En toen was het weer een ‘gewone’ dag in het nieuwe jaar. De winnaar van het skischansspringen is deze Noor. Voor dit gevoel kijk ik altijd op Nieuwjaarsdag. Omdat je zelf ook een moment kunt ervaren dat je een sprong maakt, een NIEUW jaar in, dat zweefmoment, los van alle zorg en bekommernis, dat er tóch kan zijn, ondanks…Vroeger toen ik als kind hiernaar keek, gebeurde dat ook in een stille witte wereld. Nu zijn de bergen eromheen groen. Met een gemengd gevoel rookte ik in het eerste uur van het nieuwe jaar, een sigaartje in het bos. En herinnerde mij dat het ooit zó koud was, dat ik geeneens zin had om naar buiten te komen, terwijl vader met zijn zoons vuurwerk gingen afsteken.
Tevoren het Nieuwjaarsconcert, ook vaste hap voor mij, na het ontwaken. Voor het eerst waren er meisjes die meezongen met het Weense knapenkoor. Nog nooit was er een vrouwelijke dirigent, is nu nog een brug te ver, meldde de vrouwelijke commentator, het aantal vrouwelijke musici in het orkest is ook onder vertegenwoordigd. De dansen van het staatsballet centreerden rondom het zoete hetero-stel, al gebeurde het in een tweede dans dan toch, dat de man die een vrouwelijke vlinder najoeg, op het eind zelf in het net gevangen wordt. De muziek bevatte wel veel primeurs, prikkelender dan de traditionele Weense walsen, eigenzinnig gekozen door de Oostenrijk dirigent. Tegelijk kleefde er aan hem de zeven vinkjes van Joris Luijendijk en waarom viel het me dit jaar ook zo op, dat het hele orkest wit is? Het moment dat de dirigent dan zijn bloemetje overhandigt aan de eerste violist, die vrouw is, komt dan over, als iets om te bewaren.
Gedurende de dag bleek dat ex-paus Benedictus was overleden. De necrologieën deden mij ook zuchten. De intellectueel, geen zielenherder, de kerkelijke leer stevig verankeren voor de toekomst…En vanochtend eindigde Stephen Sanders zijn column in de NRC met: ‘Paus Benedictus was het gegeven op zijn schreden terug te keren. Op rode Pradaschoenen zelfs. Dat is al bijna een wonder.’ Ik lees de zin wel drie keer en begrijp er werkelijk niks van. Wát is het wonder? Dat een paus liep op schoenen uit de wereld van de rijkdom en de macht?…
Gelukkig zag ik ook dit interview met Sonia Boyce en Simone Leigh.Gemaakt, twee dagen nadat bekend was geworden dat de Biënnale in Venetië voornamelijk vrouwelijke kunstenaars zou huisvesten. De vreugde daaromtrent, het momentum.
De verantwoordelijkheid die beide voelen om als eerste zwarte kunstenaar, vrouw, hun land te vertegenwoordigen in het Britse en Amerikaanse paviljoen. Sonia Boyce zou de Gouden Leeuw gaan winnen. De lange, lange weg die beide zijn gegaan, beide ook zeer verwikkeld met hun sociale omgevingen. Sonia Boyce, die ‘gewoon’ geboren is in Groot Brittannië, maar altijd de vraag kreeg: Waar kom je vandaan? Hoe dat je vormt. Ik herken dat. Ik vond het heel leuk, dat ik op de Biënnale een gesprekje had met iemand en die vroeg: ‘Where are you based?’ Ergens in de wereld, de geestelijke en de materiële, heb je een basis gemaakt, daar ben je thuis en kun je landen. Dát is het nieuwe bewustzijn. Geen kerkleer, geen vastomlijnde principes en culturen. Mensen zijn een mix van véél tegelijkertijd. Ja, de eerste neiging is, om duidelijkheid te willen hebben. Vaste grond onder de voeten. Maar het gaat om dat zweefmoment, elke dag opnieuw.
