donderdag 8 april 2010

Context

De zonnige lentebeelden van mijn rondwandelingen van de afgelopen dagen circuleren nog in mijn hoofd. Tot nu toe bekeek ik de natuurlijke omgeving van mijn stad vanuit de stad, maar nu wist ik waar de stad lag, en dwaalde erom heen. Dáár, achter de bocht van de stuwwal, daar ligt mijn stad, en kijk ! , in deze groene weilanden met boerderijen en gehuchten, dit is het dal, omsloten door de stuwwal, daar achter, heel in de verte stroomt de rivier en daar woon ik bijna aan.

De wijdsheid van de omgeving en je zelf daar niet het middelpunt in achten, maar alleen maar een vlek in het landschap, dat is verfrissend. Het werk van Katrin Korfmann (1971)doet hetzelfde met je: ze doorbreekt een vertrouwde context, waardoor je je bewust wordt van je eigen conditionering: Je dénkt dat alles gewoon en vertrouwd is en hoort en past en dan merk je door de ingreep die zij doet, dat het een rare, door onszelf ontworpen wereld is, waar we ons in bevinden.

Op Schiphol plaatste ze een witte open kubus met daarin een rijtje gewone reguliere wachtbankjes die je daar overal ziet. Iedereen kan er plaatsnemen en er zijn, zoals je dat daar anders ook doet: wachten, wat lezen, rondkijken. Maar nu kijk je naar wat jezelf doet en dat is verkwikkend. Op een plein in Turijn plaatste ze een roze wand, in San Sebastian in Spanje een blauw open octrogram, op de Zeedijk in Amsterdam witte wanden aan weerzijden. Je kunt er langs en inlopen: doen wij dat, zijn wij dat, ben ik dat?

In Arnhem in het museum voor moderne kunst, is er in de tentoonstelling Sideways, haar werk Count for nothing (2008) , te zien. Metershoge samengestelde foto's van mensen op dezelfde plek: Cambridge studenten en hoogleraren op een groen grasveld. Vrouwen in een zwarte nihab op een Arabisch plein. Afrikanen met gekleurde spulletjes op een zandvlakte. Mensen worden er vlekken van in een veld, ogenschijnlijk bijna gelijk, waar ook ter wereld, deel van een patroon.

Ik vind het prettig om ook zo eens te kijken, naar de busy bussiness, die we met zijn allen zijn. Miertjes in een mierenhoopje, meer niet. We doen heel uniekerig, maar vanaf boven ziet het er ongeveer hetzelfde uit. Ze schakelt de factor tijd uit doordat eén foto uit zovelen bestaat. Ze zet de mensen, zonder aanzien des persoons naast en boven en achter elkaar.

Daarom kijk ik zo graag naar kunst: Wanneer ik kan voelen dat een kunstenaar nagedacht heeft over de wereld en de mensen daarin. Niet om een oordeel te vellen of partij te kiezen. Maar het simpelweg aandacht geven aan de innerlijke en uiterlijke wereld, die een ieder van ons is, door zoveel werk te verzetten om er beelden van te maken: dat ervaar ik als verhelderend en verlichtend in de meerdere betekenissen van het woord.