Kluis

Clara van Assisi begint haar vierde brief die overgeleverd is, aan Agnes van Praag met: Aan de andere helft van mijn ziel en de kluis van mijn bijzondere en hartelijke liefde. Over deze regel hebben we een hele middag gepraat. Clara schreef de brief vlak voor haar dood. We weten bijna zeker dat de twee elkaar nooit in het echt ontmoet hebben. Hoe is dat dan mogelijk om die andere 'de andere helft van je ziel' te noemen?

Sommigen  vonden dat wel erg veel. Ook als het over een partnerrelatie zou gaan: dan wil je toch niet dat die de helft van je ziel zou 'innemen'. Maar misschien gaat het niet over kwantiteit of maatvoering: misschien is het zo dat, wanneer je op het einde van je leven bent, je terugkijkt en dan weet, dat er één iemand is, wier levenspad heel erg op de jouwe lijkt, waarin je weet dat je ooit beide dezelfde soort keuzes hebt gemaakt.  Zo kan die andere dan als bijna een spiegelbeeld van je zelf aanvoelen, een verwevenheid, die niks met het dagelijks delen van dingen te maken heeft : 'misschien hadden ze elkaar dan de tent uitgevochten', merkte iemand op.

Clara en Agnes hebben dezelfde levenskeuzes gemaakt: de ene behoorde bij de rijke stand van Assisi, de andere was een koningsdochter. Maar ze werden 'een arme vrouw', Claris dus, en bij het schrijven van deze brief was Agnes al 19 jaar abdis van het klooster in Praag, en Clara leefde al 40 jaar in het kloostertje in San Damiano. Dus ze deelden hetzelfde soort leven en dezelfde soort verantwoordelijkheden. Ze kenden elkaar 'van binnenuit'  zou je kunnen zeggen. En dan is een enkele brief, een half woord genoeg... Mooi: de geestkracht die veel verbindender kan zijn dan duizenden e-mails of whats-appjes,  etc.etc, van deze snelle tijd.

En toen ging het over de kluis: wat is dat voor jou en ben je dat voor iemand? , vroeg ik. Het gesprek cirkelde rondom ervaringen,  dat je in een kluis je eigen kostbaarheden kan bewaren, die vaak ook juist kwetsbaar zijn. Je wilt een veilige bewaarplaats zijn voor een ander, waar intimiteit, liefde en vriendschap floreren, in het verborgene, als een geheim, niet voor alle ogen toegankelijk en beschikbaar.

Iemand zei dat het ook zwaar kan zijn, om  de kluis van mensen te zijn. Dat er zoveel kan zijn wat je dan met je meedraagt. Hoe belangrijk het dan is, dat je een deel van de inhoud van die kluis, zelf weer in de kluis van een ander kunt bewaren. Ik herken dat wel: in mijn ervaring  bewaar ik  in de kluis ook de mooiste en goede dingen van de ziel van anderen, de glimpen en de glans van heelheid, al is het in het dagelijks leven vaak kapot;  gebroken en verbroken.

Om toch een leven lang dat met je mee te dragen,  voelt soms aan als zwaar. Maar het is het enige wat ik kan doen, om mijn eigen ziel te laten leven en te bewaren in dezelfde  kluis.