Beeldverhaal van een middag en avond

Nu het waarschijnlijk is, dat dit de laatste keren zijn dat ik deze gang zal maken, het even in beeld brengen. De 150 meter naar de bushalte, de uitzichten op de eilandjes eromheen, vanaf de oversteek van Lido naar Venetië.

Zó zie je het liggen, op een heldere dag, met de bergen op de achtergrond. In de winter zie je dan zelfs sneeuw op de toppen, althans volgens Donna Leon, door de ogen van inspecteur Brunetti.

Ik had de beste plek op de boot, linksvoor,  en heb de hele route gedaan, met  lijn 1 van Lido, door het Canal Grande en  eindigend bij het voormalige Clarissenklooster, tegenover het station en naast Piazza Roma, waar je met bus en auto weer naar het vasteland gaat.

Soms druk met véél verschillende boten, maar er zijn ook momenten dat je je even terug in oude tijden waant, alhoewel het er toen misschien tjokvol handelsboten en vissersboten was.

Ik ging lezen in wat vroeger de kloostertuin moet zijn geweest. Zou er iets van een wandelbrug zijn geweest, van klooster naar kerk, nu een hotel? Nu keek ik op de nieuwe, moderne wandelbrug die Piazza Roma verbindt met het oude Venetië. Een oude man half in slaap tegenover mij. Tot 18.00 was het druk in het kleine speeltuintje. Een oma (?) leerde een kind in een boom klimmen

Flaneren door de stad. Er zijn nog wel toeristen, maar niet meer overwegend veel. Nu zie je de Venetianen veel duidelijker. Het is een verademing, die rust.

Het thema van deze keer; de gezichten op gebouwen, de beeldenrijkdom.

De gezelligheid bij de bars en de terrasjes, velen met een Spritz en chincetti, kleine Venetiaanse borrelhapjes.

Nog een nieuwe sfeervolle boekhandel ontdekt, met een groot Engelstalig assortiment. Het gaat mij om dat boek van die Nigeriaanse schrijver. Naar de nieuwe van Ian Mc Ewan en Dan Brown ben ik ook benieuwd. De eerste bladzijde van het ene boek beschrijft iets van de wereld van over een eeuw, het is een klimaatroman, de laatste laat het hoofdpersonage met haar brein ‘ergens’ leven, ze denkt zelf even dat ze dood is, maar het heeft met neurowetenschap en AI te maken. Beide dé thema’s omtrent de toekomst van de mensheid.

En dan op het einde na zonsondergang het uitzicht vanaf de Rialtobrug in sepiakleuren.

Vlakbij het hart

Ik hoef hier eigenlijk niet zoveel. Gewoon maar kijken vanuit mijn campingstoeltje voor de tent op een bijna lege camping. Bijna vijftien jaar heb ik mijn sporen hier liggen; véél herinneringen. Elk jaar, behalve in Coronatijd. En ook niet in 2023, alhoewel ik dat oorspronkelijk wél van plan was. Ik bleek toen te vol van mijn eerste keer in New York en wilde die zomer niet meer op pad.

 Handen omhoog als wederzijdse groet met Paolo die op zijn grasmaaiertje rondscheurde. Zag ik dat nou goed, hij leek járen ouder dan pakweg drie maanden geleden, helemaal grijs geworden. Hoort dat bij de beslissing om de camping voorgoed te sluiten? … Wat je aan het hart gaat, verandert je altijd. Binnenkort zal ik dit vernemen.

Ik ben dol op de vele uit steen gehakte gezichten hier, zomaar tegen muren, portalen, de richels van paleizen.( Nee, dat heb je niet in New York. ) Houdt die ene man, een kloosterling waarschijnlijk, een Jezuïet, nou het vuur dichtbij zijn hart? Dan kan ik van harte met deze intentie meegaan.

‘Eeuwige wederkeer’ in Venetië

 ‘Venetië maakt mij week’, dacht ik toen ik bij de bushalte stond bij de camping aan de lagune.

