Het heeft iets met de titel te maken, denk ik, want ik associeer het met de adel en iets saais en tuttigs. Zelfs na de tip, was ik niet meteen overtuigd. Maar het is een heerlijke ontspannen serie over twee ondernemende, creatieve zussen die kleren naaien en ontwerpen, een eigen zaak willen beginnen, een modehuis: The House of Eliott. Ze leven in een pedante mannen- en standen-maatschappij, waar banken geen krediet willen geven omdat ze vrouwen zijn, een oudere neef hun voogd wordt en hen patroniseert, terwijl hij er zelf louche praktijken op na houdt. Het tegengeluid van die vanzelfsprekende rijken- en armen- standenwereld, vormt Penelope Maddox die een missie runt en daar de armen, daklozen en dronkaards opvangt.
Tegelijk las ik van Annejet van der Zijl: Bernard, een verborgen geschiedenis. Over prins Bernard: een stukje biografie, historisch onderzoek en een goed verteld verhaal in één. Haar onderzoeksvraag is: What makes Sammie run? Was prins Bernard degene die in de tweede wereldoorlog grootse daden heeft verricht? Of was hij de schurk die met de Lockheed-affaire definitief ontmaskerd werd en Juliana willens en weten bedrogen heeft en haar is getrouwd om haar status en haar geld?
Geen van beide, betoogt Annejet. Ze schildert de positie van Koningin Wilhelmina en haar dochter, die de gunstige huwbare leeftijd al gepasseerd was en geen schoonheid was: een koningshuis zonder troonopvolger, twee vrouwen alleen in een paleis wier positie steeds wankeler werd. Vanuit de Eliott-zusters zag ik dat ineens voor me: ook Juliana had profijt van Bernard: een man met charisma, welbespraakt en levendig. Door zijn komst stond het koninklijk huis ineens weer op de kaart.
Je was indertijd pas iemand als je gezien werd door de sociale kring om je heen, waartoe je behoorde. Zo was het huwelijk met Juliana ook voor Bernard ineens de vuurpijl die hem weer in de hemelen van het goede leven schoot: de rijken van de aarde en degenen waar men onaantastbaar tegenop keek. Een boeiend boek om op 5 mei, Bevrijdingsdag uit te lezen! Het verhaal van De Soldaat van Oranje wordt door Annejet voorgoed weggezet als valse heroïek en romantiek, passend bij de jongemannen van toen, uit de hogere standen.
Toch is het boek mild van toon, zoals ook The House of Eliott dat door de lichte vertelwijze is. What makes Sammie run? is in beide verhalen de mix van dat wat je voorgegeven van huis uit hebt mee gekregen, het kind van je tijd zijn, en de wijze waarop je daarin als individu verschillende afslagen kunt nemen. Prins Bernard is daarin verdwaald zoals in een doolhof. De zusters Eliott vonden het hart van hun zaak, zoals in een labyrint.
