Bread of Angels van Patti Smith

 Echt een Kerstboek. Bread of Angels; Engelen,  dat zijn alle mensen, dieren, de natuur, gebeurtenissen, de kunsten, die  aan Patti Smith gedurende haar hele leven het voedsel voor haar ziel waren.

Ze is nog maar nét kleuter af, en toen al maakte dit haar voorgelezen gedicht grote indruk.

Haar grote rolmodel is Little Lulu, een eigenzinnig meisje.

Ze droomt graag weg, bladert in het blad Vogue, ze is dan negen jaar ofzo, ze ziet het eerste grote fotomodel, die tegelijk ook beeldhouwer is en wil graag ook zo worden. Ineens snap je dan dat het voor haar geheel vanzelfsprekend was, om voor Robbert Mapplethorp model te zijn, vanaf haar twintigste.

Ze is de oudste in een door en door arm gezin met uiteindelijk nog drie zussen en een broer, die waarschijnlijk transseksueel zal blijken. Haar moeder weet desondanks haar exact de juiste cadeaus te geven en boeken te laten lezen. Haar moeder wordt een Jehovagetuige en Patti doet aanvankelijk fanatiek mee; aankloppen bij huizen en dan letterlijk stront die naar je toe werd gesmeten. Als kind stelde ze al vragen als: wat is de ziel, welke kleur heeft het? Totdat ze de Kunst ontdekt, o.a door de schilderijen van Picasso tijdens haar allereerste museumbezoek. Ze vraagt of dit allemaal ook de Eindtijd zal overleven, maar het antwoord is ‘nee’, ze moet zich hiervan afsluiten en dan besluit ze vrijwel meteen om bij de Jehova te vertrekken, ze wéét dat haar leven in dienst van de Kunst zal gaan staan.

Ze leest het boek van James Hilton, dat zich afspeelt in  Tibet, over het verloren gegane paradijs Shangrila, en  daarmee kwam het boeddhisme in haar leven. Ze wil er een werkstuk over maken op school, als het thema ‘andere landen’ is. Ze wordt aanvankelijk uitgelachen, niemand had van dit land gehoord, bestaat het wel? Ze zet door en bidt dat iemand haar keuze zal begrijpen. En dan wordt het wereldnieuws dat de Dalai lama gevlucht is en volgt haar rehabilitatie. Ze voelt zich nog jarenlang schuldig: Heeft zij dat veroorzaakt door haar vurig gebed?

Later komt het beroemde gedicht van Kipling op haar pad en dat wordt haar lijfsmotto.

Ze wordt  van jongs af aan met verlies, ziekte en de dood geconfronteerd. Heel vaak verhuisd en zelf vaker kantje boord gelegen.  Altijd ook haar hele jeugd rolmodellen gehad.  De strip over een goochelaar of tovenaar die met zijn kleurige mantel altijd weer wist te ontsnappen en de meidengroep The Shireless. Die bereikten de Top Tien  in 1960, ondanks dat zij zwart waren. Ik heb altijd gedacht dat het een nummer was van Carol King.

Kerstig

 Een muur van kou buiten.

Wat een zacht, ‘kerstig’ portret schilderde hij, Alexander Roslin ( Zweed, geboren in 1718) van zijn eigen vrouw.

Ik vond het dit jaar lastig om een kerstgroet te maken, gezien de zware wereld… Uiteindelijk werd het dit.

Er was een heel heldere sterrenhemel.

Verademing

 Wat een verademing, de dorpse Appie. En dan ook nog voornamelijk door bos fietsen ernaartoe. In mijn stadshuis ken ik alleen een heel hectisch en hijgerige koopmeute op de dag van Kerstavond. Hier: flanerende mensen, rustig snuffelend, kerstmuziekje, iedereen vriendelijk voor elkaar. De wereldbol als kerstbal meegenomen.

Ik viel in de nachtmis van het Vaticaan. Voor het eerst, want nu is er een jonge paus, die hoeft niet vroeg naar bed. In de voorbeden, één opvallende: Voor alle vrouwen… Maar tja, wat betekent dat?

Eén schriftlezing door een vrouw, vier van de vijf voorbeden door vrouwen. Kinderen bij baby Jezus, een zwart stel met tijgerkleding-print met baby naar het altaar. En dat is het tussen alle mannen. O, ja, de nonnen ofwel zusters. Af en toe een close-up, maar wáár zaten zij? Ik moest overzichtsfoto’s scannen en vergroten.

Aha! Helemaal achter het altaar, aan de flanken, net als het koor.

Een koorknaap die een stuk Heilige Schrift zingt. En ik kan niks anders denken: omgeven door zoveel mannen die hun libido weg moeten werken omdat zij celibatair moeten zijn. Hoe kán zo’n jongen in zo’n omgeving veilig zijn?…

Na afloop even in New York kijken. Hé, hé, meisjes als misdienaars; enige activiteit van het vrouwelijk geslacht in rituele kleding rondom het altaar. Dat is er niet in het Vaticaan. 

En de volgende ochtend een Muppet-Christmas-film, met Whoopi Goldberg als zwarte, vrouwelijke God. Opnieuw : een verademing.

Kerststemming (3)

Wakker geworden en gebleven door deze stralende ster bij mijn raam. Blijkt toch weer Jupiter te zijn. Tezamen met Saturnus in ‘botsing’ veroorzaakte deze waarschijnlijk dat heldere licht, de Ster van Bethlehem, boven de kerststal. Dit heeft wetenschappelijk onderzoek uitgewezen, dat stond  pas in de krant. Het is de ster die de Wijzen uit het Oosten, de drie koningen, richting gaf.

