Rob Schoutens titel van zijn column deze dag in Trouw is Licht leven: 'Vandaag moeten we het hebben over de lichtheid van het bestaan', zo begint hij. Opmerkelijk, in een krant waar een groot deel van de lezers een christelijke gezindheid heeft. Want vandaag is het zo ongeveer de zwaarste dag van het jaar in dit christelijk beleven: Jezus wordt vandaag gekruisigd en morgen is de christelijke wereld een dag zonder God. Bij de katholieken worden alle kruisen boven de altaars weggehaald.Rob Schouten pleit voor het Italiaanse Sprezzatura, een term uit de 16-e eeuw voor de ideale houding van de hoveling in Castiglione's gelijknamige boek; boek van de hoveling. Het is iets van moeiteloze spontaniteit, een soort nonchalance, die Schouten ontwaart in de muziek van Mozart of Chopin of in de guirlandes van een Italiaanse fresco.
Hij noemt ook Milan Kundera's boek: De on dragelijke lichtheid van het bestaan. Hier is, mijn inziens, lichtheid on dragelijk omdat dit verwijst naar de altijd durende stroom van trivialiteiten waarin een ieder zich altijd bevindt. Al is er iemand dood of beleef je intense rouw, ben je ziek of onmachtig en gekwetst: des avonds heb je gewoon weer te eten, je gaat slapen en de volgende dag wordt je weer wakker met weer dezelfde handelingen te verwerken. Totdat je zelf dood gaat. En dan gaat ook alles gewoon dóór, zonder jou.
Ook verwijst hij naar de film La Vita e Bella, waar Roberto Begnini zijn zoontje door het concentratiekamp loodst door overal een spel van te maken. Lichtheid is hier het creeëren van een andere werkelijkheid, die er door het gezamenlijke spel evenzeer is. Deze vorm van licht leven, dat is mooi als je dat kunt: Mind over Matter.
Daar gaat het in het christelijke verhaal natuurlijk ook uiteindelijk om: hoe smadelijk de dood van Jezus ook is, over de hele wereld wordt nog steeds dat ongelofelijke verhaal vertelt, ondanks de on dragelijke lichtheid van het bestaan. Zoals ik zonet ervaarde, toen Jezus in de Mattheuspassie net had geroepen aan het kruis: Mijn God, waarom hebt U mij verlaten?, de telefoon ging en het de postcodeloterij bleek te zijn en dat terwijl ik me allang geleden heb aangemeld bij de site: Bel me niet.
Enfin. Dan vervoeg ik me maar naar Hans Andreus, die de dichter van het licht wordt genoemd. Ik vind een mooi gedichtje waarvan ik zou willen dat er zo met taal werd omgegaan. Niet om een werkelijkheid te willen behouden, te verdedigen of te redetwisten. Taal, alle woorden ze zouden iets kunnen doén. In elk verhaal dat verteld wordt, in wat we met elkaar kunnen delen:
Maar nee, woorden,
deze woorden, zijn niet
in de eerste plaats
om iets vast mee te leggen
ik zou iets in ze
vrij willen maken:
de resonantieruimte
van het licht.
(Uit: De holte van het Licht)
