Met een eigen meegenomen koptelefoontje kun je inpluggen op allerlei nummers, liedjes, interviews. Een Braziliaanse zangeres vertelt in het Nederlands met een licht Amsterdams accent, dat de Samba wel heel vrolijk klinkt, maar dat de verhalen die erin verteld worden over de diepste ellende kunnen gaan. De kracht van muziek en de levenslust. Een rasechte reggae-fan vertelt in Nijmeegs plat hoe de reggae en Bob Marley hem heeft beïnvloed. Hij is ervoor naar Jamaica gereisd en heeft zich ondergedompeld in de reggae-scene aldaar. 'Hoe heeft het je dan veranderd? drong de interviewer aan. 'Nou ik had vroeger losse handjes, weet je wel, maar door die muziek en de teksten'. 'Over vrede, harmony en geluk?'... Ja, nou, dat dus.
De zangeres Giovanca vertelde hoe ze door Minny Ripperton met Loving you... ineens begreep dat soul niet te maken heeft met een geweldige stem als van een leeuw hebben. Je hoort het meteen zei ze, of iemand soul heeft. Ripperton zingt met een zachte, fragiele stem la, la, la, la en je hoort meteen de soul.
Mensen die in Nederland geworteld zijn, maar onmiskenbaar bewogen en geïnspireerd worden door elders. Ik zag me weer reizen, langs de slavenkust, door Benin heen, naar Niger en door Burkino Fasso weer terug naar de kust. Aankomen met een gammele bus of in een oude Peugeot op zandplaatsen die het busstation of het dorpsplein bleken te zijn waar muziek schalde uit oude boxen, slordig opgehangen of op de grond, al die Afrikaanse muziek, overal. Geen wereld met stenen huizen met ieder achter de muren een tv. Gedeelde muziek voor iedereen, buiten en open.
Ik begreep daardoor ineens die jongeren vlakbij mijn huis die in een auto keihard muziek draaiden: Precies dat zag ik er aan de randen van steden: alleen in die oude auto's was een accu zodat muziek kon klinken, de elektriciteit was nog niet overal doorgedrongen. Rondom zo'n auto was het een verzamelplek, een ontmoetingsplaats, de disco voor die avond.
Des avonds werkte ik weer in een onbekend wijkcentrum. Er waren Marokkaanse jongeren, die daar elke avond zijn: naar het rokershok, rennen door de gangen, klieren op de wc, buiten hangen, tegen de ruiten aantikken. Het speciaal voor hen ingerichte jongerenhonk werd op de openingsavond, door henzelf, waarschijnlijk, van een fikkie voorzien, ruiten aan diggelen.
Hoe zit dat toch met die tweede en derde generatie kinderen uit buitenlandse ouders? Ikzelf ben ook zo'n kind. Achter de schermen heb ik wel ervaren hoe moeilijk het is om je werkelijk geworteld te voelen in de Nederlandse samenleving, alhoewel ik hier geboren ben en ouders een glansrijke carrière gemaakt hebben in heel 'Westerse' beroepen'. Een arts-psychotherapeut en een universitair hoofddocent sociologie/politicologie: voorwaar niet niks.
En toch... het gaan naar onbekenden verten stroomt door het bloed, het je mogen wortelen in de Nederlandse samenleving was niet zomaar vanzelfsprekend. Maar alles en alles blijft zich mengen en elkaar beïnvloeden: de muziek gaat door.