Al was ik moe van de busreis, ik wilde toch naar een cello-optreden gaan, die ik in de mail had binnen gekregen en de laatste druppel was in mijn besluit om te gaan: ‘wat zou het leuk zijn om dit live mee te maken en dat kán als ik maandag vertrek’, zo dacht ik.

Het was bij een kunstwerk in een kerk op Zattere, gemaakt van ijzerdraad; PERPETUO van Veronica Psotková. Over de eeuwige verbinding en interactie tussen mensen die we vergeten en kwijtraken door de abstractie van het internet en de social media, enzovoort. We dénken echt contact te maken en toch ook weer niet….getuige alle scheld en haat berichten, die in de echte wereld dan veel meer impact maken dan de verstuurder, snelgetypt uit zijn onderbuik, kon vermoeden, Maar écht contact en verbinding vraagt tijd, vraagt fysieke presentie en aandacht… en dat is wat zij in dit werk tot uitdrukking wil brengen. Gemaakt van het moderne materiaal ‘ijzerdraad’ waar alle  elektriek enzo ook uit bestaat.

Het was erg de moeite waard en alleen maar in Venetië zó mogelijk.

Daarna, net zoals in New York, met een kleedje in het gras, bij San Trovaso, vlakbij.

Zwerven met de Flixbus

Ik moest er een beetje om lachen: Als je in Essen woont, moet dat dus je lijfspreuk zijn: 

Essen mitten in Europa

Ik stel me iemand voor die dat bedenkt en dat dan voorzichtig lanceert en dat iedereen dan nog eens achter de oren krabt en zegt: verrek het is wél waar, laten we die maar op ons aankomststation plakken. 

Ik keek op Google Earth en het klopt ook enigszins: Essen is het centrum van Europa.

Er hing ook een grafisch sterk bord met allemaal zwarte pijlen de hoogte in, alleen snap ik de betekenis niet. Ook sterk, zo’n gebouw aan de kant van de weg: alles versteend, maar ook hier moet iemand ooit bedacht hebben: we laten wingerd groeien in de spatie en over heel veel jaar lijkt het net alsof we midden in het groen leven.

Dit zijn het soort gedachten terwijl ik vegeteer in de Flixbus, de rit van Frankfurt naar München zelfs liggend. Het enige wat ik doe is door mijn ooghaartjes naar buiten kijken, lezen lukt mij niet in een bus en wifi deed het maar héél kort. Ik vind het bést. Mijn lichaam laten vervoeren en verder niks doen, helemaal niks.

De bus gaat heel snel Duitsland in en daar is het zo uitgestrekt en groen. En de lucht werd allengs blauwer, naar het Zuiden. 

De vorige keer was mijn hoofdgedachte: ja hier kan ik mij wel roedels wolven voorstellen, overal; Nederland is daar te klein voor. En nu dacht ik hetzelfde over windmolens. Die staan hier fier in de ruimte groene stroom op te wekken, in Nederland levert het voornamelijk ‘landschapspijn’ op.

Ja, ik ben onderweg naar Venetië.

En nu zit ik op de grond op de bovenverdieping van het station in München, wachtend op de bus die mij in de nacht de Alpen overbrengt. 

Zittend op de vloer. De zwerver in mij vind dat bést. Ik word nu door een schoonmaker weggestuurd, ze gaan dicht.

Ik ben de laatste

Buiten doet de wifi het ook. Ik heb zonet talkshow EVA gezien, nu maar even het Journaal, voor het Nederlandse thuisgevoel.

De hele rit voor 33 euro. 

Waar je niks voor hoeft te doen (Zondagse gedachte)

Zo’n mooi licht ineens na een donkere regen en donderbui.

 

Twee mensen die bidden in Central Park, terwijl de duiven rondscharrelen en een paard eet.

Zéér geïnteresseerde dames, de buitenwereld kent hun lichaam niet, zij kennen het wel.

Kijkt zo’n beeld naar die kleine verschillende soorten van mensjes of zie ik mezelf door haar postuur?

 Drukte in de stilte: een roodborstje was naar binnengevlogen. Voorzichtig gepakt, wat een zachte veertjes, zo heel even in mijn handen.

