'Gratis' makes my clock tick zou ik bijna kunnen zeggen, maar het is ook niet waar. Maar wel een beetje. Dus toen zaterdag in de krant stond dat je op deze dag op internet nog helemaal voor niks de documentaire van Leonardo di Caprio Before the flood kon bekijken, ben ik in de bieb gaan zitten met koptelefoon op en keek. Di Caprio is de bekendste .... ja hoe heet dat nu ... milieu-activist is niet meer van toepassing; degene die dus wereldwijd zou willen aanzetten dat we het tij keren en de aarde redden van de opwarming en van onze eigen destructie.
Wereldwijd in drie jaar tijd de aarde afreizen en zien waar het allemaal mis aan het gaan is. IJsvlakten die vloeibaar zijn geworden, de Marshall eilanden vol kapotte huizen aan het eens zo paradijselijke palmenstrand, industriegebieden, gletsjer-ijs dat zwart is, geen zonlicht meer kan weerkaatsen en dat alleen al is funest. Wat ik niet wist waren de palmolieplantages op Sumatra, die hele oppervlakten vol tropisch regenwoud hebben doen verdwijnen. Pas nog dacht ik: palmolie... dat klinkt naar een milieuvriendelijk product... niet dus.
Ik was bij de huisarts, met de vraag of medisch onderzoek naar de gevolgen van mijn hersenkneuzing in 2003 nou echt nodig was, ik weet zelf heel goed wat de gevolgen zijn en hoe ik met de beperkingen ervan kan leven. En toen bleek dat de bedrijfsarts ons tegen elkaar had uitgespeeld: Zij had 'ja' gezegd tegen hem omtrent vervolgonderzoek, omdat hij per mail al had aangekondigd, dat als ik dit onderzoek niet zou doen, ik dan mijn baan zou verliezen. Iets wat hij tegen mij niet gezegd had. 'Dus wat doe je dan? Dan zeg je ja', zei de huisarts tegen mij.
Eerlijk gezegd vind ik dit van een kaalslag die mij tot tranen brengt. De wijze hoe elke moraal uit het menselijke verkeer wordt gehaald. Ofwel hoe de menselijkheid, het geciviliseerde bovenlaagje is en eigenlijk verhult hoe zo'n bedrijfsarts, de huisarts voor het blok zet om medisch onderzoek voor te schrijven terwijl zij tevoren al tegen mij gezegd had, dat zij denkt dat onderzoek niet veel op zal brengen. Als het medisch onderzoek geen keiharde feiten op tafel brengt, dan... is het dus makkelijk om mij de bijstand in te loodsen.
Kaalslag op de aarde: in het milieu, tussen mensen, we leven nu dus in de tijd, nét voor de zondvloed, is Leonardo di Caprio's boodschap. Die wordt op het einde kracht bij gezet omdat hij ook op bezoek gaat bij Obama en bij paus Franciscus. Die schreef pas Laudate si, ook een oproep om zorgvuldig met de aarde om te gaan. Zorgvuldigheid is een eigenschap die ver te zoeken lijkt. Velen draaien hun eigen stramien en verhaal af. In kerkelijke en religieze kringen is het een onderdeel van de Blijde Boodschap, hoe ver het ook in de iegen praktijk vaak te zoeken is. Fijn, dat een paus en de bijna-vorige president zich ook druk maken om de aarde, maar heb dat nut?
De documentaire was tot zaterdag wereldwijd gratis, ook om de doorsnee Amerikaan op te roepen, juist te stemmen: Voor Clinton dus. Di Caprio kuste de hand van de paus. Een gebaar dat gebruikelijk is, bij zo'n bezoek... Maar wat kus je dan? Ik hoop de Heiligheid van de aarde en van elk mens, en de boodschap en het verlangen om hier zorgvuldig mee om te gaan.