In de tussentijd van mijn afwezigheid uit het boshuisje, ik heb wél erg veel zin om daar weer te arriveren, heb ik een dichter ontdekt, met Vietnamese en Amerikaanse invloeden: Ocean Vuong. Zijn voornaam dankt hij aan zijn vader, die bezwoer dat wanneer hij en zijn vrouw veilig over de oceaan, uit de Vietnamese oorlog in Amerika zouden aankomen, hij zijn kind ernaar zou noemen; het water dat hen droeg. De moeder van Ocean had in Amerika een nagelstudio, maar is achter in de vijftig aan kanker overleden. Één gedicht beschrijft dit aan de hand van een ‘droge’ opsomming van de boodschappenlijst van zijn moeder van anderhalf jaar. Zijn nieuwste gedichtenbundel Time is a Mother, gaat volgens de recensies over de rouw om zijn moeder, maar het gaat voor mij over dat hele leven: vol contrasten, rauw en teder…
Het gebeurt mij maar zelden: je leest één gedicht, het was The Bull, gepubliceerd in de New York Times, en een stem, woorden, beelden, ze komen als een hamerslag binnen, alsof je rechtstreeks iemand ontmoet en je met degene onmiddellijk verwantschap voelt. (Ik had het eerder bij Anne Sexton en Vasalis en Marianne Moore en Kavakis, om er enigen te noemen, maar ik stop daarmee, want in die memory-lane worden het er snel meer.). Ocean Vuong bewerkstelligt dat wat haiku ook doen: meteen een ervaring dat de beschrijving van iets allerdaags, je naar het hart van het leven leidt, iets raakt wat wezenlijk en vitaal is.
Al lezend kom ik erachter dat hij homoseksueel is, hierover ook zeer pregnante en lichamelijke beelden, en het aardige vind ik dat ik dat in recensies niet genoemd zie worden. Dan kun je daarover constateren dat het geen extra issue meer is, en een gewoon deel is geworden van een beleefde werkelijkheid die voor iedereen toegankelijk is. Ook de herinnering aan de oorlog van zijn ouders en hoe dat ook zijn gevoelsleven beïnvloedt…Het doet vrezen hoe, zolang als ik leef de stem van Oekraïne zal klinken en ook ver daarna. Soms denk ik dat ik nu dezelfde ben, als die vrouw die elke week de was ophing langs de spoorlijn en de goederentreinen voorbij zag komen in de Tweede Wereldoorlog… Jouw leven gaat gewoon dóór, want mijn leven is niet die van een ander…
Ocean Vuong dus. Ik zocht om iets van hem te citeren, dat is misschien het veelzeggends, hem zelf te laten spreken. Maar het lukt mij niet, want de beelden die van zin naar zin verspringen en met elkaar gaan echoën, dat maakt de kracht uit. Heel sensitief, heel dicht op de huid, verspringend van nu, naar toen hij kind was, naar de tijd van de dinosauriërs, de tijd van de winter, vlak voor het sterven, vlak erna… ik noem maar wat. Zoiets als hier in de zon zitten tussen het getjilp van de mussen, zo meteen opstaan en wegfietsen, mensen zien en weer afscheid nemen, gaan slapen en hopelijk weer ontwaken; dat dit leven is, de gedeelde ervaring van iedereen en toch uniek, ook alleen maar van mij.
