelde hetzelfde en wilde de zaak seponeren. Nu wil XR zélf doorgaan, tot het Europese Gerechtshof. De rechtsgang beschouwt ze nu als een vorm van dialoog. Blijven praten dus, over een zaak die ons allen ter harte gaat. Niemand wil dat de aarde en haar soorten zichzelf vernietigt. Alhoewel de aarde waarschijnlijk wel door zal gaan, zei een vrouw van minstens mijn leeftijd, tijdens de lunch aan lange picknicktafels in de zon.’Maar of er dan nog mensen op leven?’, dat zal de vraag zijn. ‘Enkelen zullen er wel overleven’, zei weer iemand anders.
Wat ik zelf allemaal zal gaan doen, dat weet ik niet. Ik wist alleen dat de vraag van Greta Thunberg op het einde van het Klimaatboek, maandenlang in mij bleef hangen: “Wat doe jij?“ En: Hoop moet je ‘verdienen’, met ander woorden; het heeft handen en voeten nodig. Hopen dat het allemaal wel meevalt en het goed zal komen, óf de hoop al hebben opgegeven en denken het komt niet meer goed, is eigenlijk ‘luchtfietserij’: dit woord komt nu in mij op.
Vooralsnog was ik meteen aangenaam verrast, al via de kennismaking op internet, over de professionaliteit en het al doordacht hebben, wie en wat je wilt zijn. Allereerst: volstrekt vreedzaam. Én: je ‘moet’ er zelf plezier aan beleven en ook aan elkaar. En: XR is autonoom en je bent zelf ook autonoom. Dit alles zag ik terug op deze eerste middag dat ik meedeed. Voor het eten werd er met meer dan dertig mensen een kring gevormd in het gras. Of je elkaars handen wilde vastpakken. En dan even stil zijn en blij zijn met al het eten dat er op tafel stond. Er waren houten stempels van letters, logo’s en vignetten, met een laser uit hout gesneden. Op Instagram was er al geopperd dat XR haar spandoeken door een commercieel Chinees bedrijf ofzo laat maken. Maar nee hoor, het is ambachtelijk zelf gedaan. Er was een workshop om te leren klimmen in bomen. Later hoorde ik dat er binnenkort een workshop mindfulness is. Binnenkort is er een actie rondom een bos in Eerbeek en daartoe heb ik zelve meegeholpen met twee spandoeken. XR is hierbij géén inatiefnemer: in Eerbeek was er allang weerstand om deze bomen te kappen, XR hoort daarvan en vraagt dan of deze groep ondersteuning wil.
Toen had ik nog zin om nog een spandoek te maken, met een zelfverzonnen tekst. Op het laatste nippertje en er moesten veel letters op het doek. Maar na er al twee mee gemaakt te hebben, was ik ‘in the flow’ met het verfrolletje en drukten twee anderen het op het laken. ‘Goede tekst’, zeiden meerderen die erlangs liepen. Ben benieuwd of het een keertje op de tv te zien is. Veel haalt het nationale beeld niet. Wél dat orkestje dat gespeeld had bij de A12. Niét hoe XR het waterkanon beplakt had met bloemkransen en de regenboog.
Tja, zo is het: ik zit liever thuis. Maar…
In de avond kreeg ik nog foto’s van een actie van de avond ervoor. Één die zich ook op internationaal niveau afspeelt: Het blinddoeken van standbeelden, waar de ogen nog gesloten waren voor de klimaatverandering. Nu was dit in Apeldoorn. Er hebben zich in de groep zo’n honderd mensen aangesloten. In Arnhem is het nog veel groter, in de leeftijd van 27 tot 75 jaar, met héél veel subgroepjes. De jongen, ook autistisch, bleef doorscrollen op zijn telefoon. Ik ga niet op de snelweg zitten, maar standbeelden een blinddoek geven, is een actie waar ik wel mee aan wil doen. Het voelt ook een beetje als terug in mijn studententijd. Willen meewerken aan een kritische massa van mensen, zoveel dat dit uiteindelijk voor een maatschappelijk omslagpunt kan zorgen.Dat er urgentie is en dat het ertoe doet, als je iets onderneemt.