Er is een altijd durend verband tussen jezelf en de wereld; je kunt het zelf maken of breken…Een gedachte voor de Zondag.

Tienduizend Dingen. Luister. New York en Mets

 Mijn vliegtuig uit NY vertrok pas s’avonds, dus ik kon overdag nog naar zee. Er stond een vrouw te bidden bij de ingang van het metrostation, halte Church Avenue. Tevoren bewust de bloemen in mijn straat gezien, degenen die ik gedurende de vijf weken heb zien groeien. En op het strand nog één keer genieten van de contrasten: Zowel een vrouw met uitbundige tatoeage als eentje die geheel bedekt flaneerde.

Naast mij kwam een stel zitten, waar hij een shirt van Mets droeg die hij ook niet uit heeft gedaan. Vorig jaar was ik bij hun stadion bij het begin van een wedstrijd. Dat werkelijk alle generaties, stokoud en jonge kinderen daar waren, met iets van Mets in hun kleding; petjes of shirts en broeken, het was ook duidelijk een uitje voor de hele familie.

Hier is er alleen maar het bos en die ochtendzon die even op de bolle witte bloemen schijnt.

Ik las De Tienduizend Dingen uit en Luister, in herhaling, ik raadde het aan in de boekenclub.

Dan ben je met je geest ook in heel verschillende werelden. Die ook geheimnisvolle sfeer in Indonesië, iets trekt dan aan mijn roots. En grappig, ik was weer even in Parijs en in Montmartre waar ik in het begin van deze zomer was, dus het triggerde verse herinneringen, dat was niet zo toen ik voor het eerst het boek las.

Vlak voor het slapen gaan was ik weer even in New York, maar mij verplaatsend naar bijna 24 jaar geleden, waar Mets weer voor het eerst een wedstrijd speelde, na 9/11.

Die vitaliteit en wilskracht, volgens degene die erbij waren heeft het hele stadion met tranen meegezongen.

9/11

Vorig jaar was ik in New York op 9/11. Ik ging eerst naar het dansritueel Table of Silence bij het Lincoln Center in de ochtend; precies wanneer de eerste toren geraakt wordt staat iedereen even stil, daarna gaat de dans door. S’avonds ging ik naar het Memorial.

Nu keek ik live naar het voorlezen van alle namen van de slachtoffers. Dat duurt meer dan drie uur, het zijn bijna 3000 namen. Ondertussen komen daar nog 24.000 mensen bij die in de loop van de 24 jaar kanker hebben gekregen door de giftige stoffen die toen vrij zijn gekomen; 8000 daarvan zijn al gestorven.

Het voorlezen gebeurt door familieleden, verwanten, geliefden. Nieuwe generaties nemen dit ritueel over: ook kleinkinderen of neven en nichten die de overledene nooit hebben gekend doen mee. Men schrijft zich in voor de loterij, door het 9/11 Memorial Museum georganiseerd; want er zijn veel meer gegadigden dan nodig is.

Ze krijgen maanden van te voren een geluidsbandje met de juiste uitspraak van de namen.

Ieder tweetal leest twintig namen, op alfabetische volgorde en ze eindigen met de naam van de omgekomen geliefde met nog wat persoonlijke woorden. Het valt mij op hoevelen daarvan het gevoel hebben dat deze overledene over hen waakt en ze ervan overtuigd zijn, dat zij haar of hem weer zullen ontmoeten. En dan alleen wanneer ik het geluid aanhad, want het had voor mij niet zoveel zin om urenlang alles woord voor woord te volgen. Een partner zegt: ‘Het is 24 jaar geleden, maar het lijkt 24 minuten.’

Dit is dus een bijzonder moment: om 10.28 uur, wanneer de tweede toren valt, schijnt elk jaar het zonlicht op de Oculus en geeft een lichtstreep die de hele binnenruimte verlicht. Het heet The Way of Light. Het is als een opstijgende vogel, een vredesduif…dit knooppunt van metrowegen. 