 Al heb ik meer dan tien (of langer) jaar een permanente kerststal in mijn stadshuis gehad, ik blijf het een prikkelende gedachte vinden dat alles écht gebeurd zou zijn. Want eigenlijk maakt me dat helemaal niet uit. Het is en blijft een prachtig verhaal en ik kon helemaal wandelen in het landschap, waar een stroompje water vanaf het heuveltje naar beneden liep en waar ook over een bruggetje mensen en dieren toestroomden naar die net geboren baby. 

Ik werd een keertje wakker uit een droom, ik lag in het gras, er waren stemmen om mij heen en het geblaat van schaapjes. Ik wist dat ik onderweg was. Toen realiseerde ik mij, dat ik die ene herder in mijn eigen kerststal was, vlakbij het stromende water.

Niet lang daarna heb ik mijn kerststal opgeruimd terwijl ik dat tevoren bij bewustzijn nooit bedacht had. 

Ongeveer een maand later vond ik mijn boshuisje en op de tafel waar eerst mijn kerststal was, staat nu de TV.

Dit, uit 1963, een gedicht van Annie MG Schmid, voorgedragen door Gerard Reve, vat mijn kerstgedachte  en gevoel wel samen. Het enige wat de wereld draaiende houdt is verdraagzaamheid.

Weer naar de dierentuin

Een soort van ‘spookvisjes’ in de dierentuin, nog nooit eerder gezien.

Het waren nu vooral de mensen erom heen die mij opvielen. En hier de sterke herinnering dat ik dat ooit in het echt gezien en beleefd hebt: zwemmen tussen de koraalvissen in toen nog heel kleurige koraalriffen.

In de zomer, buiten, dan zien de chimpansees er bést gelukkig uit. Nu beving mij een zekere treurnis;  allemaal in het stro tussen hun eigen uitwerpselen, wachtend tot het eten, venkels, naar hun toe werden gegooid. De zeekoeien kregen een soort van intelligentietest? Er werden afwisselend een rode driehoek, een gele cirkel en een blauw vierkant voor hun neus gehouden. Het jonge girafje stond wél helemaal in haar eigen element wat wankel haar eigen benen aan het ontdekken. Tenminste daar leek het op, voor mij.    

En dit is ook wel zielig. Een oude olifant die haar leven lang aan een keten vast zat en alleen op en neer kon schommelen en die dat nu nog doet. Niet in staat om een eindje te gaan wandelen, op onderzoek uit. Zoals mensen dat ook kunnen: zó vastgeroest in eigen gewoontes en ideeën…

Gele winterjasmijn bij de pinguïns , gestreepte staarten bij de maki’s, oranje koraalvisjes, gele doodshoofdaapjes met een mens weerspiegelt in het glas, bloeiende orchideeën… de dierentuin blíj́ft een prikkeling van sensaties.

En ik had ook gewoon zin om te gaan te snacken. Laat de dierentuin mij ook maar wat eten toe gooien. Bij aankomst een knapperig warm frietje en voor vertrek rendang-kroketjes.

Ochtend & Avondgloren; too good to go

Mooi ochtendgloren en een zon die uiteindelijk opkomt als een kolom vuur.

Afgelopen Vrijdag een mooi avondgloren, de moeite waard om even af te stappen van de fiets.

Ik had een pakket van TooGoodtoGo opgehaald in Loenen, elf kilometer fietsen. Voor €3,99 en daar eet ik dan dágen van. Het kaasbroodje en feeststolletje meteen na de fietstocht, samen met het begin van de zwarte bessensap. Bij het ontbijt drie dagen lang de wafels, voor het avondeten de ene dag stukjes kip (met bloemkool die ik nog had) , de andere dag de roerbakgroente met de geraspte kaas en een stukje kip (en pasta), en gisteren de geitenkaas verwerkt (met spinazie, tomaatjes en ui). Als toetje twee keer de vla, als lunch de kwark (met muesli) en het zakje chips als tussendoortje. Het is allemaal nog niet op.

Als je iets besteld hebt, krijg je als boodschap: ‘Je bent een held!’ Anders was dit dus weggegooid. Het is een internationaal fenomeen. In Venetië heb ik ook tweemaal iets gehaald. In Parijs zaten er meerdere mogelijkheden in mijn straatje in Mont Martre.

Het is wel geinig om creatief te moeten zijn, met wat je in de schoot geworpen wordt. Ik heb al heel wat bespaard; aan CO2 o.a 1406 kopjes koffie. Of héél veel minuten, (1210)  douche. Hoe dit wordt berekend; géén idee.

Zo komt Jan Splinter door de Winter. 

En vanaf vandaag wordt het elke dag weer een beetje langer licht.    

Vierde Adventszondag

De vierde Adventszondag in de christelijke traditie: De geboorte van het licht in zeer schamele omstandigheden, midden tussen dieren, onder een heldere sterrenhemel, in het veld, is nabij.

De zon piept tevoorschijn vanachter de bosrand, in de mist, vaag licht.

Zo zijn de menselijke omstandigheden. 

Op de radio dit. Soms - ooit - eens -  nu even;  door alle zwaarte heen, ook verwachtingsvol.

PS

In de middag: