Epe

Dagje Arnhem

 Een late lunchafspraak met P in Arnhem, in het Indonesische restaurantje vlakbij het station, ondertussen alweer bijna een traditie om elkaar daar halverwege te ontmoeten. Dan kon ik tevoren nog wel naar het museum. Sinds eind September in Venetië, niks ‘kunstigs’ meer gezien; alleen maar natuur en dieren. Er is daar nu een tentoonstelling over ‘Het surrealistische landschap’. Welnu, het leek mij hier vooral een containerbegrip om van alles wat niét letterlijk realistisch is, te tonen.

Leonora Carrington en een Inuit kunstenaar (Shuvinai Ashoona ) wier handschriften ik meteen herkende o.a van Biënnales. Die eskimovrouw maakt grote tekeningen met kleurpotlood en onthult een belevingswereld waar mensen en dieren in een voortdurend proces telkens van vorm veranderen en letterlijk onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. 

Dit beeld van Jean Arp heet Landscape or a Woman. Het geeft mijn eigen ervaring weer; hoe het lichaam van een vrouw als een zacht glooiend landschap kan voelen. Ik dacht aan de woorden die zomaar ooit in mij opkwamen, lang voordat ik in het echt een vrouw had aangeraakt.

Dit is Anna

Anna met de reeënogen

Ze is zo vol van vlees, die Anna

Zacht vlees in golven 

en in plooien

Ze houdt van gele toetjes na

Vanillevla

Als in een duinlandschap

Zo trek ik door haar heen.

Deze kunstenaar, die later in haar leven katholieke non werd, zou moeten gerehabiliteerd worden in het surrealisme, volgens de tentoonstelling. Ik zie niet in, waarom. Haar werk deed me aan dat van Hilma Af Klint denken; het uitbeelden met abstracte middelen van een ‘mystieke’ of ‘spirituele’ wereld.

Al met al genoeg sensaties;  even een ‘culturele’ injectie. Als toetje deze tent vol bellen rondom een oude kastanjeboom uit haar buurt. Het gaat ook over rouwen omtrent het snelle verlies van onze biodiversiteit. Haar geborduurde bos had mij al eens eerder geraakt.

Het had wel wat, om daar een poosje in zachte kussens te liggen.

Onvervalst optimisme

 

Dit gedicht geeft mij een stoot energie. Hoe somber makend de wereldproblematiek is, er is altijd ook méér en anders mogelijk.

Een universum in zomaar een opgepakt herfstblad.

En dit liedje zat gisteren als een oorwurm in mij. Zo grappig, ik zag mensen schouder en schouder, lachend en lol trappend, die Muppets tot leven wekken. Zó kunnen mensen dus zijn: levend wekkend.

Vallend herfstblad en de kracht van bomen

Een heel erge zomerfoto uit New York.

Ondertussen kwam automatisch ook deze foto voorbij in de daggalerij en ik snapte even niet waarom ik die gemaakt heb. In 2023 al, de eerste keer dat ik er was. Toen zag ik erachter de contouren van de Freedomtower, die de plaats heeft ingenomen van de Twin Towers: Dit zijn de bomen die het kerkje erachter beschermd hebben tegen het neervallende puin.

Dit jaar maakte ik deze foto. Het kerkje heeft als eerste crisiscentrum en opvangplaats gediend, toen nabestaanden op zoek gingen naar familie en vrienden. Er werd koffie gedronken door de eerste puinruimers en kaarsjes opgestoken.

Een boom, nog volledig in zomervacht, de kracht van een boom.

Eva Cassidy zingt voor mij in dit lied zeer indringend over verlies en afscheid. Gelukkig was het op 11 september nog geen herfst in New York, want dan had de boom haar beschermende bladerdak niet meer gehad.

In mijn studententijd draaide ik heel veel Billie Holiday. Dit was een van mijn lievelingsliedjes. Nu krijgt het liedje een nieuwe dimensie, nu ik New York een beetje ken. Toen ging het over het herfstgevoel.

De vallende bladeren, bij elk zuchtje wind in mijn bostuintje; daarbij dacht ik aan grote vlinders.

 

Rockettes

Ik had eigenlijk het plan om vandaag naar Amsterdam of Den Haag te gaan met een vrij reizen keuzedag van de NS, maar nu het puntje bij paaltje komt, heb ik toch geen zin om vandaag de stilte van het bos te gaan verlaten.