Het is een indrukwekkend monument, die twee watervallen die een peilloze diepte ingaan, elk op de plek en met de afmeting van de Twin Towers. In de rand zijn alle namen gegraveerd. Wanneer er een witte roos bij de naam is, dan is het de geboortedag van de overledene, dit wordt dus het hele jaar zo bijgehouden.

De avond tevoren is er ook een ritueel, waar allen die in functie zijn gestorven worden herdacht; voornamelijk brandweermensen, maar ook mensen van de politie.

Ik vond het heel bijzonder om het vorig jaar mee te maken. Ik wandelde er in het donker langs de Hudson heen, het lichtmonument werd steeds scherper. De nieuwe Freedom Tower heeft de hoogte van het jaar waarin New York haar onafhankelijkheidsverklaring heeft getekend.

Ik herinner me het harde geruis van het water, terwijl tegelijk het geroezemoes van alle mensen het bijna overstemde.

En dan al die persoonlijke boodschappen bij de neergelegde bloemen.

Fietsen in de regen

 Het is ook wel vreemd…Na wekenlang elke dag zoveel mensen te zien, met zoveel verschillende gezichten in zoveel dynamiek, naar buiten kijken en alleen wat witte koeien te zien, die onder de bomen staan, schuilend voor de regen.

Uren en urenlang fietsen, de druppels tikken tegen mijn capuchon. 

Auto’s over de kleine dunne vierbaans snelweg.

Twee warme Vietnamese loempia’s.

De vrouw zegt in nauwelijks verstaanbaar Nederlands dat het vandaag wel koud is. 

Eieren en een braadkuiken en een afgeprijsde scherpe Indonesische rendang met rijst kopen in de supermarkt alhier. De vrouw achter de kassa vindt het niet zo leuk, dat ik liever een ander briefje van vijf wil en niet die aan elkaar geplakt is.

Verder geen mens in de nabijheid, nergens.

Heel Nederland is leeg.

Rivierenlandschap. Klooster Sint Agatha

 

Dit is een ode aan broeder Janus die mij ooit in het klooster in Velp-Grave de dahlia’s leerde dieven. Hij was zeer rücksichtslos. Alles, elke knop of al ontluikende bloem rondom die éne grote, álles moest weg. Ten bate van die éne grote, die wel vier vuisten bij elkaar, zó groot, kon worden, en menshoog met een bijna onbreekbare stengel. Ik vond het soms jammer, en nam de afgebroken steeltjes met knoppen en bloemen dan mee naar mijn kamer en zette ze op water. ‘Nu weet je hoe het moet, voor als ik er niet meer ben’, zei hij. 

Ach, broeder Janus…die ook zo duidelijk vond dat de kloostertuin géén moestuin mocht worden. Daar is die tuin niet voor bedoeld, zei hij eenvoudigweg. Er stonden oude appelbomen, notenbomen, kersenbomen, aalbessen en kruisbessen, maar dat was wat anders dan daar groenten gaan kweken. 

Nú denk ik ineens dat die bomen en struiken daar alle seizoenen bleven, jaar in, jaar uit; je kon genieten van bloesem en de vruchten en dat dit iets héél anders is, dan de relatief snelle groei en oogst van groenten. 

En misschien was dat ook zo met de dahlia’s: Het gaat niet om de hoeveelheid, maar om die Ene machtige grote…wellicht zoals er ook uiteindelijk alleen maar die Ene is, die hij God noemde. Het dagelijks koorgebed vond hij vaak ook sleur, maar hij was van de vroege ochtend tot in de schemering bezig in de tuin.

Er wonen nu ook leken in het klooster van Sint Agatha en er is een groot kerkelijk archief. Een sfeervolle plek op een prachtige locatie, vlakbij de rivier.

Ja, het rivierengebied met het omliggende land; we waren het eens dat dit toch wel het mooiste Nederlandse landschap is.

En er zijn kleine strandjes en zomaar zo’n dikke oude boom, waar de boer dan met respect de mais omheen plant, en er is ook een oud Romeins fort.