O, ik zou wel 100 blogjes erover kunnen schrijven, maar doe dat niet. Ik typ op een ouder computer in de bieb, met van die grote plastic toetsen en dat mag maar voor 15 minuten. Ik ben hier omdat ook hier kunst te zien is: uit een van de boekenkasten liggen alle boeken op de grond, het is een zooitje, maar alle titels verwijzen weer naar de mogelijkheid om het zooitje te onstijgen.
En zo is deze hele dOCUMENTA: gecentreerd rondom een visioen van hoop, maar met hart en ogen dicht bij het zooitje en alle ongemak: de oorlog die in Kassel was, de Hitlertijd, de oorlog in Aghanistan nu, Vietnam, Cambodgje, ooit... Maar kunst, dat wil zeggen de mensen die deze kunst belichamen, de makers en de kijkers, zij zijn ook altijd bezig met herstel, met er-willen-zijn, met zaaien en leven en elk gebouw, alles en alles vertelt verhalen, resoneert met elkaar rondom deze statussen: On Stage, Under Siege, Hope, Retreat: gematerialiseerd in de plaatsen Kassel, Kabul, Cairo en Banff.
Alles is met alles verbonden, wil deze dOCUMENTA zeggen: de mensen, de dieren, de stenen, de natuur, de dingen. Je kunt het verband verwoesten en onteigenen, maar het ook maken en bekrachtigen en kunst kan zo zijn en die kunsenaars ontmoet je hier. Nieuwe kunstenaars ontdekt: Willem Kentridge, de wandkleden van Hannah Ryggen, de kleine bijna abstracte intieme schilderijen van Etel Adan, het kleurige sensuele en tegelijk provocatieve van de Indiase Nalini Malani en ach, nog zo heel, heel, heel veel meer...
Ondertussen kampeer ik aan de oever van de Fulda en zie elke ochtend de zwaluwen laag over het water vliegen tusse de roze springbalsemien, ik heb al twee keer mijn verblijf verlengd, ik zou nu morgen vertrekken, maar ach wie weet blijf ik, de verhalen en de rondwandelingen kunnen nog zo lang voortduren, met elke keer weer een ander perspectief of gevoel daarbij. Dit is een unieke plek en die duurt hier maar 100 dagen. Daarna wordt alles weer onttakeld en weggewerkt, het zou niet moeten mogen.
