Here werd in zes pagina’s in 1989 voor het eerst gepubliceerd door Art Spiegelman en voor latere kunstenaars van de graphic novel werd dit weer een nieuw baken die het genre vernieuwde: Chris Ware die op zijn beurt dat ook weer deed met Jimmy Corrigan, noemde deze zes pagina’s life changing. Die zes pagina’s zijn nu een heel boek vol geworden. Er komt nauwelijks tekst in voor, je ziet over de twee pagina’s elke keer dezelfde kamer in een huis, dezelfde plek op de wereld, van de oudheid tot 2032. Het begint met een bijna lege kamer, een bank en een schouw in 2014 en dan verandert de kamer in hoe deze er eerder uitzag, soms komen er tekeningetjes in de grote tekening met jaartallen in een hoekje, je ziet er een familie ouder worden op een bank, de tijd dat er indianen woonden, een lege woeste vlakte, de tijd dat het huis er gebouwd werd, wat voor soort uitzicht en straat er toen was, enzovoort.
Over het verglijden van de tijd... en het heel kleine vlekje dat jouw eigen onherroepelijk voorbijgaand geleefd leven is... Gisteren dacht ik dat je het ook omgekeerd kunt ervaren: je hebt een brein dat de wereld waarneemt en je lichaam van koolstof wat steeds veranderd; was het niet zo dat elke zeven jaar je lichaam uit geheel andere cellen bestaat? Dus mijn lichaam van nu, was er zeven jaar geleden niet zo, maar je brein en alles wat je daarin mee hebt gemaakt en opgeslagen, al die herinneringen en ervaringen die blijven bij je... totdat Alzheimer of iets anders ook dat kan veranderen en je ook jezelf niet meer kan bewaren en je vervaagt...
‘Het lijkt net een maand geleden dat we bij de Waalkade zaten te eten’ zei vriendin W. bij het afscheid. ‘Dat heb ik altijd zo met jou’ reageerde ik... Zij was weer even in Nederland en België voor familie en vriendenbezoek. Het was geen maand geleden, het was alweer meer dan twee jaar geleden dat we samen uit eten gingen en in die tussentijd is er heel veel gebeurd...
De sensatie dat iets ergens altijd hetzelfde kan blijven, terwijl tegelijk de tijd alles voortdurend verandert werd nog eens versterkt doordat zij nu een appartementje had gehuurd, een paar straten verder van haar laatste adres waar vanuit zij emigreerde naar Nieuw Zeeland. De kamer, vanaf de voordeur meteen steil de trappen op en de hele indeling van het huis was dezelfde als haar oude studentenhuis. En dan zit je weer aan een klein tafeltje tegenover elkaar thee te drinken... Tegen de muur stond haar boekenkast, ambachtelijk gemaakt en ook meegenomen naar Nieuw Zeeland, en waar nu een saai grijs bankje stond, daar was haar zithoekje met originele blauwe LoydLoom kuipstoeltjes die sindsdien bij mij staan. Daar waren we ooit jonge mensen voor wie het leven nog beginnend was, al ervoer je dat toen niet zo. Hier zijn wij en ergens ook dezelfden gebleven. Zij nam toen bij haar definitieve vertrek uit Nederland het liedje Old Friends mee van Simon &Garfunkel op een cassettebandje voor in het vliegtuig.
