Gisteren was het zo'n zomerdag waarvan ik hoopte dat ik die op Terschelling zou beleven. Warm tot diep in de avond en dan naar een zonsondergang kijken. Dus toog ik gisteren laat op de middag naar de rivier, om daar nog uren van de zon in het warme zand te genieten met als afsluiter een oranje zonsondergang om kwart voor tien, terwijl de boten voorbijtuften en de rivier tot ver in een heldere horizon voortkabbelde.Ik las in Kafka on the shore van de Japanner Haruki Murakami. Morgen is er de Nacht van Murakami, met sprekers over zijn werk en dan vanaf middernacht, kun je zijn nieuwste boek kopen met de raadselachtige titel '1q84'. Murakami is dus hot , vergelijkbaar met Harry Potter worden er werelwijd evenementen georganiseerd bij een nieuw boek en met zijn allen voor de deur liggen van de boekwinkel om bij de allereersten te zijn.
Murakami schept ook wel een heel eigen universum. Niet zoals Harry Potter een tovenaarswereld, maar eerder bijna achteloos, zoals in een goed kinderboek. In Kafka on the shore is er een man die met poezen kan praten zoals in Minoes van Annie M.G. Schmidt, vallen er makrelen en sardientjes uit de lucht, zoals kikkers dat doen in de film Magnolia, komt Johny Walker van het whiskeylabel tot leven.
Dit mengt zich met heel andersoortige beelden. Een jongen van 15 die van huis wegloopt en zichzelf Kafka is gaan noemen en onderdak vindt in een bibliotheek,waar hij de hele dag aan het lezen is. Hij wordt opgevangen door een man, die biologisch gezien een vrouw is en zich een heterosexual gay noemt omdat zhij haar vagina nog nooit gebruikt heeft. Deze heeft een hutje, ver weg, hoog in de bergen en diep in de bossen vol boeken voor de 15 jarige verbijven mag en daar leest hij over Eichmann en het burocratische van het kwaad en hoort er, naakt op de grond, voor het eerst de stilte.
Ondertussen vraag je je af, wat die man die met poezen praten kan en wiens geheugen en verstand welhaast helemaal gewist is door een vreemd incident in zijn jeugd, waar een groep scholieren op een schooluitje allemaal een poos in coma raakten, waarschijnlijk door een wetenschappelijk experiment in de omgeving, te maken heeft met die 15 jarige jongen. Er zijn vreemde toevalligheden van moord en bloed op de kleren tussen beiden.
Maar ja, kan Johny Walker vermoordt worden in de gewone werkelijkheid door Nagata, de geestelijk ge handicapte en hoe kan de vader van de 15 jarige vermoordt worden door zijn zoon omdat deze ineens bloed op de kleren heeft maar allang buiten Tokyo weggelopen en al in dat dorpje met bibliotheek zijn domicilie had gevonden? En wat is er met het liedje dat een ander personage ooit voor haar jong gestorven geliefde gecomponeerd heeft en waar de titel van het boek zijn titel aan ontleent?
Murukami creëert een universum, waar heel verschillende lagen van jezelf worden aangesproken. Een kinderlaag, maar ook een kritisch zelf en daar waar je fantaseert en droomt. Het is een soort tussensfeer waarin je al lezend in wordt meegetrokken. Niks is wat het is en alles is mogelijk, zoiets. Zo´n soort besef werkt vitaliserend voor het brein. Leuk, dat dit wereldwijd, door zoveel verschillende culturen heen, zo schijnt te werken, getuige het succes van Murakami.