Eerlijk bekennen, dat ik dat wél gedaan had, als ik mij even naar New York zou kunnen verplaatsen. Buiten, voor Rockefeller Center, waar de grote kerstboom geplaatst is, openden de Rockettes het Christmas-Holiday-Season Die energie die ervan uitgaat is zó Newyorkaans. Ze bestaan nu 100 jaar.

Wat bladerend in foto’s. De esthetiek van de stad, al die kleine en grote vondsten, zoveel verschillende sferen, dat vuurwerk van alles door elkaar en in één…het is totaal onvergelijkbaar met, hier in het bos zijn.

Tja, fysiek kun je de zwaartekracht niet ontlopen, maar virtueel wél.

Peaceable Kingdom. De Omwenteling. De Verwarde Cavia

 Om te bewaren in het blog: hoe Patti Smith deze week haar lied zong, bij Stephen Colbert, met haar Tau-teken om. Haar insteek van Franciscus van Assisi als een universele heilige, is de mijne. Iets van mildheid én pijn én hoop, in het verlangen naar een koninkrijk van vrede. Alleen te  bewerkstelligen door de kracht van mensen zélf. De Franciscaanse Beweging in Nederland richt zich steeds meer op de navolging van christus als hoofdmaaltijd; jammer. 

Ik luisterde ook, door haarzelf voorgelezen, naar De Omwenteling. Een tip van iemand van de vrouwengroep, die vertelde dat ze samen met haar moeder dit boek had gelezen. Haar moeder had al een betrekking buitenshuis met het idee om ook een opleiding te gaan volgen, maar werd terug geroepen naar haar ouderlijk huis om voor haar jonge broers en zusjes te gaan zorgen toen haar moeder onverwachts overleed, en heeft dit vervolgens haar leven lang gedaan. Dat was gewoon toen.

 Het boek maakt zó duidelijk hoe langzaam de emancipatie van de vrouw in Nederland ging. Het lot van een vrouw als haar moeder was meestal huisvrouw zijn en haar man ondersteunen. Een nieuwe wetenswaardigheid voor mij was, dat er indertijd in de katholieke wereld speciale rusthuizen waren voor overspannen moeders, waar zij weer zes weken konden aansterken om daarna terug te keren naar hun gezin. Pappen en nathouden, aan deze vrouwen werd niet gevraagd waarom zij overspannen waren; ze moesten aansterken, wandelen en spelletjes met elkaar doen, Suzanna’ s moeder werd daar al welhaast gek van.  Er werd dan ook gezinszorg geregeld, zodat vader alleen nog s’avonds de kinderen naar bed hoefde te brengen. Meest schrijnend is, om te lezen dat de moeder van Suzanna Jansen de schuld bij zichzelf zocht, waarom kon ze niet gelukkig en tevreden zijn met haar leven?

 Ik zie ook het uitzonderlijke leven van mijn eigen moeder, die wél haar aanvankelijke beroep van arts uitoefende en zich specialiseerde naar psychotherapeut,  terwijl ik tegelijk op school hoorde over Moedermavo’s en vrouwengroepen. Neemt niet weg dat ik óók een moeder heb gemist die je na school thuis met een kopje thee verwelkomde en warme maaltijden vaak uit blikvoer bestonden. Wat had ik een hekel aan die doperwten en wortels met die rare ijzersmaak…En ik herinnerde de lange weg naar de lagere school met mijn broertjes die naar de kleuterschool gingen, altijd bang om zelf te laat te komen, zij waren te speels om dóór te lopen. Broer had daar juist fijne herinneringen aan, dat ik ze naar school bracht. Dat is mooi, kennelijk werd ik niet kwaad ofzo. Dat kleine gedeelte van de taak van huismoeder zijn, deed ik dus,  en verder was er een ‘dienstmeisje’,  zo noemden wij haar ook. Haar taak was het huis schoonmaken en de was doen; kinderopvang hoorde daar niet bij.

Als toetje las ik De Verwarde Cavia, in anderhalf uur, omdat zij de NS Publieksprijs heeft gewonnen. Wel vermakelijk en leuk. Zó is dus het leven van een moderne werkende vrouw, o nee: Cavia.

Mooie wandeling

 Ik heb er wel lol in om alles wat me tijdens zo’n wandeling opvalt op de foto te zetten en daar collages van te maken: