Het gaat dus over seksueel misbruik in een opleidingsinstituut voor jonge jongens, bij de paters Jezuiten in Brazilië. Perfect obedience, heet de film. Ja, er wordt goed in geacteerd en de filmbeelden zijn ook heel mooi. En de film maakte indruk. Ik zat op het puntje van mijn stoel, als het ware. Maar toch eigenlijk omdat het voelde alsof ik naar een horror-film keek.
De engste horror is die, welke heel dichtbij de gewone werkelijkheid staat. Zoals de tot cultfilm geworden The Blairwitsch project. Je ziet tieners hollen in een bos, het word donkerder en het is zó eng. Omdat je zelf weleens door kreupelhout gewandeld hebt en helemaal alleen je soms iets unheimisch kunt voelen, wat je dan snel weer van je afschudt.
In deze film zag ik die brave,lieve grijns van de Jezuïet, die stap voor stap een jongen voor zich inneemt, volgens de drie stappen van de gehoorzaamheidsregels van Ignatius van Loyola, de grondlegger van de spiritualiteit van de Jezuïeten. Eerst ben je gehoorzaam omdat je het opgedragen krijgt, vervolgens uit liefde, en vervolgens word je als het ware het verlengde van degene die jou wat vraagt. En zo wordt het jongetje Julian, die ondertussen ook gehecht is geraakt aan de Jezuïet die hem heeft uitverkoren om zijn speciale zoon te zijn, op het strand verkracht. En daarna is hij uit de gratie en kiest dezelfde Jezuïet, het volgend jaar, bij de voetenwassing op Witte Donderdag, een nieuwe knaap uit van de velen die hij de voeten wast.
De horror zit hem voor mij in het bekende. Die hele wijze van koelbloedig alleen maar je eigen gang gaan en oog hebben voor jezelf. Geen pijn, verdriet of onmacht van een ander kunnen toelaten. Laat staan dat jij daar de bron van zou kunnen zijn...Lief doorgaan in de naam van de lieve Jezus en zijn lijden, de sfeer vasthouden dat je degene bent die zeer terecht de handen wast in onschuld. De eenzijdige monoloog die over je heen gestort wordt...
'Ze zijn niet meer van vlees en bloed', zei vriend T daarover. Je hoort de brave verhalen aan over labyrint-lopen en andere mooie bijeenkomsten die ze organiseren en dat die andere dan verzucht misschien wel nooit bij de diepste laag van zich zelf te zijn aangekomen. Wanneer dan wel?! En voor mij, zie ik dan alleen maar een heel angstige man"... Ja, ik herken dit. De ander is onbereikbaar omdat die tot je praat met al die zalvende woorden, een muur die je niet kunt doorbreken.
Gelukkig keek ik na deze dvd naar een andere film met mensen, heel erg wel van vlees en bloed The disappearance of Eleanor Rigby. Two films, one love is de ondertitel. Het gaat over een gelukkig stel, dat na zeven jaar een zoontje krijgt die na twee maanden overlijdt. Het zijn twee films: de ene vanuit zijn perspectief en de andere vanuit het hare. Heel subtiel, heel raak gedaan. Hoe voor hem, zij, Eleanor zomaar ineens verdwijnt, zijn wanhoop en hoe onbereikbaar ze lijkt. En voor haar is het zo, dat ze eerst van de brug afspringt (hij weet dat niet) en dan tijdelijk bij haar ouders komt te wonen, omdat ze niet anders kan, maar wel steeds naar hem blijft reiken... Na meer dan een jaar, waar zij vanuit New York ook nog in Parijs gaat wonen, een oude droom, zien ze elkaar weer. Ik geloof dat het twee films zijn wel met een Happy End.
Van vlees en bloed zijn,een gewoon mens.En geen geest of spook of monster of engel of duivel of priester of religieus, 'Ik heb gekozen voor dit leven', herhalen sommige religieuzen elk keer weer, juist als ze het moeilijk hebben. Wat betekent dit eigenlijk, buiten hun eigen kleine wereld om?
