In New York ging ik in boekhandels altijd naar de afdeling die over New York ging. Vaak is daar een top tien van wat bij het personeel zelf favoriet is. Uiteindelijk heb ik hier in Nederland vier boeken besteld, die vaak voorkwamen en nu lees ik de eerste daarvan.
Wat een heerlijk boek en zó herkenbaar. De hoofdpersoon wandelt door New York en meandert en mijmert door zijn eigen levensgeschiedenis, getriggerd door de variëteit en diversiteit die hij om zich heen ziet.
Hij komt met de term visible vocabulary of the time.
Hij refereert aan het zelfportret van Jan van Eyck uit 1430, wat een bewijs is van het multiculturele Gent in de 15eeuw, waar vreemdelingen niks ongewoons hadden. Turken, Arabieren, Russen, ze waren allemaal onderdeel van the visible vocabulary of the time. Zodanig dus, dat de schilder zelf zich portretteert met een tulband.
Ik herinner me dat ook Rembrandt, twee eeuwen later, zichzelf zo portretteerde en terwijl ik op zoek ging naar de afbeelding, kwam ik er nog meer tegen.
Stel je dat eens voor in de Nederlandse samenleving: een prominent figuur die voor de afwisseling een tulband opzet en gaat poseren voor een schilderij.Wij associëren tulbanden nu met exotische volkeren. We zitten met de erfenis van Wilders met zijn ‘kopvoddentax’, een term die door de voormalige voorzitter van de Tweede Kamer bedacht is. Alleen daarom al een reden dat het fijn is dat hij niet herkozen is, maar dit terzijde.
Ik denk dat we heel erg onze visueel vocabulair moeten uitbreiden. Bubbels kunnen doorbroken worden wanneer je mensen van de ene in de andere ziet gaan, terwijl ze tóch een mens uit één stuk blijven.
Zohran Mandami, de nieuwe burgemeester in New York, doet dat. Je ziet hem met een petje op van de Honkbalclub Mets, meelopen met een lesbisch vlaggetje in de Pride Parade. Hij staat schouder aan schouder met Joodse en Latino New Yorkers, en is tegelijk vóór de stichting van de staat van Palestina.
En gisteren stond hij naast Trump ook gewoon zijn verhaal te doen over een Affordable New York, voor iedereen. De liefde voor de stad New York is wat hen bindt, zegt hij, en ze schudden elkaar de hand. Trump lijkt een draai gemaakt te hebben. Even lijkt het erop dat de geest van alle diversiteit van New York het wint van de witte rijke geprivilegieerde man.
In Nederland wil het nog zittende micro- kabinet hoofddoekjes en andere ‘religieuze uitingen’ weg hebben uit het openbare leven. Hoe benauwend en klein wil dit kleine landje worden? In New York is het adagio dat je altijd méér dan één bent. Je komt én uit een of ander land op de wereld én je bent New Yorker. Daarom dat ook de agenten, en alle andere openbare ambtsdragers juist wél de kenmerken van wie ze zijn uitgebreid kunnen dragen en etaleren. Politieagenten met tatoeages, rastakapsels, veel bling-bling, metro-personeel met hoofddoeken… ik heb het allemaal gezien; een Open City, de titel van het boek van Teju Cole.
Hopelijk bevat de ‘positieve agenda’ van een nieuw te formeren kabinet als vanzelfsprekend ook een open samenleving.
