Vandaag is het Witte Donderdag; misschien wel de meest heftige dag die Jezus in zijn leven heeft meegemaakt. Behalve morgen dan, de dag van zijn kruisweg. Maar dat was maar een halve dag, want in de middag sterft hij aan het kruis.
Ik heb me er vandaag maar eens in ondergedompeld: de eerste CD van de Matheuspassie in de hertaling van Jan Rot beluisterd (een aanrader: zó modern en bij de tijd ) en de 4 evangelies van deze dag eens herlezen.
2 evangelisten Marcus (Hoofdstuk 14) en Mattheus(26) beginnen de dag met het vertellen over een vrouw die kostbare olie over het hoofd giet van Jezus. De leerlingen vinden dat verspilling, maar Jezus kijkt daar heel anders tegen aan. Hij zegt in feite: Vier het leven, wees geen kruidenier.
Mooi toch, dat deze dag zó begint: een vrouw die het pad wijst, hoe om te gaan met de dingen. Een omkering van waarden, want we zijn nog steeds geneigd om te denken: als we maar nuttig zijn, dan doen we het goed.
Dan komt Judas in beeld. Sommige evangelisten zeggen dat de duivel in hem is gevaren.
Dan kan Judas Iskariot dus eigenlijk niks doen aan zijn rol van verrader. Een wijze waarop je verraad en oneigenlijkheid in je eigen omgeving wat makkelijker kan vergeven: "de duivel is in hem gevaren"...we zeggen het nog steeds zo.
Maar bij Mattheus is het ook wel heftig: eerst krijgt hij 30 zilverstukken van de hogepriesters, als beloning voor de info waar Jezus te vinden is. Vlak daarop, tijdens de maaltijd zegt Jezus: "Iemand zal me verraden". En Judas reageert: "Ik ben het toch niet, Heer?"
En Jezus zegt alleen maar terug: "U zegt het"...
Het is toch een ijzersterk gegeven, dat Jezus met zijn leerlingen eet, alvorens het verraad van dezelfden hem aan alle kanten bespringt. Hij breekt het brood, hij deelt de beker wijn: "Dit is mijn lichaam en bloed, teken van een nieuw verbond." Hoe verzin je het!
In de 2000 jaar erna is Jezus in meerdere stromingen tot een God geworden. Dan is hij dus een God die zichzelf uitdeelt en in het lichaam van iedereen komt via de mond, via de tong, gewoon de buik in...Wauw!
De evangelist Johannes echter, meldt niks over dit avondmaal.
Hij vertelt dat Jezus de voeten gaat wassen van zijn leerlingen. Een gebruik dat vanavond in kloosters herhaald wordt en de abt of abdis de voeten gaat wassen van 12 medebroeders of zusters en anderen.
Lees maar eens hoe Petrus eerst protesteert: Jezus hoort zoiets minderwaardigs niet te doen, en vervolgens juist weer hebberig wordt en dan het liefst wilt dat Jezus niet alleen zijn voeten wast, maar ook de rest van zijn lichaam.
Hoe hij zegt: "Ik wil mijn leven voor je geven", en Jezus voorspelt: "Nog voor de haan kraait, zul je me 3 keer verloochent hebben."
Mensen...het blijven rare dingen.
Zo ongelofelijk eigenlijk, hoe herkenbaar de onbetrouwbaarheid van mensen is en hoe het met zó weinig woorden allemaal verhaald wordt door Johannes, Lucas, Marcus en Mattheus.
Johannes vertelt dat het op deze dag was, dat Jezus zijn nieuwe richtlijn gaf, zijn erfenis: Heb elkaar lief.
"Ik laat jullie vrede na, mijn vrede geef ik jullie, zoals de wereld die niet geven kan"...
Hoe dan? Het ligt allemaal besloten in de wijze waarop Jezus op deze dag handelt en reageert.
Enfin. Er gebeurd nog veel meer op deze dag.
Zijn leerlingen vallen in slaap in het Hof van de Olijven, terwijl Jezus vraagt of ze alsjeblieft wakker willen blijven. Marcus vertelt hoe Jezus bidt: "Laat deze beker, als het kan aan me voorbij gaan."
Judas verraadt hem met een kus.
Lucas (Hoofstuk 22) vertelt dat Jezus nog een oor geneest van een dienaar van een van de hogepriesters door deze aan te raken. Een opvallende aktie, als je net verraden bent: hij houdt nog steeds oog voor een onschuldig slachtoffer, want het oor van deze dienaar is door het geweld van een zwaard per ongeluk geraakt.
En bij Marcus is er helemaal op het einde een jongen: "Een jongen die een linnen kleed aan had, probeerde bij hem te blijven, maar toen ook hij werd vast gegrepen, liet hij het kleed in hun handen achter en vluchtte naakt weg."....
Wat doet zo'n jongen in het verhaal?
Hij wilde bij Jezus blijven, in zijn eigen vrijheid. Maar dat lukte niet, hij wordt vastgegrepen en dan laat hij zijn kleed achter en vervolgt naakt zijn eigen weg... Zo herkenbaar.
Zo moet je soms van mensen afscheid nemen. Kun je niet bij ze blijven omdat je vastgegrepen wordt...
Alsof Marcus iets wil vertellen, dat je alleen in vrijheid een verbintenis met iemand aan kan gaan en als dat niet zo is, je kleed af moet leggen en weer als een baby opnieuw moet beginnen.
En ja, Petrus kent Jezus niet meer ...tot 3 keer toe, in alle toonaarden.
Wát een dag...
En wat een vervolg op deze dag.
Jezus noemt Petrus later de rots waarop de nieuwe gemeenschap gebouwd wordt. Uitgerekend hij. Maar eerst staat Jezus ook nog uit de doden op.
Of je het nu gelooft of niet: dit is een verhaal vol menselijke emotie.
Iemand blijft zichzelf, in zijn eigen ik, in zijn eigen bestemming. Al blijven anderen hem niet trouw, hij blijft ze wel trouw.
Het is het verhaal van de phoenix die uit de as herrijst.
Een verhaal over menselijke kracht, absorptievermogen, flexibiliteit.
En als dat allemaal lukt, krijg je vanzelf iets goddelijks.
