Ik keek naar de herhaling van Zomergasten met Femke Halsema. David Bowie die America zingt, een maand na de aanval op de Twin Towers in Concert for New York City. Femke wijdt daarna uit hoe 9/11 de geschiedenis heeft veranderd en de Islam in onze samenleving en in haar stad een vreemde eend in de bijt is geworden.
Zo is het niet in NYC zelf. Er is nu een grote kans dat deze een islamitische burgemeester krijgt.
Het laatste weekend dat ik er was, had hij een treasure-hunt georganiseerd, een soort speurtocht door heel New York heen. Meer dan 4000 mensen , vooral jonge New Yorkers, deden mee en liepen achter elkaar door de vijf boroughs op zoek naar de vragen die hij via Social Media gaf. En bij de finishlijn was hij zelf aanwezig. Die jonge generatie gaat meestal niet naar de stembus en hij zei daarover: ze zijn gewend aan het hoge voorzieningenniveau in New York, ze realiseren zich niet dat dit ook zomaar kan veranderen. Hij is ook de eerste kandidaat die zich zomaar laat interviewen in een park en op straat in alle wijken. Overal is hij te vinden, ook bij demonstraties en parades. Hij wijst op de armoede die er in NY ook is en hij wil de bus gratis maken en alle huren bevriezen. Dat hij Islamitisch is, is totaal geen onderwerp van gesprek.
Dan is Nederland toch wel een ‘achterlijk land’, om in termen van Wilders te spreken.
In de vertolking van dit lied zit zowel weemoed als hoop en dat hoor je ook in de reactie van de New Yorkers, het aanzwellend gejuich bij : All come to look for America. Al het verdriet nog vers, de puinhopen smeulen nog (dat zal honderd dagen duren) en tóch: het symbool van de stad is het Vrijheidsbeeld en de toren die verrezen is op de plek van de Twin Towers heet Freedom Tower. Twee symbolen van vrijheid die de vitaliteit van de stad aangeven.
Men zegt dat 9/11 alle inwoners van de stad uiteindelijk ook met elkaar verbonden heeft. Er waren immers slachtoffers in alle lagen van de bevolking, met nationaliteiten uit 92 landen, zoveel culturen en religies die zichtbaar werden in het gezamenlijke rouwen. In alle wijken waar ik gewandeld heb en langs de brandweer kwam, waren er plakkaten van omgekomen brandweerlieden. Ik stelde me dat voor: dat alle brandweer door de hele stad werd opgeroepen en is toegesneld, om uiteindelijk onwetend dat deze torens zouden vallen, zijn omgekomen, om anderen te willen redden. Hoe heel NY ontredderd was, geteisterd, een gat van verwoesting, dreiging en onheil midden in het hart.
Vorig jaar was ik er, op 9/11 en tot heel laat in de avond krioelde het van New Yorkers die bloemen kwamen brengen bij het monument, terwijl de twee lichtkolommen boven de stad uitrezen.
Na 9/11 is er ook het bewustzijn gekomen dat er in de stad véél meer openbare ontmoetingsplaatsen moesten komen, méér groen, méér ruimte voor ontspanning. En dat is het New York dat ik heb leren kennen. De coronapandemie heeft dit bewustzijn nog eens versterkt. Dus New York bouwt dóór met overal waar het kan, voetgangers en fietsers de ruimte te geven. Je mag er door rood licht lopen en elke keer dat een auto Manhattan binnenkomt, moet deze 15 dollar aan tol betalen.( Ongeveer 45% van de New Yorkers heeft een auto.) Nieuwe stoeltjes, nieuwe speeltuinen, nieuwe toegankelijke parkjes en groen, nieuwe ligbanken: in één jaar tijd zag ik zelf alweer verandering en verbetering.
